İzmir’de Defineciler Kolophon Antik Kenti’ni Yok Ediyor

İzmir’in, Menderes İlçesi, Değirmendere ve Çamönü köyleri arasında yer alan Kolophon Antik Kenti definecilerin kazı alanına dönüştü. Binlerce yıl boyunca yerleşim gören antik kentin her yeri defineci çukurları ile dolu.

Smyrna Antik Kenti’ni (modern İzmir) Notion ve Ephesos’a bağlayan en kısa güzergâhın geçtiği Kolophon Antik Kenti, hiçbir güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle her geçen gün yok oluyor. Yaklaşık MÖ 8. yüzyılda İyonyalılar tarafından kurulan antik kent, defineciler tarafından sürekli olarak yağmalanıyor. Antik kentte son çekilen fotoğraflar, durumun vehametini gözler önüne seriyor.

Arkeolojik açıdan zengin olan bölgede, tarih öncesi yerleşimlerin yanısıra, Lidya, Pers, Helenistik ve Roma dönemlerinde de yerleşim olduğu bilinmekte. Dolayısıyla Kolophon’un herbir metrekaresinde arkeolojik bir buluntuyla karşılaşmak mümkün. Üstelik son zamanlarda, güzergahın Kolophon Antik Kenti’nden de geçtiği tematik bir yürüyüş yolu projesi düzenlenmekte. 6 antik İyon kentini (Ephesos, Kolophon, Lebedos, Teos, Klazomenai ve Erythrai) birbirine bağlayarak Karaburun yarımadasını saracak tematik yol çalışmalarının yapıldığı antik kentin definecilerden korunmaması ayrı bir soru işareti.

Antik Çağ yazarı Heredotos’tan öğrendiğimiz bilgiye göre, kentin MÖ 7. yüzyılda, Ephesos ve Smyrna kentleri gibi Lydia krallarının hâkimiyetine girdiği biliniyor. MÖ 546 yılından sonra ise diğer Batı Anadolu antik kentlerinde olduğu gibi Kolophon da Perslwrin hakimiyetine girdi. Bu dönemde Kolophon zengin bir ticaret merkezi haline geldi ve kendi sikkesini bastırmaya başladı. MÖ 302 yılında Trakya kralı Lysimakhos, Kolophon’u ele geçirip, Kolophon’un nüfusunun bir kısmını bu yıllarda yeniden kurulan Ephesos kentine taşınmaya zorladı. Fakat burası yine boş kalmadı. Kentin daha sonraki yıllarda, Helenistik dönemde de aktif olduğunu burada bulunan yazıtlar ve sikkeler gösteriyor. Gün ışığına çıkartılan çok sayıda Suriye (Seleukid) Kralı II. Antiokhos (MÖ 261-241) Dönemi sikkelerinden, Kolophon’un Kurupedion Savaşı’ndan sonra Seleukid Krallığı’nın bir parçası olduğu anlaşılıyor. Kolophon, Roma İmparatoru Traianus (MS 98-117) Dönemi’nde kısa bir süre için, ondan sonra Caracalla Dönemi’nden itibaren (MS 211 – 217) daha uzun bir süre için tekrar sikke bastırdı, yani kentin varlığının muhtemelen geç antik döneme kadar devam etti.

Fotoğraflar: Cemre Akman