İznik’te Asfaltla Kaplanan Mozaikler Bir Skandal Değil

Bursa’nın İznik ilçesindeki bir sokakta kanalizasyon çalışmasında ortaya çıkan Roma dönemi mozaikleri kumla kapatıldıktan sonra asfalt döküldü. Fakat sanıldığı gibi ortada bir skandal yok.

Birçok yayın kuruluşu tarafından verilen ve herkes tarafından skandal olarak algılanan olayda aslında büyük bir hata yok. Söz konusu mozaiklerin kazısı için kamulaştırma çalışmalarının yapılamadığı ve yerinde sergilenmeyeceği göz önüne alındığında mozaiklerin yerinde kalması belki de herkes için en iyisi.

Olayla ilgili çıkan haberleri okuduğunu fakat net bir tahribatın olmadığını belirten Tüm Restoratörler Derneği Başkanı Nazım Can Cihan, Arkeofili’ye yaptığı açıklamada, “Epey derin bi sondaj çukuru içinde sanırım mozaik döşeme. Yine sanırım geotekstilin üzerine yada direkt mozaiğin üzerine bi asfaltlama çalışması olmamış. Geotekstil ile ve kumla korumaya alınmış bir mozaik direkt olatak asfalttan zarar görmeyebilir ama yeniden doldurulmuş olması ulaşımı güçleştirmeyle birlikte sürece yayılan (ağırlık nedeni ile harç tabakasında kırılma, göçme, kayma vs gibi) deformasyonlar olası hale gelebilir.” dedi.

Alanı görmeden sadece haber üzerinden söyleyebildiklerinin bunlar olduğunu belirten Cihan, “Aslında hemen görüp kaldırmamış olmaları iyi bile diyebilirim, çünkü yaygın bir yerinde korumama anlayışı hakim mozaik eserlerde. Asfaltla arasındaki ayırıcı katmanı nasıl yaptıklarını bilmiyorum fakat asfaltlama çalışmasında titreşimli silindir kullanıldıysa bu sakınca doğurabilir.” dedi.

Cihan sözlerine şöyle devam etti: “Mozaikler yüzeye çok yakın değil. Asfaltın zarar verebileceğini düşünmüyorum. Kamulaştırma olsa ve tüm döşeme açığa çıkarılsa yerinde koruma ve sergileme yapılmayacağından emin olduğum için de hiç üzülmedim bu uygulamaya. Aman aman hatalı bir durum olarak da görmüyorum.”

Nasıl Bulundu?

Geçen yıl Ağustos ayında İznik Belediyesi’nin Beyler mahallesi, Afyon sokakta yürüttüğü kanalizasyon çalışması sırasında, iki metre derinlikte Roma dönemi taban mozaikleri bulundu. Roma saray kalıntısı olabileceği düşünülen mozaiklerde İznik Müze Müdürlüğü genişletme çalışması yaptı.

İnsan yüzünün betimlendiği mozaiğin etrafını 1 metrekare genişliğinde açarak büyüten arkeologlar mozaiğin yılan figürleri ile devam ettiğini, toprakta kalan bölümlerde de yine altıgen biçiminde farklı motiflerin olduğunu tespit etti. Yapılan alan genişletme çalışmasının ardından yetkililer, mozaiğin üzerini kumdan bir örtüyle kapattı.

Belediye Asfaltla Döktü

Genişletme çalışmaları sırasında taban mozaiğinin ilerlediği ve ahır olarak kullanılan binanın kamulaştırılması için müze yetkilileri Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yazı gönderse de alanda kamulaştırma yapılmadı. Belediye ekipleri de kısa süre önce üstü örtülerek koruma altına alınan bölgeyi asfaltladı.

F: DHA