İnsan Çağının Plastikten Sonraki Belirtisi Tavuklar

İnsanlar yok olduğunda, Dünya üzerindeki etkimizin en kalıcı izlerinden biri, fosil kayıtlarında tavuk kemiklerinin ani ortaya çıkışı olacak.

Her yıl 60 milyar tavuk öldürüyoruz ve kemikleri çöp sahalarında korunuyor. C: John Kuczala/Getty

Jeologlar, Antroposen olarak bilinen insan çağının, Dünya tarihinin yeni bir dönemini oluşturduğunu ileri sürdüler. Tavuk yetiştiriciliğindeki patlama ve seçici ıslah nedeniyle tavukların şeklindeki hızlı değişimler, onları zamanımızın ideal bir işareti haline getiriyor.

Leicester Üniversitesi’nden Carys Bennett, “Tavuklar, bu çağın gerçekten önemli bir sembolü ve gelecekte bu dönemin ve insanın gezegen üzerindeki etkisini gösteren potansiyel fosil olacak.” diyor.

(İnsanlar Yüzünden Yakında En Büyük Memeli İnekler Olabilir)

20. yüzyılda tüm dünyada evcilleştirilmiş tavukların sayısında bir patlama oldu. Mevcut nüfusları şu anda 21.4 milyar. Bu, başka bir kara omurgalısından ve diğer herhangi bir kuştan çok daha fazla. Her yıl 60 milyardan fazla tavuk kesiliyor ve bu doğal dünyada eşi görülmemiş bir iskelet birikimi.

Şu anda modern piliç tavuğu, yabani atası olan kırmızı orman tavuğundan bambaşka bir formda. Tavuklar yaklaşık 8.000 yıl önce evcilleştirilmelerine rağmen, 20. yüzyılın ortalarında yoğun çiftçiliğin başlamasıyla özellikle belirgin değişiklikler yaşadılar. Bugünün tavukları, 1957’deki kuşların dört katı ya da beş katı kadar ağırlığa ulaşıyor. Bir yavru pilicin bacak kemiği, bir kırmızı orman tavuğunun üç misli genişliğinde ve boyu iki katı kadar.

Tavuklar, tıpkı plastikler gibi çağımızın bir işareti haline geldi. C: Steve Goodwin, Getty

Zamanımızın işaretleri

Tavuklardaki bu değişikliklerin zamanlaması, plastikler, suni gübreler, fosil yakıtlar ve nükleer silahlardaki radyoaktif birikintiler gibi Antroposen çağının diğer işaretleriyle aynı döneme denk geliyor. 

Tavuk iskeletlerinin çoğu, oksijensiz koşulların organik maddeyi mumyalama eğilimine soktuğu çöp alanlarına atılır. Bunun anlamı, milyonlarca yıl boyunca fosilleşme ve korunma potansiyeline sahip olmaları. Bennett, “Bunları her zamanki insan çöpleri olan teneke kutular, meşrubatlar, plastik ambalaj kalıntıları ile birlikte bulabilirsiniz.” diyor.

(İnsanlar Artık Yeni Türler Yaratarak ve Yok Ederek Evrimi Yönlendiriyor)

Eğer gelecekteki jeokimyacılar bu fosillerdeki karbon ve nitrojen izotoplarını analiz ederse, tavuğun homojenleştirilmiş diyetinden dolayı yabani tavuklara göre çarpıcı bir fark görecek.

Tavuklar çok geçmeden insanın en çok etini yediği domuzların yerini alacak. Tavukların yükselişi yabani kuşların düşüşü demek. Bu, dünyanın kuş popülasyonuna, bir türün daha önce hiç olmadığı kadar fazla hakim olduğu anlamına geliyor. İklim değişikliği ve aşırı nüfus, yeme alışkanlıklarımızı değiştirmemizi zorlasa bile, etkimiz kayalarda korunacak. “Medeniyetimizin izleri zaten kaydedildi bile.”


New Scientist. 12 Aralık 2018.

Makale: Carys E. Bennett et al. 2018. The broiler chicken as a signal of a human reconfigured biosphere. Royal Society Open Science.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login