İnsan ve Neandertal, Gizemli Ortak Atadan Evrimleşmiş

İnsanlar ve Neandertaller, düşünülenden çok daha erken, 800.000 yıldan daha uzun bir süre önce gizemli bir ortak bir atadan ayrılmış.

Modern insanlar ve Neandertaller, yaklaşık 1000 dişin analizine göre, en az 800.000 yıl önce birbirinden ayrılmış olabilir.

Bu yeni sonuç, insanlar ve Neandertaller arasındaki ayrımın 500.000 ila 300.000 yıl önce gerçekleştiğini ortaya koyan antik DNA analizlerine dayanan tahminlerden çok daha eski.

(İnsanlar Sanılandan Çok Daha Önce Neandertallerle Çiftleşmeye Başladı)

Ancak, bu çalışmanın dışındaki araştırmacılar yeni diş analizini etkileyici olarak adlandırılırken, bunun büyük bir varsayıma dayandığına dikkat çekiyor: Araştırma, diş şeklinin, özellikle Neandertallerde, sabit bir şekilde geliştiğini baz alıyor.

İnsan evrimi konusunda uzman Fernando Ramirez Rozzi, “Eğer diş şekli sabit bir oranda gelişmiyorsa, bu araştırma çalışma çöküyor.” diyor.

Bununla birlikte, dişlerin (ve özellikle Neandertal dişlerinin) tahmin edilebilir bir oranda gelişmesi oldukça muhtemel, yani yeni çalışmanın hesaplaması doğru olabilir.

Yüzlerce diş

Yapılan araştırmadan çıkan bu sonuca, Sima de los Huesos adlı bir arkeolojik sitede bulunan fosilleşmiş Neandertal dişlerin analizi ile ulaşıldı.

Paleantropolog Aida Gómez-Robles, hominid (insansı) evrimi sırasında, diş kronlarının büyüklük ve biçim olarak sabit bir oranda değiştiğini söylüyor.

Araştırmacılar, insanlar ve yakın akrabalarımız dahil olmak üzere sekiz gruptan en az 122 kişiye ait 931 diş inceledi. Bunlardan 164’ü, İspanya’daki Sima de los Huesos alanındaki erken Neandertallerden, orta Pleistosen döneminde yaklaşık 430.000 yıl önce yaşamış yaklaşık 30 kişiyi içeren bir örnekti.

(Denisovalılarla Yalnızca 15.000 Yıl Önce Çiftleştik)

Örnekler arasındaki diş şeklindeki farklılıkları karşılaştıran Gómez-Robles, diş şekli değişikliği için evrimsel oranları hesaplayabildi ve sonra insanlar ve Neandertaller arasındaki son ortak atadan sapma süresini tahmin edebildi.

Sonuçlar, Neandertallerin ve modern insanların muhtemelen 800.000 yıldan daha önce ayrıldığını gösteriyor. Bu da iki grubun son ortak atalarının, bazı bilim insanlarının düşündüğü gibi muhtemelen Homo heidelbergensis olmadığını gösteriyor.

“Homo heidelbergensis, bu evrimsel konumda bulunamaz çünkü Neandertaller ile modern insanlar arasındaki farklılıktan sonra ortaya çıkıyor. Bu da, bu ortak atalara ait türleri ararken daha eski türlere bakmamız gerektiği anlamına gelir.”

Bulgunun aynı zamanda fosil kayıtları ve türler arasındaki evrimsel ilişkileri yorumlama biçimimiz üzerinde de derin etkileri var.

Neandertaller ve modern insanlar arasındaki ayrışmayı geriye çekmek, “yeni bir kapı açmak” anlamına geliyor çünkü bu iki grubun düşünülenden çok daha uzun süre boyunca farklı olduğunu gösteriyor.

Ancak Ramirez Rozzi’ye göre bu durum önemli bir soruyu ortaya çıkarıyor.

“İnsanlar ve Neandertaller, yaklaşık 60.000 yıl önce, modern insanlar Afrika’dan ayrıldığında çiftleşti. (Bu çiftleşme, bazı modern insanların genomlarının neden %3 Neandertal DNA’sı içerdiğini açıklamakta). Fakat eğer insanlar ve Neandertaller en az 800.000 yıl önce ayrıldıysa, 60.000 yıl önce hala çiftleşebilmeleri oldukça şaşırtıcı.”

“Başka bir deyişle, neredeyse 1 milyon yıllık evrim, bu iki türü kesin olarak ayrıştırmak için engeller (genetik, endokrinolojik, davranışsal vb.) oluşturmak için yeterli olmadı mı?”

Live Science. 17 Mayıs 2019.

Makale: Aida Gómez-Robles. 2019. Dental evolutionary rates and its implications for the Neanderthal–modern human divergence. Science Advances.