Irak’taki Arkeologlar, Assur Kabartmaları Keşfetti

Irak’ta IŞİD’in yıktığı Assur kapısını onaran arkeologlar, binlerce yıldır görülmeyen Assur kabartmalarını keşfetti.

Kuzey Irak’taki arkeologlar, yaklaşık 2.700 yıl öncesine ait bazı olağanüstü Assur kaya oymalarını ortaya çıkardı. Gri taş oymalar, MÖ 705’ten 681’e kadar iktidarda olan Kral Sanherib’in yönetimine tarihleniyor.

Keşif, Musul’un doğusundaki Ninova’da, IŞİD militanlarının 2016 yılında tahrip ettiği Mashki Kapısı’nın yeniden inşasını tamamlayan ABD-Irak ortak kazı ekibi tarafından yapıldı.

(İlgili: Geniş Bir İmparatorluk Kuran Assurlular Kimdi?)

Irak, Babilliler, Sümerler ve Assurlular da dahil olmak üzere dünyanın en eski şehirlerinden ve en eski uygarlıklarından bazılarına ev sahipliği yapıyordu.

MÖ 700 civarında, Assur Kralı Sanherib, Ninova’yı başkent yaptı ve girişini korumak için Mashki Kapısı’nı (Tanrı’nın Kapısı anlamına gelir) inşa etti.

Ancak kapı, bölgedeki uzun süreli askeri çatışmaların ve kültürel vandalizm eylemlerinin kurbanı olan birçok tarihi eserden biriydi.

1970’lerde yeniden inşa edildi, ancak daha sonra Irak’ı işgal eden IŞİD askerleri tarafından bir buldozerle yıkıldı.

İşgal sırasında, Pennsylvania Üniversitesi’nden arkeolog Michael Danti, Irak’taki kültürel mirası korumak için bir proje yönetti. Danti, “Mashki Kapısı, IŞİD’in kasten yok ettiğini bildirdiğim yerlerden biriydi.” diyor.

Danti’nin yönettiği Irak Miras İstikrar Programı, kapıyı yeniden inşa etmek için çalışmaya başladığında, Danti’nin “hayal bile edilemeyecek kadar nadir” olarak nitelendirdiği bir keşif yaptılar.

Kapının kalıntılarının altında, hepsi Sanherib’in sarayına ait olan, Assur askerlerinin ok atışını gösteren süslü oymalar ve palmiye ağaçları, narlar ve incirlerin tasvirlerini barındıran yedi mermer levha gömülüydü.

Danti, “Hepimiz şaşkın ve neredeyse suskunduk. Bir rüya gibiydi. Bir şehir kapısında Sanherib kabartmalarını bulacağımızı kimse tahmin etmemişti.” diyor.

Danti’ye göre, bölgede daha önce 1960’larda ve 1970’lerde arkeolojik kazılar yapılmış olsa da, bu özel oda daha önce hiç kazılmamış. Kapı yıkılırken bu kalıntılar gömüldükleri için korunmuştu.

Keşif, araştırma için heyecan verici yeni fırsatlar sunuyor ve arkeologlar şimdi Yeni Assur İmparatorluğu’nun tarihinde daha derine inmek için Musul’a dönüyor.

Bunun gibi önceki keşifler yurtdışına götürülmüş olsa da (New York’taki Metropolitan Museum of Art ve Ingiltere’deki British Museum gibi) – bu levhalar Irak’ta kalacak.

Danti, “Bu levhalar, Irak hükümetinin ve Irak halkının resmi devlet malı” diyor ve Pensilvanya ve Musul Üniversitesi’ndeki diğer araştırmacı arkadaşlarının “bu kabartmaları bulmaktan kesinlikle memnun olduklarını” da sözlerine ekliyor.

“Kültürel mirasa erişim bir insan hakkıdır ve IŞİD gibi gruplar kültürel temizlik ve soykırım kampanyalarının bir parçası olarak bu bağları sonsuza kadar koparmak istiyor.”

CNN. 21 Ekim 2022.