İnsan ve Bağırsağındaki Bakteriler Birlikte Evrimleşmiş Olabilir

Yeni yapılan araştırmalar bağırsaklarımızda bulunan bakterilerin çoğunun en az 15 milyon yıldır bizimle olduğunu gösterdi. Araştırmaya göre atalarımızın bağırsağındaki mikroplar, maymun aile ağacındaki evrimsel ayrılmalarla paralel olarak farklı evrimsel soylara ayrıldı.

Genetik araştırmaya göre bağırsağımızdaki bakterilerin evrimsel tarihi, insan türünün ortaya çıkışından bile daha önceye tarihleniyor ve büyük maymun akrabalarımızdaki bakterilere benziyor.

İnsan vücudundaki bakterilerin evrimsel gelişmelerden etkilendiğini gösteren araştırmalar sayesinde insan göçlerinin tarihi bağırsak baterileriyle takip edilebilir.

F: Goran Tomasevic/Reuters

Bu sonuç, bağırsaklarımızdaki bakterilerin çoğunun çevremizden – yediklerimizden, yaşadığımız yerden, aldığımız ilaçlardan – geldiğini düşünen biliminsanları için şaşırtıcı oldu. Araştırmanın sonuçları, evrimsel tarihin sanılandan çok daha önemli olduğunu düşündürüyor.

Araştırmayı yürüten Prof Andrew Moeller “İnsanlar ya da goriller henüz ortalıkta yokken, sadece Afrikalı ata maymunlar varken bağırsak bakterileri de bulunuyordu. Daha sonra bu maymunlar farklı dallara ayrıldı. O zaman da farklı bağırsak bakterileri, bu ayrıma paralel olarak gelişen ayrımlar yaşadı” diyor. Bu durum hem 10-15 milyon yıl önce gorillerin ayrılmasında, hem de 5 milyon yıl önce insanların şempanze ve bonobolardan ayrılmasında yaşandı.

Farklı maymun türleri ve bağırsak bakterileri arasındaki evrimsel ilişkiyi anlamak için araştırmacılar Tanzanya şempanzelerinin, Kamerun gorillalarının, Kongo bonobolarının ve Amerika’nın Connecticut eyaletindeki insanların dışkı örneklerini inceledi. Daha sonra da toplamları insan bağırsağı bakterilerinin %20sine denk gelen 3 farklı grup bakteri üstünde genetik testler yapıldı.

Araştırmacılar gyrase B isimli bir gene bakarak, bir ortak ata iki farklı türe dönüştüğünde, en az iki farklı grup bakterinin de aynı davranışı gösterdiğini buldu. Moeller “Biz evrim geçirdik ve bağırsak bakterilerilerimiz de bizimle birlikte evrim geçirdi” diyor.

Biyolojik anlamda iki türün birlikte evrim geçirmesine birlikte türleşme deniyor ve buna dair bilinen çok az örnek bulunuyor.

Araştırma ekibinin bir parçası olmayan, insan genomu alanında öğretim üyesi Ran Blekhman, “Bu çok ilginç bir sonuç çünkü birlikte türleşmeye dair iz bulmak oldukça zor. Primatlar ile diğer türleri inceleyip kanıt bulan araştırmalar gördüm. Fakat bu araştırma primatlar için gördüğüm en güçlü kanıt” diyor.

Moeller gelecek araştırmaların, diğer memeliler için de bakteriyel ortak atalar olup olmadığını ortaya çıkarabileceğini, ve belki de insan göçleri hakkında bile bilgi verebileceğini belirtiyor.

Moeller “Eğer bağırsak bakterilerimiz milyonlarca yıldır insan evrimini takip ediyorsa, bu insan göçlerinin yolunu yeniden canlandırmak için kullanılabilir. Farklı toplumlar büyük olasılıkla bağırsak bakterilerinin biraz farklı türlerine sahiptir” diyor ve Malawi’den elde edilen insan bağırsak bakterisiyle Amerikalılardan elde edilen bağırsak bakterisi arasında küçük farklılıklar olduğunu belirtiyor.

The Guardian, Naomi Stewart, 21 Temmuz 2016