İnsanların Avustralya’ya Yaptıkları İlk Göçün İpuçları Keşfediliyor

Yeni araştırmalar, insanların yaklaşık 44.000 yıl öncesine kadar Timor adasında yaşamadığına dair kanıtlar sunuyor.

Timor Adası’ndaki derin mağaralarda binlerce taş eser ve hayvan kemiğinin keşfedilmesi, arkeologları ilk insanların Avustralya’ya ulaşmak için izledikleri rotayı yeniden değerlendirmeye yöneltti.

Araştırmacılar, Avustralya’nın kuzeyinde, orta-kuzey Doğu Timor’da bulunan Laili kaya sığınağındaki eserleri ve tortuları tarihlendirip analiz ederek insanların geliş tarihini saptadı.

Araştırmacılar, yaklaşık 44.000 yıl öncesine ait bir insan “varış imzası” tespit ettiler, bu da adada bu zamandan önce hiç insan olmadığını gösteriyor.

Avustralya Ulusal Üniversitesi Asya ve Pasifik Koleji’nden Dr. Shimona Kealy, “Bölgedeki diğer alanların aksine, Laili kaya sığınağı, 59.000 ila 54.000 yıl öncesine tarihlenen ve insan iskanına dair net bir işaret göstermeyen derin tortuları korudu” diyor.

(İlgili: Değişen Çevre İnsanların Avustralya’ya ilk Göçlerini Nasıl Etkiledi?)

“Doğu Timor ve yakındaki Flores Adası’ndaki diğer alanlardaki insan iskanı işaretlerini analiz edip karşılaştırdığımızda, insanların güney Wallacea adalarının daha geniş bölgesinde de bulunmadığını güvenle söyleyebiliriz. Bu adalar büyük olasılıkla Avustralya’ya geçiş yapan eski insanlar için bir geçiş kapısı olduğu için bu önemli.”

Çalışmanın eş yazarı Profesör Sue O’Connor, Timor Adası’nın uzun zamandır Güneydoğu Asya anakarası ile Avustralya ve Yeni Gine arasındaki ilk insan göçü için bir atlama taşı adası olarak kabul edildiğini söylüyor. Ancak yeni bulgular bu teoriye meydan okuyor.

Connor, “Timor Adası’nda en az 50.000 yıl öncesinden daha önce insan bulunmaması, bu ilk insanların adaya düşünülenden daha geç geldiğini göstermesi açısından önemli” diyor.

“Bu durum, araştırmacıların daha önce öne sürdüğü gibi, ilk insanların Timor Adası yerine Yeni Gine’yi kullanarak Avustralya’ya geçiş yaptıklarına dair daha fazla kanıt sunuyor. Bulgularımız, Wallacea ve Sahul üzerinden gerçekleşen ilk insan göçünün rotası ve zamanlamasının yeniden değerlendirilmesini sağlamanın yanı sıra, Avustralya’nın ilk yerleşiminden binlerce yıl sonra güney adalarının iskan edilmesiyle adalara göçün devam ettiği gerçeğini vurguluyor.”

Alandan elde edilen tortu, Flinders Mikroarkeoloji Laboratuvarı’nda eş yazar Doçent Mike Morley tarafından analiz edildi.

Flinders Üniversitesi’nden Doçent Morley, “Alanda yerleşim öncesi dönemden yoğun insan faaliyetlerine geçiş, tortularda çok açık bir şekilde görülüyor. İnsanlar buraya varır varmaz, mağarayı çok yoğun bir şekilde kullandılar, barınak tabanının yakıldığına ve ayaklar altında çiğnendiğine dair açık kanıtlar var.” diyor.

Araştırma ekibi kazı sırasında çok sayıda küçük taş aletin yanı sıra kömürleşmiş balık kemikleri de ortaya çıkardı.

Dr. Kealy, “Bu insanların küçük taş aletler yapma konusunda uzmanlaştığını biliyoruz, ancak ne için kullanıldıklarından emin değiliz. Beslenmelerinin çoğu kabuklu deniz hayvanları ya da küçük hayvanlar olduğu için, bu tür yiyecekleri toplamak için gerçekten büyük bıçaklara ihtiyaç yoktu. Ancak küçük, ince aletlere sahip olmak, daha sonra sepetler örmek için yaprakları soymak gibi şeyler için ve aynı zamanda ahşap aletler oluşturmak için yararlıydı.” diyor.

Alanda ortaya çıkarılan çok sayıda esere dayanarak, araştırmacılar Timor Adası’na yapılan göçün “büyük” bir göç olduğunu söylüyor. Araştırmacılara göre, bu eski insanlar Timor’a muhtemelen yakınlardaki Flores Adası’ndan ve Güneydoğu Asya anakarasından geçiş yaptı.

Dr. Kealy, “Araştırmacılar tarafından benimsenen geleneksel görüş, bu önemli su geçişlerini yapan ilk insanların, büyük ölçüde çok uzun zaman önce olduğu için, bu adalara yanlışlıkla rastladıkları yönünde” diyor.

“İnsanların Timor’a varışları bir kaza değildi. Bu büyük bir kolonileşme çabasıydı ve yolculuğu yapan insan sayısından da anlaşılıyordu. Bu, bu insanların denizcilik teknolojisi seviyelerinin ve yarattıkları teknelerin yanı sıra deniz geçişlerine cesaret etme konusundaki güven ve yetkinliklerinin de bir kanıtı”

Australian National University. 22 Mayıs 2024.

Makale: Shipton, C., Morley, M.W., Kealy, S. et al. (2024). Abrupt onset of intensive human occupation 44,000 years ago on the threshold of Sahul. Nat Commun 15, 4193.