İznik Gölü’nde Bulunan Bazilika Mini Denizaltıyla İnceleniyor

Geçtiğimiz yıl İznik Gölü’nde tesadüfen bulunan ve 2014 yılının en önemli keşifleri arasında gösterilen tarihi bazilikada arkeolojik araştırmalar mini denizaltıyla yapılıyor.

AA’nın haberine göre, İznik ilçe merkezinde, kıyıdan 20 metre açıkta bulunan ve üst bölümü yaklaşık 2 metre derinlikte olan bazilika ile ilgili çalışmalara devam ediliyor.

Sualtı arkeolojik çalışmaları artık mini denizaltı ile sürdürülecek. Göle indirilen bu araç kullanılarak, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü tarafından yürütülen araştırmalarda önemli verilere ulaşılması bekleniyor.

Bursa Büyükşehir Belediyesinin İznik’teki “Tarihi Kültürel Mirası Tespit ve Havadan Fotoğraflama Çalışmaları”nda çekilen görüntülerde tesadüfen fark edilen ve 740 yılındaki depremde çökmenin etkisiyle göl sularına gömülen bazilikanın bulunduğu bölgenin su altı arkeoloji müzesine dönüştürülmesi hedefleniyor.

İznik Kaymakamı Ali Hamza Pehlivan, gazetecilere yaptığı açıklamada, bazilikada daha önce yüzey araştırması olarak tanımlanan bir ön etüt çalışması gerçekleştirildiğini belirtti.

İkinci aşama için gereken iznin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verildiğini bildiren Pehlivan, “Müze Müdürlüğümüz gözetiminde Uludağ Üniversitesinin bilimsel ekibi ve Büyükşehir Belediyesinin destekleri ile şimdi asıl arkeoloji çalışmaları başlayacak. Bu yüzden şimdi gerekli ekipmanlar toplanıyor ve tedarik ediliyor. Bazilikada bilimsel arkeolojik kazı çalışmaları, bakanlıktan gelen izinler doğrultusunda en kısa sürede başlatılacak” ifadelerini kullandı.

Aziz Neophytos Bazilikası’nın Tarihçesi

Roma İmparatorluğu’nda 313 yılında Milano Fermanı ile Hıristiyanlık serbest bırakıldı. Fakat fermandan önce, yani Hıristiyanlığın yasak olduğu yıllarda henüz 16 yaşında Aziz olan Neophytos, Romalı bir asker tarafından İznik Gölü kıyısında öldürüldü. Antik kaynaklara göre, Milano Fermanı’nın çıkmasından sonra Aziz Neophytos’un sevenleri, onun adına İznik Gölü’nün yakınında bir bu bazilikayı inşa etti.

Antik kaynaklarda, Aziz Neophytos’un anısına kentin hemen dışında kalan gölün kıyısında bir kilise inşa edildiği söyleniyor. Ayrıca 8. Yüzyılda Aziz Neophytos’un naaşının, yine İznik’te bulunan Koimesis Kilisesi’ne taşındığı biliniyordu. Fakat inşa edilen bu kilisenin nerede olduğu ve Aziz Neophytos’un naaşının neden taşındığını kimse bilmiyordu. Bazilika, 740 yılındaki depremle gölün derinliklerine gömülerek unutulmuştu. İznik’te, Tarihi Kültürel Mirası Tespit ve Havadan Fotoğraflama Çalışmaları sırasında tesadüfen bulunan bazilika, tüm bu soruları yanıtlamış gibi gözüküyor.

Hava fotoğraflarıyla tespit edilen bazilikanın, antik kaynaklarda geçen fakat yeri bilinmeyen Aziz Neophytos adına inşa edilen bazilika olması oldukça muhtemel. Bazilikanın içinde bulunan bir mezarın kapağının açık olması da naaşın daha önceden taşındığı bilgisini doğrular nitelikte. Kilisenin Aziz Neophytos’un kaynaklarca belirtilen şehit edildiği 21 Ocak tarihine denk gelen günlerde keşfi ise ilginç bir anektod olarak belirtilebilir.