İsrail’de Kuş Kemiğinden 12.000 Yıllık Flütler Bulundu

Araştırmacılar, İsrail’in kuzeyindeki bir kuş gözlem alanında bulunan küçük kuş kemiklerinin 12.000 yıllık flütler olduğunu söylüyor.

Arkeologlar, İsrail’deki tarih öncesi bir bölgede kuş kemiklerinden oyulmuş 12.000 yıllık flüt koleksiyonunu ortaya çıkardılar. Enstrümanlar çalındığında belirli yırtıcı kuşların çağrılarını taklit ediyor.

Eynan-Mallaha (Ain Mallaha olarak da bilinir) olarak adlandırılan bölge, bir zamanlar doğu Akdeniz çevresindeki toprakları kapsayan bir bölge olan Levant’taki son avcı-toplayıcılardan oluşan kültürel bir grup olan Natufianlar tarafından iskan ediliyordu.

(İlgili: En Eski Çalınabilir Enstrüman: 9000 Yıllık Flütü Dinleyin)

Araştırmacılar, 1950’lerdeki keşfinden bu yana bölgeyi kapsamlı bir şekilde araştırmış olsalar da, geçen yıl arkeologlar, 1.100 kuş kemiği koleksiyonunun arasına dağılmış flütler bulduklarında oldukça şaşırdı.

Zanaatkarların küçük su kuşlarının kemiklerinden oyduğu yarım düzineden fazla flütten sadece biri tamamen sağlamdı ve bunun da uzunluğu 65 milimetreden daha azdı.

Kudüs’teki Fransız Araştırma Merkezi’nde doktora sonrası arkeoloji araştırmacısı olan çalışmanın baş yazarı Laurent Davin, “Bunlar muhtemelen bugün bilinen en küçük tarih öncesi ses enstrümanlarından bazılarını temsil ediyor. Toprak boyası kalıntıları nedeniyle, muhtemelen kırmızıya boyanmış olduklarını biliyoruz. Kullanım-aşınma analizlerine göre, bir ipe bağlanmış olabileceklerini düşünüyoruz.” diyor.

Söz konusu flütler çalındığında, şahin ailesinin bir parçası olan Avrasya atmacaları (Accipiter nisus) ve kerkenezlerin (Falco tinnunculus) çıkardığı sese benzer tiz bir ses çıkarıyordu. Natufian kültürü insanları özellikle bu kemikleri seçme konusunda metodikti, çünkü daha büyük olanlar daha derin sesler üretebilirdi.

Davin, “Natufianlar, şahin seslerini taklit etmek ve sesin böyle olmasını istedikleri için bu küçük kemikleri seçmişlerdi. Bu, onların akustik bilgisini gösteriyor ve muhtemelen çabuk bozulan malzemelerden yapılmış başka enstrümanlar da olduğunu gösteriyor.” diyor.

Çalışmaya göre, araştırmacılar bu sesleri kendileri de duymak için bilgisayar yazılımı kullanarak bir replika flüt oluşturdular. Enstrümanlar şahin seslerine benzer sesler üretene kadar seslerin spektral analizini ölçtüler.

Davin, “İlk kez çaldığımda ve Natufianların 12.000 yıl önce çıkardığı sesi duyduğumda bu çok etkileyiciydi.” diyor.

Arkeologlar, Natufianların bu enstrümanları muhtemelen avlanırken, müzik yapmak için ve hatta kuşlarla iletişim kurmak için kullandıklarını düşünüyorlar. Açıklamaya göre Natufianlar, bölgede keşfedilen pençelerden yapılmış çok sayıda süs eşyasında da görülebileceği gibi kuşlara değer veriyordu.

Davin, “Bu eserler gerçekten önemli çünkü bunlar tüm Levant’ın tarihöncesinde açıkça tanımlanan tek ses enstrümanlar olma özelliğini taşıyor. Ayrıca dünyadaki kuş seslerini taklit eden en eski ses enstrümanlar.” diyor.

“Bize Natufian’ların yaratıcılığı ve akustik konusundaki bilgilerinin yanı sıra teknik hassasiyetlerini anlatıyorlar. Ayrıca Natufianların sembolik olarak değer verilen yırtıcı kuşlarla olan ilişkisine, onlarla nasıl iletişim kurduklarına veya çağrılarının Natufian müziğine nasıl entegre edildiğine dair kanıtlar veriyor.”

Ancak, bu müzik aletleri dünyanın en eskileri değil. Slovenya Ulusal Müzesi’ne göre bu rekor, Slovenya’daki bir mağarada keşfedilen 60.000 yıllık Neandertal flütüne ait.

BBC News. Live Science. 9 Haziran 2023.