İrlanda’daki Neolitik Sığır Kalıntıları, Şölenlere İşaret Ediyor

Dublin’de alışılmadık derecede çok sığır kalıntısına sahip bir arkeolojik alan, Orta Neolitik İrlanda ve Avrupa’da sığır yetiştiriciliği ve tüketimi anlayışını değiştirebilir.

UCD Arkeoloji Okulu ve Belfast Queen’s Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından N2 Kilshane (Dublin’in kuzeyindeki Finglas yakınlarında bir kazı alanı) kazısından toplanan veriler, sığırların süt, et ve yük hayvanları olarak çok amaçlı kullanımının MÖ 4. binyılın sonlarında, Atlantik Avrupa’da önceden düşünülenden çok daha karmaşık olduğunu gösteriyor.

Kilshane’deki kazılarda yaklaşık 5.500 yıl öncesine ait en az 58 sığır kalıntısı çıkarıldı ve bu alan İrlanda’da gün ışığına çıkarılan büyük fauna topluluklarına sahip az sayıdaki yerlerden biri.

Sığırların Avrupa’daki Neolitik topluluklarda önemli ekonomik, sosyal, sembolik ve dini rollere sahip olduğu yaygın olarak kabul ediliyor ve uzun zamandır Neolitik İrlanda’daki sığırların da benzer önemli rollere sahip olduğu varsayılıyor.

(Domuzlar Stonehenge Şölenlerine Çok Uzaktan Getirilmiş)

Bununla birlikte, Kilshane’de bulunanlar gibi büyük fauna topluluklarının yokluğu, bugüne kadar, sığırların özel statüsünün şölen ve birlikte yemek yeme etkinlikleri ile güçlü bir şekilde ifade edildiği Avrupa’nın geri kalanıyla doğrudan karşılaştırmayı engelliyordu.

Çalışmayı yöneten UCD Arkeoloji Okulu’ndan zooarkeolog Dr. Fabienne Pigiere, bu osteolojik topluluğun olağandışı karakterini, diğer bölgelerden gelen şölen kalıntılarına kıyasla vurguluyor: “Çağdaş İngiliz veya kıta yerleşimlerinin aksine, Kilshane topluluğu neredeyse tamamen sığır kalıntılarından oluşuyor. Bu alanın analizi, bu özel toplanma etkinliği sırasında et paylaşmanın önemini gösteriyor. Bu veriler, aynı zamanda, sığırları süt için ve iş hayvanları olarak kullanan Neolitik toplulukların hayvancılık ekonomisini araştırmamıza izin veriyor.”

Kilshane’deki kemikler, öldürülen sığırların büyük kısmının et üretimi için en uygun yaşta, yaklaşık iki buçuk yaşında olduğunu gösteriyor. Ayrıca, muhtemelen süt üretimi veya damızlık için tutulmuş ve yük hayvanı olarak kullanılmış olan üç yaşından büyük başka bir küçük grup da kemikler içinde temsil ediliyor. 

Kilshane topluluğunda tespit edilen çok sayıda dişi, Orta Neolitik İrlanda’nın hayvancılık ekonomisinde süt üretiminin önemini de doğruluyor. Süt ve et üretimine odaklanıldığını gösteren benzer öldürme kalıpları, Birleşik Krallık ve Kuzey-Batı Avrupa’daki Neolitik ve Tunç Çağı yerleşimlerinde kaydedilmişti.

Journal of Archaeological Science: Reports’ta yayımlanan makalenin bulgularına göre, sığırların olağandışı baskınlığı, ilik toplamak için kırılan kemiklerin olmaması ve et üretimi için optimum yaşta öldürülen çok sayıda sığır, şölen uygulamalarına işaret ediyor.

“Bu sığır topluluğu, tam da geçit mezarlarının inşa edilmeye başlandığı zamanda, İrlanda ve Avrupa’daki tarih öncesi çiftçiliğe dair önemli bilgiler sağlıyor. Bize bu anıtların arkasındaki topluluklar ve kendilerini nasıl destekledikleri hakkında gerçek bir fikir veriyor.” diyor UCD Arkeoloji Okulu’nda Öğretim Görevlisi olan Jessica Smyth. 

Kilshane’deki keşif, yalnızca Neolitik İrlanda topluluklarının ekonomisinin nasıl işlediğini anlamak için değil, aynı zamanda sığır yetiştiriciliğinin sosyal, sembolik ve dini faaliyetlerinde oynadığı daha büyük rolü anlamak için de anlamlar içeriyor.

TII Kıdemli arkeoloğu Mary Deevy, “N2 Kilshane kazısında keşfedilen olağanüstü fauna topluluğuna dayanan daha fazla araştırma görmekten mutluluk duyuyoruz.” diyor.

University College Dublin. 22 Ocak 2021.

Makale: Pigière, F., McCormick, F., Olet, L., Moore, D., O’Carroll, F., & Smyth, J. (2022). More than meat? Examining cattle slaughter, feasting and deposition in later 4th millennium BC Atlantic Europe: A case study from Kilshane, Ireland. Journal of Archaeological Science: Reports, 103312.