İnsanlar Afrika’dan Çıkarken Yemyeşil Bir Rotayı Takip Etmiş

Araştırmacılar, insanların 80.000 yıl önce Afrika’dan ayrılırken Sina yarımadası ve Ürdün üzerinden Avrasya’ya doğru ilerlediklerini keşfetti.

Bilim insanları, avcı-toplayıcıları Levant üzerinden Batı Asya’ya doğru yönlendiren Ürdün üzerinden Kuzey Arabistan’a “sulak bir koridor” olduğunu kanıtladılar.

Bulgular, Arabistan’da yürütülen ve şu anda çöl olan bu yeşil kara yolunun göç ederek kuzeye giden Homo sapiensler tarafından tercih edildiğini öne süren önceki araştırmaları destekliyor. “İnsanların Levant üzerinden Afrika’dan yayılımı” başlıklı makale Science Advances dergisinde yayımlandı.

Modern insanlar, 300.000 ila 200.000 yıl önce Afrika’da evrimleşti ve aşamalar halinde kıtanın dışına yayıldı. İnsanların on binlerce yıl boyunca Asya’ya ve ardından Avrupa’ya yerleştikleri düşünülüyor.

(İlgili: İnsanlar Afrika’dan Yayılırken Arabistan’da Duraklamış)

Bu son araştırma için ekip, Ürdün Rift Vadisi’nde saha çalışması gerçekleştirdi ve burada, on binlerce yıl önce suyla dolu olan, ama artık kuru nehir kanalları olan vadilerin kenarında “Yonga” olarak bilinen el aletlerini ortaya çıkardılar.

Bilim insanları, aletlerin gömüldüğü çökeltinin yaşını belirleyebilmek için lüminesans tarihleme tekniklerini kullandılar. Bu yöntem, tortunun en son ışığa maruz kalmasından bu yana ne kadar süre geçtiğini tahmin ediyor.

Sonuçlar, aletlerin muhtemelen yaklaşık 84.000 yıl önce kullanıldıktan sonra vadi kıyılarında bırakıldığını ve daha sonra zamanla gömüldüğünü gösterdi. 

Southampton Üniversitesi Jeomorfoloji Profesörü Paul Carling, “Uzun zamandır, deniz seviyesinin düşük olduğu zamanlarda insanların güneybatı Arabistan’a ulaşmak için Afrika boynuzundan Kızıldeniz üzerinden güney geçişini kullandıkları düşünülüyordu. Ancak çalışmamız, Afrika’dan Avrasya’ya giden tek kara yolu üzerinden kuzeye doğru çok iyi bilinen bir geçişin olduğunu doğruluyor.” diyor.

“Yeni yayınlanan kanıtlarımız, insanların daha kuru otlaklarda bol miktarda yaban hayvanları avlarken küçük sulak alanları üs olarak kullanarak kuzey rotasına doğru  göç ettiğini gösteren bulmacanın önemli bir parçası. Her ne kadar önceki çalışmalar potansiyel su kaynakları olarak büyük gölleri aramış olsa da, aslında küçük sulak alanlar göç sırasında konaklama noktaları olarak çok önemliydi.”

Çin’deki Shantou Üniversitesi’nden çalışmanın yazarı Dr. Mahmoud Abbas, “Levant, son buzullararası dönemde modern insanların Afrika’dan yayılımı için sulak bir koridor görevi gördü ve şimdi bunun Ürdün Rift Vadisi bölgesinde de geçerli olduğunu gösterdik.” diyor.

“Ürdün çölünden elde edilen paleohidrolojik kanıtlar, o dönemdeki çevresel ortam hakkındaki anlayışımızı güçlendiriyor. Kuru çöl yerine, savan otlakları insanların Afrika’dan güneybatı Asya’ya ve ötesine yaptıkları yolculuk sırasında hayatta kalabilmeleri için çok ihtiyaç duyulan kaynakları sağlamış olabilir.”

Araştırmacılar, çalışmalarının iklim değişikliği, insanın hayatta kalması ve göçler arasındaki yakın ilişkiyi gösterdiğini söylüyor.

University of Southampton. 4 Ekim 2023.

Makale: Abbas, M., Lai, Z., Jansen, J. D., Tu, H., Alqudah, M., Xu, X., … & Carling, P. A. (2023). Human dispersals out of Africa via the Levant. Science Advances, 9(40), eadi6838.