İsrail’de Antik Roma’ya Ait Cam Pişirme Fırınları Bulundu

İsrail’de, ünlü soluk yeşil renkli Judea camlarının çok miktarda üretildiği ülkenin en eski cam fırını kalıntıları bulundu.

Çalışma alanında bulunan işlenmemiş cam parçaları. Fotoğraf: Assaf Peterz

Yaklaşık 1600 yıllık cam fırınları, İsrail Eski Eserler Bakanlığı’nın belirttiğine göre tüm Roma İmparatorluğu’nda kullanıldı. Yetkililer; buranın eski dünyadaki cam üretim merkezlerinin öncü yerlerinden biri olduğunu söylüyor.

İsrail Eski Eserler Bakanlığı’ndan cam uzmanı Yael Gorin “Roma dönemine dayanan tarihi kaynaklardan İsrail’in kuzeyindeki Akka şehrinin yüksek kaliteli cam yapımına oldukça elverişli kumlarıyla meşhur olduğunu biliyoruz.” dedi.

Ayrıca Yael Gorin bu döneme ait Avrupa’da ve Akdeniz havzasında bulunan gemi enkazlarında bulunmuş cam kaplara uygulanan kimyasal analizlerin İsrail’in cam kaynağı olduğunu işaret ettiğini belirtti.

Gorin: “Şu an, ilk kez cam eşya yapımında kullanılmış ham malzemelerin işlendiği fırınlar bulundu.” dedi.

Roma döneminin sonlarına tarihlenen fırınlar, Jezreel Vadisi Tren Yolu Projesi’ne ait inşaat çalışmasından önce Haifa yakınlarındaki bir alanda geçtiğimiz yaz şans eseri keşfedildi.

İsrail Eski Eserler Bakanlığı bünyesindeki denetimci Abdel Al-Salam Sa’id “Fırının tabanından ve duvarlarında sırlı tuğla ve saf işlenmemiş cam parçalarını ve zemindeki küçük parçaları keşfettik. Buluntuların ne kadar önemli olduğunu anladığımızda kesinlikle çok heyecanlandık.” diyor.

Daha sonraki kazılar, üretim alanının iki bölümden oluştuğunu ortaya koydu. Odunun yüksek sıcaklığa ulaşılabilmesi için yakıldığı bir ocak ve camın ham maddesi olan temiz sahil kumunun ve tuzun birleştirilip yaklaşık 1200 derecede birlikte eritilen bir eritme odası bulundu.

Cam bir veya iki hafta boyunca bazıları 10 tonu bulan büyük ham cam parçaları meydana gelene kadar ısıtılıyordu.

Üretim sürecinin son aşamasında, fırınlar soğutuluyordu ve üretilen geniş cam parçaları küçük parçalara kırılarak cam ürünleri yapılması için cam parçalarını yeniden eriten atölyelere satılıyordu.

4. yüzyılın ilk zamanlarında, Roma imparatoru Diocletian tarafından yayımlanmış fiyat bildirisinden İsrail’e ait açık yeşil renkli Judea camı ve daha pahalı olan Mısır’a ait Alexanderia camı olmak üzere iki çeşit cam olduğunu anlıyoruz.

Cam, Roma döneminde neredeyse her evde kullanılıyordu ve ayrıca pencerede, mozaiklerde ve aydınlatma aksesuarlarında halka ait binaların inşaatında da kullanıldı.

Lyndon Koleji Eski Cam Teknolojileri uzmanı Ian Freestone “Heyecan uyandıran bir keşif ve ilk çağdaki bütün cam ticareti sistemini anlamamızda büyük bir öneme sahip.” diyor.

news.discovery