İnsanlar Suyun Altında Nefesini Nasıl Daha Uzun Süre Tutabiliyor?

Bir havuzda sakin bir gün geçirirken, suyun altında nefesinizi daha uzun süre tutmanın biraz daha kolay olduğunu fark etmiş olabilirsiniz.

Bu durum, göğsünüzdeki artan basınç göz önüne alındığında tuhaf görünebilir. Ancak bu bir fenomen ve, yalnızca memelilerde görülen ve memeli dalış refleksi ya da memeli dalış tepkisi olarak bilinen bir durum. Memeliler suya daldığında, bir dizi otomatik fizyolojik değişiklik meydana gelir. Bu muhtemelen trigeminal sinir aracılığıyla iletilen duyusal bilgiler tarafından tetikleniyor.

Bu tepki tetiklendiğinde, otomatik olarak nefes almayı durdurursunuz, kalp atış hızınız yavaşlar ve periferik vasküler direnciniz artar.

“Artan damar direnci ile vücut, inaktif kas gruplarından kanı uzaklaştırırken oksijen depolarını beyin ve kalp gibi hayati organlar için saklayabilir” diye açıklıyor konuyla ilgili bir inceleme. “Bradikardi (kalp atış hızının yavaşlaması) tepkisi de oksijen rezervlerini korur çünkü kalp atış hızını düşürerek kalbin iş yükünü azaltır ve daha az oksijen kullanılır.”

İnsanlar arasında suyun altında nefes tutma rekoru, serbest dalgıç Budimir Šobat tarafından 2021 yılında 24 dakika 37 saniye ile kırıldı. Kendisi, bir önceki rekoru sadece 34 saniye farkla geçti.

(İlgili: Kültürel Değişimlere Ayak Uyduracak Kadar Hızlı Evrimleşmiyoruz)

Bu tür sürelere ulaşmak için, dalgıçların suya dalmadan önce saf oksijen hiperventilasyon yapmaları gerekli. Nefes alma isteği, büyük ölçüde kandaki oksijen ve karbondioksit seviyelerini dengede tutmaya çalışan kemoreseptörler tarafından kontrol edilir.

Windsor Üniversitesi Kinesiyoloji Bölümü’nden Yardımcı Doçent Anthony Bain, “Bir nefes tutma sırasında, kandaki CO2 seviyesi yükselir ve O2 azalır. Nefes alma dürtüsündeki ilk artış — diyelim ki nefes tutmanın 30. saniyesinde — öncelikle artan CO2 seviyesinden kaynaklanır. Belirli bir eşiğin ardından, kemoreseptörler azalan O2 seviyelerine de yanıt verir ve bu noktada nefes alma isteği dramatik bir şekilde artar” diye açıklıyor.

“Nefes alma isteği sonunda o kadar yoğunlaşır ki diyafram (birincil solunum kası) istemsiz olarak kasılır — bu duruma istemsiz nefes alma hareketi denir. Eğitimsiz bir nefes tutucu bu noktada genellikle kırılır ve tekrar nefes almaya başlar (eğer motive olmuşsa ve oksijen yardımı almıyorsa bu genellikle üç dakika civarındadır).”

Önceden saf oksijen soluyarak bu refleks geciktirilebilir, böylece insanlar (yıllarca eğitim almış dalgıçlar) suyun altında 20 dakikaya kadar kalabilir. Oksijen solumadan yapılan dalışlarda bile rekorlar etkileyici; rekor sahibi nefesini 11 dakika 35 saniye boyunca tutmuştu.

“Dalış refleksi karmaşık bir süreç olmasına rağmen, genel amacının basitliğini yansıtır: mevcut çevreye fizyolojik bir adaptasyonla hayatı korumak” diye ekliyor inceleme.

“Bu karmaşık ve dinamik refleksin neden gerçekleştiğinin cevabı oldukça basit: Hayatta kalmak”

IFL Science. 10 Ekim 2024.