İstanbul İli Yüzey Araştırmaları Projesi’nin Yeni Kitabı Çıktı

İstanbul’un 15 ilçesini kapsayan İstanbul İli Yüzey Araştırmaları Projesi’nin ikinci kitabı “İstanbul İli Yüzey Araştırmaları 2016-2017 Büyükçekmece” çıktı.

TC Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ile 2013 yılında başlayan, İstanbul’da Silivri, Çatalca, Büyükçekmece, Beylikdüzü, Gaziosmanpaşa, Sarıyer, Beykoz, Kartal, Pendik, Maltepe, Sancaktepe, Sultanbeyli, Tuzla, Şile, Çekmeköy ilçelerini kapsayan ve İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Tarihöncesi Arkeolojisi Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Emre GÜLDOĞAN tarafından sürdürülen İstanbul İli Yüzey Araştırmaları (İstYA) Projesi’nin ikinci kitabı “İstanbul İli Yüzey Araştırmaları 2016-2017 Büyükçekmece” 2019 yılı Eylül ayında çıktı.

Projenin, ilk çalışma alanı olan Silivri ilçesine ait araştırma sonuçlarını içeren “İstanbul İli Yüzey Araştırmaları 2013 Silivri” isimli kitabı 2015 yılında çıkmıştı. Projenin kendi adına oluşturacağı kitaplığın ikinci cildi olan “İstanbul İli Yüzey Araştırmaları 2016-2017 Büyükçekmece” isimli kitap, proje başkanı Doç. Dr. Emre Güldoğan’ın editörlüğünde Büyükçekmece Belediyesi’nin desteği ile basıldı.

(İstanbul’un Tarih Öncesi: Doç. Dr. Emre Güldoğan Röportajı)

İlk kitapta olduğu gibi iki bölümden oluşan bu kitapta, birinci bölümde bölgeye ait araştırma sonuçları, konularında uzman akademisyenler tarafından değerlendirilmiş olup, ikinci bölümde proje kapsamında yapılan sözlü tarih çalışmaları çerçevesinde gerçekleştirilen mülakatların metinleri yer alıyor.

Kitabının sunuş yazısı – İstanbul Bölgesinin Kültür Tarihi İçindeki Yerini Tanımlamak –  İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Özdoğan tarafından kaleme alındı. Sunuş yazısında İstanbul’un, kültür tarihi içerisindeki önemi, İstanbul’da tarihöncesi dönemlere ait yapılan araştırmalarının kapsamlı bir özeti ve değerlendirilmesi sunuluyor.

Projenin uygulama alanlarından olan arazi ve sözlü tarih çalışmaları kapsamında iki sezon süresince gerçekleştirilen araştırma sonuçlarının detaylı bir şekilde değerlendirilmesini içeren iki ayrı makale, proje başkanı Doç. Dr. Emre Güldoğan tarafından yazıldı.

Arazi çalışmaları makalesinde – İstanbul İli Yüzey Araştırmaları 2016-2017/ Büyükçekmece Arazi Çalışmaları –  bölgenin araştırma tarihçesi,  projenin çalışma stratejisi, yontmataş ve çanak çömlek buluntuları, tespit edilen envanterlik buluntular ve taşınmazlar kapsamlı bir şekilde değerlendirildi ve çalışmalara ait görseller ile desteklendi.

Sözlü tarih çalışmaları makalesinde yapılan mülakatların meslek, cinsiyet, yaş kriterlerine göre hazırlanan grafikler yardımıyla anlatılmasının yanı sıra hem çalışmalar sırasında çekilen hem de görüşme yapılan kişiler tarafından projeye bağışlanan görsellerin örnekleri yer alıyor. Görüşülen kişiler, Büyükçekmece ilçesinde uzun süredir yaşayan ve bölgenin zaman içerisindeki değişimini gözlemleyen ve bu süreci gelenekler, adetler, örfler bağlamında anlatabilecek isimler arasından seçildi.

İki araştırma sezonu sonucu ele geçen yontmataş buluntularının, buluntu yerlerine ve türlerine göre sınıflamasını ve değerlendirilmesini içeren makale – İstYA Projesi Büyükçekmece Yontmataş Buluntuları –  İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Semra Yıldırım Balcı ve Doç. Dr. Çiler Altınbilek Algül ile Ardahan Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Berkay Dinçer; çanak- çömlek buluntularının değerlendirilmesini ve katalog çalışmasını içeren makale ise – İstYA Projesi Büyükçekmece Çalışmalarında Elde Edilen Çanak Çömlek Buluntuları –  İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Özgü Çömezoğlu Uzbek tarafından kaleme alındı.

Projenin üç uygulama alanından biri olan Coğrafi Bilgi Sistemlerine (CBS) dair çalışmaların değerlendirmesini içeren makale ise Sakarya Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Döker ve Sakarya Üniversitesi’nden Esra Erşahin (MA) tarafından yazıldı.

Kitabın ikinci bölümünde ise iki araştırma sezonu boyunca gerçekleştirilen 18 röportajın metinleri yer alıyor. Etnografi yaklaşımlı görüşme teknikleri kullanılarak bölgenin kültürünün, tarihinin, gelenek ve göreneklerinin kayıt altına alındığı mülakatlar, görüşme sırasında çekilen görseller ile desteklendi.

İstYA Projesi’nin çalışmaları tamamlanan diğer araştırma alanları Çatalca ve Beykoz ilçelerine ait kitapların ise hazırlık çalışmaları başladı ve 2020 yılı içerisinde basılması bekleniyor.