İngiltere’de İlk Kez Tire Moru Kalıntısı Bulundu

Yaklaşık 2.000 yıl önce Romalı seçkinlerin kıyafetleri için salyangozlardan yapılan nadir Tire moru kalıntısı, bir kriket kulübünde bulundu.

Yaklaşık olarak bir pinpon topu büyüklüğündeki Tire moru kalıntısı, her yıl devam eden kazıların bir parçası olarak Carlisle Kriket Kulübü’nde ortaya çıkarıldı.

2017 yılında bölgede bir Roma hamamı keşfedilmiş ve son üç yılda aralarında çömlek, silah, sikke ve yarı değerli taşların da bulunduğu 2.000 parça bulunmuştu.

Baş arkeolog Frank Giecco, bulgunun “uluslararası öneme sahip” olduğunu ve bu değerli pigmentin Birleşik Krallık’ta ilk kez keşfedildiğini söylüyor.

(İlgili: Mor Tutkusuyla Gelişen Bir Ticaret Ağı: Fenikeliler)

Giecco, imparatorluk sarayındaki ve toplumun “en yüksek kademelerindeki” kişilerin kıyafetlerini boyamak için kullanılabilen pigmentin altından daha değerli olduğunu belirtiyor.

Giecco’ya göre, deniz salyangozu bezlerinden yapılan Tire moru pigmentinden 2 gram kadar elde edebilmek için yaklaşık 12.000 adet salyangoza ihtiyaç vardı. Tire morunun bu kadar pahalı olmasının sebebi ise salyangozların toplanmasının ve bezlerin işlenmesinin çok zaman almasıydı.

Korumak için balmumuyla karıştırılan boya, antik Yunan ve Roma duvar resimlerinde kullanıldığı gibi tekstilde de kullanılıyordu. Bölgede ekim ayında keşfedilen pigmentin Tire moru olduğunu doğrulamak için birkaç ay süren kimyasal analizler gerçekleştirildi.

Geçen yılın mayıs ayında keşfedilen ve MS 200 yılına ait olduğu düşünülen bir çift Roma tanrısı heykeli de dahil olmak üzere bölgede ortaya çıkarılan diğer buluntuların da uluslararası öneme sahip olduğu belirtiliyor. Kumtaşından heykel başları bir zamanlar 3.5 ila 4.5 metre yüksekliğindeki heykellerin bir parçasını oluşturuyordu. 

2021 yılında, 3. yüzyılda Roma imparatoru olan Septimius Severus ile bağlantılı olduğu düşünülen Roma imparatorluk damgası taşıyan çiniler ortaya çıkarıldı. Giecco, imparatorun Carlisle binasını ziyaret ettiğinin kanıtlanamayacağını ancak yapının imparatorluk sarayıyla bağlantılı olduğunu gösteren “ikna edici deliller” bulunduğunu belirtiyor.

İmparatorun eşine adanmış olan binada, Kuzey Afrika tarzı hamam yapısı bulunuyor; bunun Septimius Severus’un Libya kökenli olmasıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor.

Gönüllüler tarafından yürütülen ve 7 Mayıs’ta başlayan bu yılki kazı çalışmaları, 17 Haziran’a kadar devam edecek. 

BBC News. 3 Mayıs 2024.