İrlanda’da 1.600 Yıllık Pagan Tanrı Heykeli Bulundu

1.600 yıl boyunca iyi korunarak günümüze ulaşan ahşap heykel, hayvanların kurban edildiği bir dini tören alanının  parçası olabilir. 

Araştırmacılar, İrlanda’nın Gortnacrannagh kasabasındaki bir bataklıkta  2.44 metre uzunluğunda 1.600 yıllık ahşap bir  heykeli yok olmaktan kurtardılar. Archaeological Management Solutions (AMS), yol çalışmasından önce yürüttükleri kazılarda bu eseri keşfettiler. 

Bu Demir Çağ figürü, yarık meşe ağacı gövdesinden yapılmıştı. Ahşap figür, insan kafası gibi görünen, gövdesi boyunca oyulmuş bir dizi yatay çentiklere sahip.

AMS’de arkeolog ve kazı başkanı olan Eve Campbell, “Gortnacrannagh İdolü, Aziz Patrick’in İrlanda’ya gelmesinden sadece 100 yıl önce oyulmuş. Büyük ihtimalle bir pagan tanrısının tasviri.” diyor. “Atalarımız sulak arazileri, tanrıları ve öteki dünyayla bağlantı kurabildikleri büyülü yerler olarak gördüler.” Öteki dünya, Kelt mitolojisinde doğaüstü bir diyarı temsil ediyor. 

(Shigir İdolü, Tarih Öncesine Dair Görüşlerimizi Değiştiriyor)

Campbell, ekibin alanda ayrıca  hayvan kemikleri ve dini törende kullanılan bir hançer bulduklarını söylüyor. Burada bir kurban töreninin gerçekleşmiş olabileceğini öne sürüyor. 

Bugüne kadar İrlanda’da sadece 11 benzer heykel bulundu. Gortnacrannagh İdolü şu ana kadar keşfedilenlerin en büyüğü. Eski ahşap eserler sıklıkla bataklıklarda bulunuyor, çünkü ıslak ve oksijensiz ortam onları günümüze kadar koruyor. 

Ahşap eserler uzmanı Cathy Moore, “Birkaç figürün alt kısımları, eskiden dik durmuş olduklarını düşündürüyor.” diyor. “Anlamları yoruma açık, fakat belki doğadaki özel yerleri işaretlemek ve belirli kişileri ya da tanrıları temsil etmek için kullanılıyordu. Belki de insanların yerine kurban edilen ahşap bataklık cesetleri olarak kullanılıyordu.” 

Heykel yüz üstü şekilde iki parçaya bölünmüş halde bulundu. Bu, heykelin kasıtlı olarak ‘ortadan kaldırıldığını’ ve muhtemelen bir kurban olarak sunulduğunu gösteriyor. Diğer 11 benzer heykel tesadüfen bulunup arkeologların bölgeyi inceleyemeden bulundukları yerden kaldırılırken, bu figürün yanında bulunan objeler olası bir törende kullanıldığını belirlemeye yardımcı oldu. Karbon 14 metodu, ahşap heykelin yapımını MS 200-400 arasına tarihlendiriyor.

Figürün keşfedildiği bataklık, yaklaşık 5.500 yıllık yerleşimi temsil eden yaklaşık 240 kazı alanından oluşan bir kompleks olan Rathcroghan’dan 6 km’den daha az bir mesafede yer alıyor. Bu açık alan Oweynagat, ya da “Kedilerin Mağarası” (Keltlerin Samhain kutlamalarının kökeni olduğuna inanılıyor), gibi büyük Demir Çağı yapılarını içeriyor. Mağara eskiden öteki dünyaya geçiş kapısı olarak biliniyordu. 

Ayrıca Rathcroghan’ın, Kraliçe Medb’in başkenti ve sarayının bulunduğu yer olduğu söyleniyor. MÖ 1. yüzyılda bir grup efsanenin anlatıldığı Ulster Cycle’a göre, bir zamanlar İrlanda’nın büyük bir kısmına egemen olan Medb güçlü bir savaşçıydı. 

University College Cork’un Pallasboy Projesi ve University College Dublin Deneysel Arkeoloji ve Maddi Kültür Merkezi ile beraber AMS çalışanları, Rathcroghan Merkezi’nde sergilenmesi için heykelin replikasını yapıyorlar. Bu sırada, University College Dublin konservatörü Susannah Kelly, sonrasında İrlanda Ulusal Müzesi’ne aktarılacak olan orijinal eserin korunması için 3 yıllık bir çalışmaya başlıyor. 

Smithsonian Magazine. 17 Ağustos 2021.