Kariye, Cami Olarak İbadete Açıldı

2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle cami statüsüne çevrilen İstanbul’daki Kariye, düzenlenen törenle ibadete açıldı.

Bizans İmparatorluğu döneminde 6. yüzyılda kilise olarak inşa edilen yapı, 1511 yılında II. Bayezid’in sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye çevrilerek ‘Atik Ali Paşa Camii’ veya ‘Kariye Camii’ olarak anılmaya başladı. Kariye, dünyaca ünlü mozaik ve freskleriyle Bizans ve Hıristiyan sanatı açısının eşsiz örneklerini barındırıyor.

1948 yılında Müzeler İdaresine bağlanarak müze haline getirilen Kariye, 2020 yılındaki Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yeniden cami statüsüne alındı. Bu kararın ardından restorasyon çalışmalarına başlanan yapıdaki çalışmalar dört yıl sonra tamamlandı.

(İlgili: Kariye Müzesi’nin Camiye Dönüştürülme Çabası Üzerine)

Karar 2020 yılında verildi

İstanbul’un Fatih ilçesinde tarihi 6. yüzyıla dayanan ve Bizans döneminden günümüze iyi korunmuş bir şekilde gelen Kariye Müzesi’nin, Ağustos 2020’de Resmi Gazete’de yayınlanan karar ile Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılmasına karar verildi.

2020 yılında Resmi Gazete’de yer alan Cumhurbaşkanı kararında, Danıştay 10. Dairesi’nin 11 Kasım 2019 tarihli kararı kapsamında Kariye’nin camiden müzeye dönüştürülmesine dair 1945 yılındaki Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesi üzerine “Kariye Camii’nin yönetiminin… Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılmasına karar verilmiştir” denildi.

Kariye

71 yıldır müze olarak kullanılan Kariye, Khora Manastır kompleksinin kilisesi olarak 14. yüzyılda inşa edildi. Ancak manastırın erken tarihi 7. ila 9. yüzyıl arasında yazılı kaynaklardan izlenebiliyor. 1957 – 58 yıllarında yapılan arkeolojik kazılarda ise alt katmanlarda 6. – 7. yüzyıllara ait niteliği belirsiz kalıntıların yanı sıra 11. ve 12. yüzyıllarda inşa edilmiş kiliseye ait olduğu düşünülen kalıntılarda tespit edilerek, yapının mimari tarihi açısından önemli verilere ulaşıldı.

İstanbul’un fethinden sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid’in sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye çevrilen yapıdaki fresklerin ve mozaiklerin bir bölümü örtüldü.

Yapı 1948 yılında müzeye dönüştürüldüğünde 1960 yılına kadar süren restorasyon çalışmaları ile mozaik ve freskler yeniden açığa çıkarıldı. Freskler, Bizans Dönemi resim sanatının günümüze ulaşan önemli örnekleri arasında. Mozaikler ise figürlerdeki derinlik ve hareketlilik ile Rönesans sanatının habercisi kabul ediliyor.

Kariye 14. yüzyılda yapılan hayranlık uyandırıcı fresk ve mozaiklerini Logothetes (hazine sorumlusu) Theodoros Metokhites’e borçlu. Dış nartekste (Doğu Roma bazilika ve kiliselerinde genellikle batı giriş bölümü) Hz. İsa’nın hayatı, iç nartekste ise Hz. Meryem’in hayatını anlatan mozaikler bulunuyor. Canlı bir anlatıma sahip olan freskler de Hıristiyan teolojisinden önemli sahneleri betimliyor.