Karstik Komplekste, Paleolitik ve Neolitik Ayak İzleri Bulundu

İspanya’nın Ojo Guareña Karstik Kompleksi’nde, binlerce yıl önce mağaralarda gezen insanların bıraktığı ayak izleri incelendi.

CENIEH, Ojo Guareña Karstik Kompleksi’nde (İspanya, Burgos), Sala y Galerías de las Huellas bölgesinde bulunan çıplak ayak izlerinin incelendiği bir araştırmaya katıldı. Bu ayak izleri, 4.600 ila 4.200 yıl önce küçük bir grup insanın, yaptıkları bir yürüyüş sırasında yumuşak zemin tortusunda bıraktığı izlerdi.

Bu bölgedeki bağlantı tünellerinde yapılan tarihleme, Neolitik, Mezolitik ve Üst Paleolitik Dönem boyunca bölgeye çok fazla insanın uğradığını göstererek, tarih öncesi dönem boyunca bu büyük mağara kompleksine yapılan ziyaretleri doğruladı.

(Van’da Urartulu Bir Çocuğun Ayak İzi Bulundu)

Şimdi ise Springer Nature adlı dergide, dünya çapında korunan ana tarih öncesi insan ayak izlerinin araştırılmasına ve incelenmesine atfedilen 22 bölümlük bir monograf yayınladı. Centro Nacional de Investigación sobre la Evolución Humana (CENIEH), Ojo Guareña Karst Kompleksi’ndeki (İspanya, Burgos) Palomera Mağarasının yumuşak zemin tortusunda bulunan çıplak ayak izlerini yer aldığı 17. bölüme katılım sağladı.

4.600 ila 4.200 yıl önce mağaraları araştıran yaklaşık on kişi tarafından bırakıldığı düşünülen bu ayak izleri, 1969 yılında Grupo Espeleológico Edelweiss (GEE) tarafından Sala y Galerías de las Huellas bölgesinde, Palomera Mağarasının girişinden yaklaşık 1.200 metre uzaklıkta keşfedildi. Ayak izlerinin narin yapısı ve bulundukları çevre, izleri incelemeyi mümkün kılmıyordu, bu yüzden izleri incelemek için yeni, müdahalesiz, uzaktan algılama tekniklerinin geliştirilmesi için beklendi.

CENIEH ve Fundación Atapuerca’da araştırmacı olan arkeolog Ana Isabel Ortega, “Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tekniklerinin yanı sıra, üç boyutlu taramalar ve dijital fotoğrafçılık sayesinde bu bölgede 1.200’den fazla insan ayak izini titizlikle tespit edebildik.” diyor.

Radyokarbon Tarihleme

Ayrıca araştırmada, insan ayak izlerinin muhafaza edildiği Galerías de las Huellas’taki yol boyunca ve bağlantı tünellerinde de (Laberinto Otilio bölgesi, Sala Negra ve Galería del Cacique kenarları) benzerleri bulunan meşale kalıntılarının birçok radyokarbon tarihlemesi yapıldı.

Ortega, “Bu ayak izlerinin düzensiz olması, bölgeye erişimin bu kadar karışık olmasından kaynaklanıyor. Kaşifler tarafından kullanılan güzergahı ve izleri incelemek, yeraltı dünyasının tarih öncesi dönemde nasıl kullanıldığı; özellikle karanlık bölgenin, sembolik ve sosyal bir duruma doğru yolculuğun bir parçası olarak kullanımı hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlıyor.” diyor.

Tarihlenme yılları 4.600-4.200 yıl (Kalkolitik Dönem) arasında değişen örneklerden altısı, çıplak ayak izlerinin muhafaza edildiği güzergahlarda bulundu. Bununla birlikte, bağlantı tünelleri boyunca, kronolojik çeşitlilik önemli ölçüde genişliyor. Sala de las Huellas’a doğrudan bağlantılı iki Kalkolitik tarih dışında, 6.600 ve 6.200 yılları arasından (Neolitik) dört örnek, 7.800 ve 7.700 yılları arasından (Mezolitik) üç örnek belgelendi. En eski iz ise yaklaşık 19.000 yıl öncesine (Üst Paleolitik) dayanıyor.

Ortega, “Ojo Guareña’da yürütülen tarih öncesi araştırmalardaki gelişmeler, yeraltı dünyasının tarih öncesi dönemde yoğun ve devamlı olarak kullanıldığının altını çiziyor.” diyerek ekliyor.

CENIEH. 8 Mart 2021.

Makale: Ortega, A. I., Ruiz, F., Martín, M. A., Benito-Calvo, A., Vidal, M., Bermejo, L., & Karampaglidis, T. (2021). Prehistoric Human Tracks in Ojo Guareña Cave System (Burgos, Spain): The Sala and Galerías de las Huellas. Reading Prehistoric Human Tracks: Methods & Material, 317-342.