İzmir’de Arkeolojik Alanda Yapılan Termik Santrale İtiraz Reddedildi

İzmir, Aliağa, Ilıca Burnu’ndaki 1. derece arkeolojik sit alanında çalışmalarına başlanan termik santrale yapılan itiraz reddedildi.

Geçtiğimiz günlerde, termik santral ve rüzgar türbini yapılmak istenen İzmir, Ilıca Burnu’nda iş makineleri, 1. derece arkeolojik sit alanında hafriyat çalışmalarına başlamıştı. Termik santrallerin oluşturacağı hava kirliliğinin arkeolojik kalıntılarda bozulmalara yol açabileceği belirtiliyordu.

Azeri petrol şirketi Socar’ın, Aliğa Ilıca Burnu’nda yapmak istediği iki termik santral ve on yedi rüzgar türbininin olduğu bölgede 2012’de yapılan yüzey araştırması sırasında antik dönemden kalma liman ve taş ocağı kalıntılarına rastlanmıştı. Bunun üzerine bölge 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmişti. Tescil kararına rağmen Socar, arkeolojik sit alanının 5 metre ötesine rüzgar türbini, 45 metre ötesine de yan yana iki termik santral, liman ve kömür deposu inşa etmek istiyor.

İş Makineleri Çalışmaya Başladı

6 Mayıs Cuma günü denizden çekilen fotoğraflarda, antik limanın yaklaşık 50 metre ötesinde yürütülen kazının oldukça ilerlediği ve iş makinalarının çalışmaya devam ettiği görülüyor. Arkeologlar Derneği, ‘Sit alanı olarak tescilli parselde arkeoloji müzesi denetimi olmadan hiçbir çalışma yapılamaz’ diyerek koruma kurulu ve müzeden acil bilgi talep etti.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na aykırı

Socar’ın kalıntılara 50 metre mesafede inşa etmek istediği termik santral projesine karşı EGEÇEP tarafından açılan davanın avukatlarından Arif Cangı, hafriyat çalışmasının 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na aykırı olduğunu belirterek Aliağa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından acilen soruşturma başlatılması gerektiğini söyledi.

İtiraz Reddedildi

Aliağa İlçesi’nde yapımına başlanacak olan Socar Termik Santrali inşaatı verilen ÇED olumlu raporuna çevreciler itiraz etti. İdare Mahkemesi ÇED olumlu raporunun iptali için yapılan başvuruyu reddetti. Termik santrale karşı çıkan çevrecilerin son olarak Danıştay’a itirazda bulundu. Davanın avukatlarından Arif Ali Cangı, “Taleplerimizi dikkate alınmadı, bilirkişiler şirketin danışmanı gibi davrandı. Santral içerisinde yer alana arkeolojik SİT alanı da zarar görecek” dedi.

Avukatların başvurusunu inceleyen İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi, termik santralin yapımı için gerekli olan ÇED olumlu raporunun iptal istemini reddetti. Mahkeme kararında, “Dosyada bulunan bilirkişi raporu, ek bilirkişi raporuyla, tüm bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesi, değerlendirilmesinden sonra uyuşmazlık konusu çevresel etki değerlendirme raporu, eklerinin yeterli, uygun açıklamalar içerdiği, hesaplamaların yeterli düzeyde veri ve belgeye dayandırıldığı, seçilen yer ve teknolojinin uygun olduğu, çevreye olabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi için gerekli önlemlerin tespit edildiği, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeyde olduğu sonucuna varıldığından, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık tespit edilememiş olup, davacı tarafın aksi yöndeki iddialarının ise bilirkişi raporunda yer alan yukarıda özetlenen kısımlar kapsamında işlemi kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir” denildi.

Arkeolojik kalıntılar yok olacak

Mahkemenin ret kararının ardından çevreciler kararı temyiz etti ve Danıştay’a itirazda bulundu. Aliağa’nın termik santralin yapılmasıyla yaşanmaz hale geleceğini, termik santral sahası içerisinde bulunan arkeolojik SİT alanının da zarar göreceği yok olacağını savunan avukatlar ortak temyiz dilekçesinde;

“İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 19.09.2012 tarihli ve 1308 sayılı kararıyla 1’inci Derece Arkeoloji Sit Alanı ilan edilen sahaya şirket tarafından inşaat faaliyeti başlamıştır. Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi tarafından ilgili yerlere konuyla ilgili başvuru yapılmıştır. Şimdiden telafisi çok zor zararlar doğmaya başlamıştır. Yaşanacak yeni olumsuz sonuçların önlemesinin tek yolu, dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasıdır. Bu nedenle, Socar Power Enerji Yatırımları A.Ş. tarafından gerçekleştirilmesi planlanan Socar Power Termik Santrali Entegre Projesiyle ilgili olarak, ÇED Yönetmeliğinin 14’üncü maddesi kapsamında ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı’nın yürütmesinin durdurulmasına, Temyiz incelemesi sonunda açıkça hukuka aykırı olan İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi’nin reddi kararının bozulmasını telep ediyoruz” ifadeleri yeraldı.