Irak’ta Assur Kralını Betimleyen Nadir Kabartma Keşfedildi

Irak’ta Assur hükümdarını ve birçok tanrıyı tasvir eden, 2.700 yıllık devasa bir taş kabartma ortaya çıkarıldı.

Irak’taki eski Ninova kentinde kazı yapan arkeologlar, Assur İmparatorluğu’nun son hükümdarını önemli tanrılarla birlikte tasvir eden nadir bir taş kabartma keşfetti. MÖ 7. yüzyılda yapılmış olan bu levha, birkaç yüzyıl sonra gizemli bir şekilde parçalanmış ve sarayın taht odasının altına gömülmüş.

Heidelberg Üniversitesi’nden taşı keşfeden arkeoloji profesörü Aaron Schmitt “Kabartmanın neden gömüldüğüne dair elimizde herhangi bir bilgi yok” diyor. “Bu oldukça gizemli.”

(İlgili: 2.700 Yıllık Assur Başkenti Horsabad’ta Yeni Keşifler Yapıldı)

Assur İmparatorluğu’nun başkenti Ninova’da Kral Asurbanipal tarafından inşa edilen sarayın altında yürütülen arkeolojik kazılarda Schmitt ve ekibi, birkaç parçaya ayrılmış halde devasa bir kabartma buldu.

Kabartmanın merkezinde, MÖ 669’dan 631’e kadar hüküm süren Assur İmparatorluğu’nun son kralı Asurbanipal yer alıyor. Kralın her iki yanında eski Mezopotamya tanrılarından Aşur ve İştar bulunuyor; onları ise bir balık tanrısı ve akrep adam figürü takip ediyor. Ekip, bu tanrıların dahil edilmesinin oldukça şaşırtıcı olduğunu belirtiyor.

“Bildiklerimiz arasında, Assur saraylarına ait çok sayıda kabartma olmasına rağmen, hiçbirinde büyük tanrılar tasvir edilmemişti” diyor Schmitt.

5,5 metreye 3 metre boyutlarındaki bu devasa taş levhanın yaklaşık 12 metrik ton ağırlığında olduğu tahmin ediliyor. Bu keşif, araştırmacılar için yalnızca boyutu açısından değil, aynı zamanda tasvir edilen sahneler açısından da olağanüstü. Ekip henüz kayanın türünü analiz etmemiş olsa da, Schmitt bunun alçı taşı (gypsum) olabileceğini söylüyor.

Modern Irak şehri Musul’un yakınında bulunan antik Ninova şehri, Kuzey Mezopotamya’nın en önemli şehirlerinden biri olarak kabul ediliyor ve Kral Sanherib döneminde MÖ 8. yüzyılın sonlarında Assur imparatorluğunun başkenti olmuştu.

Prof. Schmitt’e göre, kabartma başlangıçta taht odasının ana girişinin karşısındaki bir nişte, yani sarayın en önemli yerinde bulunuyordu. Arkeologlar bu kabartmayı, sarayın taht odasının ana girişinin arkasındaki doldurulmuş bir çukurda buldu. Kabartmanın MÖ 2. ile 3. yüzyıllar arasında, yani Hellenistik Dönem sırasında oraya gömülmüş olduğunu düşünüyorlar.

Ancak Schmitt’e göre, Ninova’daki Hellenistik yerleşim hakkında çok az bilgi var. “Assur kralına ve tanrılarına olumsuz mu yaklaşıyorlardı, bilmiyoruz. Gelecekteki kazılarımızla bu konuda daha net bir tabloya ulaşmayı umuyorum.”

Taş kabartma üzerinde daha fazla bilimsel çalışma yapılması planlanıyor. Ayrıca, kabartmanın orijinal yerine yerleştirilerek halka açık sergilenmesi düşünülüyor.

Heidelberg University. 13 Mayıs 2025.