İznik Gölü’ndeki Bazilikada Sualtı Arkeoloji Çalışmaları Başladı

Bursa’da, İznik Gölü’nün 20 metre açığında 1,5- 2 metre derinlikte bulunan Roma dönemine ait 1600 yıllık Aziz Neophytos Bazilikası’nda, su altı arkeoloji çalışmaları başladı.

İznik Gölü’ndeki Bazilikada Sualtı Arkeoloji Çalışmaları Başladı

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bursa Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden uzmanlarla yürütülen çalışma ile bazilika hakkında ayrıntılı bilgi edinilmesi amaçlanıyor.

2014 yılında, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin, tarih boyunca Bitinya, Roma, Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapan İznik’te başlattığı “Tarihi Kültürel Mirası Tespit ve Havadan Fotoğraflama Çalışmaları” sırasında tesadüfen tespit edilen ve 740 yılındaki depremle gölün derinliklerine gömüldüğü tahmin edilen bazilikanın bulunduğu bölgenin kıyısı ilk olarak sac levhalarla çevrildi.

Sualtı Arkeoloji Müzesi Yapılacak

Üniversitenin Arkeoloji Bölümü’nden 25 kişilik dalgıç ekibi, sualtında bazilikayı ve çevresindeki tarihi kalıntıları fotoğraflayarak belgelemeye başladı. Daha sonra bölgede başka arkeolojik kalıntıların olabilme ihtimaline karşın geniş çaplı taramalar yapılacak. Proje kapsamında bazilikanın, sualtı arkeoloji müzesine dönüştürülmesi ve İznik ile birlikte Bursa’nın kültür ve dinler tarihi açısından oldukça önemli bir merkezi olması bekleniyor.

2014 Yılının En Önemli 10 Keşfi Arasında Gösterildi

1600 yıl öncesine tarihlenen ve birçok mimari ögesi bozulmadan günümüze kadar ulaşmayı başarabilen bazilika,  Amerikan Arkeoloji Enstitüsü Tarafından 2014 yılının en önemli on keşfi arasında gösterilmişti.

Aziz Neophytos Bazilikası’nın Tarihçesi

Roma İmparatorluğu’nda 313 yılında Milano Fermanı ile Hıristiyanlık serbest bırakıldı. Fakat fermandan önce, yani Hıristiyanlığın yasak olduğu yıllarda henüz 16 yaşında Aziz olan Neophytos, Romalı bir asker tarafından İznik Gölü kıyısında öldürüldü. Antik kaynaklara göre, Milano Fermanı’nın çıkmasından sonra Aziz Neophytos’un sevenleri, onun adına İznik Gölü’nün yakınında bir bu bazilikayı inşa etti.

Antik kaynaklarda, Aziz Neophytos’un anısına kentin hemen dışında kalan gölün kıyısında bir kilise inşa edildiği söyleniyor. Ayrıca 8. Yüzyılda Aziz Neophytos’un naaşının, yine İznik’te bulunan Koimesis Kilisesi’ne taşındığı biliniyordu. Fakat inşa edilen bu kilisenin nerede olduğu ve Aziz Neophytos’un naaşının neden taşındığını kimse bilmiyordu. Bazilika, 740 yılındaki depremle gölün derinliklerine gömülerek unutulmuştu. İznik’te, Tarihi Kültürel Mirası Tespit ve Havadan Fotoğraflama Çalışmaları sırasında tesadüfen bulunan bazilika, tüm bu soruları yanıtlamış gibi gözüküyor.

Hava fotoğraflarıyla tespit edilen bazilikanın, antik kaynaklarda geçen fakat yeri bilinmeyen Aziz Neophytos adına inşa edilen bazilika olması oldukça muhtemel. Bazilikanın içinde bulunan bir mezarın kapağının açık olması da naaşın daha önceden taşındığı bilgisini doğrular nitelikte. Kilisenin Aziz Neophytos’un kaynaklarca belirtilen şehit edildiği 21 Ocak tarihine denk gelen günlerde keşfi ise ilginç bir anektod olarak belirtilebilir.