İngiltere’de 2.000 Yıllık Yunuslu Bir Mozaik Bulundu

Roma dönemine ait mozaik tabanın, MS 3. veya 4. yüzyılda yapılan bir tadilat projesi sayesinde korunmuş olması muhtemel gözüküyor.

İngiltere’nin kuzeybatısındaki arkeologlar, antik bir tapınak ararken beklenmedik bir şeyle karşılaştılar: Beyaz, kırmızı, mavi ve sarı karo fayanslardan yapılmış muhteşem bir mozaik.

Yunusları ve balıkları tasvir eden rengarenk sanat eseri, günümüzde Wroxeter köyü olan yerde bulunan Roma şehri Viroconium Cornoviorum’da ortaya çıkarıldı. Araştırmacılar, bunun MS 2. yüzyıla ait olduğunu düşünüyor.

(İlgili: Eğriboz Adasında Satyrleri Tasvir Eden Mozaik Keşfedildi)

English Heritage’ın kıdemli kurum yöneticisi Win Scutt, “Binlerce yıldır saklı kalmış güzel ve sağlam bir mozaik bulacağımızdan hiç şüphelenmedik” diyor. “Bu keşif, madeni paralar gibi çok sayıda küçük buluntunun yanı sıra, şehrin çeşitli evrelerini tarihlendirmemize ve gerçekleşen faaliyet türlerini göstermemize oldukça yardımcı olacak.”

Viroconium Cornoviorum başlangıçta, MS 1. yüzyılın sonlarına doğru bir şehre dönüşen bir Roma lejyoner kalesiydi. Yaklaşık 15.000 kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapan ve yaklaşık 200 dönümlük bir alana yayılan şehir, Roma Britanya’sının dördüncü büyük şehri olacaktı- neredeyse en parlak döneminde Pompeii kadar büyüktü.

Şehrin daha önce keşfedilmemiş bir alanına odaklanan son kazı, English Heritage, Birmingham Üniversitesi, Vianova Arkeoloji ve Miras Hizmetleri ve Albion Arkeoloji arasındaki bir iş birliğinin ürünüydü.

Kazının eş direktörü Peter Guest, birkaç gün süren kazıdan sonra, “İlgi çekici hiçbir şey bulamayacağımızı düşünmeye başlamıştım.” diyor. Ancak iki öğrencinin mozaiğin küçük bir bölümünü ortaya çıkarması onu hoş bir şekilde şaşırttı. 

Guest, “Mükemmel durumda olduğu hemen ortaya çıktı- yunuslardan birinin kuyruğunu görebiliyorduk!” diyor. “Sonraki birkaç gün içinde açmadaki mozaiğin tamamını açığa çıkardık ve ortaya çıkarılıp temizlenmesini izlemek harikaydı.”

Scutt, mozaiğin muhtemelen “insanları bu güzel mozaikle etkilemeye kararlı” zengin bir aileye ait olan büyük bir şehir evinin odasında bulunduğunu söylüyor. İçerisinde bulunan mozaikte bölge dışından ithal edilen parçaların da bulunduğu odanın muhtemelen “zengin misafirleri ağırlamak” için kullanıldığını da sözlerine ekliyor.

Açıklamaya göre, “taşta donmuş bir akvaryum”a benzeyen sanat eseri, Wroxeter’da 150 yıldan uzun bir süredir bulunan ilk mozaik. Arkeologlar mozaiğin, mozaik odasının zemin seviyesini yükseltmek için molozla doldurulduğu, sonraki yüzyıllarda gerçekleşen bir tadilat projesi sayesinde korunduğunu düşünüyor.

Arkeologlar bir tapınak bulamasalar da, alanda başka heyecan verici keşifler gerçekleştirdiler. Ekip, muhtemelen yüksek rütbeli bir birey için bir tapınak veya mozole olarak hizmet veren küçük kare biçimli bir yapı ve bir zamanlar pazar yerinin ve belediye binasının karşısındaki ana caddede bulunan büyük bir kamu binasını ortaya çıkardı.

Scutt, “Kesin tarihi söylemek için biraz erken, ancak şehrin merkezine yüzlerce yıl boyunca hakim olan devasa bir yapı olduğu açıkça görülüyor.” diyor.

Birmingham Üniversitesi’nde arkeolog ve kazının eş direktörü olan Roger White, büyük kamu binasının keşfi ve “çok renkli bir mozaiğin olağanüstü şekilde günümüze ulaşmasının” “şehrin kurucularının zenginliği ve özgüvenine dair çarpıcı kanıtlar sunduğunu” söylüyor.

Araştırmacılar, kazı alanını çevresel etkenlerden korumak amacıyla yeniden gömdüler.

Smithsonian Magazine. 19 Ağustos 2024.