İngiltere Sahilinde 2,7 Metrelik Kırkayak Fosili Bulundu

50 kg ağırlığında ve 2,7 metre uzunluğunda olan Arthropleura, 326 milyon yıl önce dünyada geziyordu ve kendisi bir avcı olabilir.

Arthropleura’nın dış iskeletinin bir bölümü. C: Neil Davies/PA

Uzmanlar, 326 milyon yıllık bir fosilin bulunmasının ardından, bir zamanlar kuzey İngiltere’de avlanan bir araba boyunda ve 50 kg ağırlığındaki dev kırkayakların ortaya çıktığını açıkladı.

Dev bir kırkayağa ait bu büyük fosil, Howick’teki Northumberland sahilinde sarp bir kayalık parçasının kıyıya düşmesinden sonra tesadüf eseri bulundu.

(Brezilya’daki Bu Tünel, Dev Tembel Hayvan Tarafından Kazılmış)

Arthropleura olarak bilinen yaratık, bu kadar büyüyebilmek için besin açısından zengin bir bitki diyeti bulmuş olmalı ve hatta diğer omurgasızlar veya küçük amfibiler ile beslenen bir yırtıcı bile olabilir.

Fosil, modern kırkayaklara büyük ölçüde benzeyen çok sayıda eklemli dış iskelet parçalarından oluşuyor. Bugüne kadar keşfedilen türünün sadece üçüncü örneği ve aynı zamanda en eski ve en büyüğü.

Uzmanlar, fosilin, yaratığın kumla korunan bir nehir yatağının yakınında düşen dış iskeletinin bir bölümünü temsil ettiğine inanıyor.

Kaya parçası düşmüş ve çatlayarak fosili ortaya çıkarmıştı.

Bu parça yaklaşık 75 cm uzunluğunda ve önde gelen bilim insanları, tüm vücudunun yaklaşık 2,7 metre uzunluğunda ve 50 kg ağırlığında olabileceğine inanıyor.

Yaratığın kalıntıları, dinozorların döneminden 100 milyon yıl öncesine, yani Karbonifer dönemine ait. O zamanlar, Britanya ekvatorun yakınındaydı ve sıcak havaların tadını çıkarıyordu.

Ocak 2018’de sahilde yürüyen eski bir doktora öğrencisi, onu kayalıktan düşen büyük bir kumtaşı bloğunda gördü.

Cambridge Üniversitesi Yer Bilimleri bölümünden, fosil üzerine yazılan makalenin baş yazarı Dr Neil Davies, “Bu tamamen bir tesadüf keşfiydi. Kayanın düşme şekli, çatlayarak açılmasını ve eski doktora öğrencilerimizden birinin yürürken gördüğü fosili mükemmel bir şekilde ortaya çıkarmıştı.” diyor.

Fosil, Natural England ve toprak sahipleri Howick Estate’in izniyle çıkarıldı ve analiz için Cambridge’e götürüldü. O kadar büyüktü ki dört kişinin taşıması gerekiyordu.

Arthropleura’nın neye benzediğini gösteren Cambridge Üniversitesi tarafından yayınlanan illüstrasyon. C: JW Schneider/TU Bergakademie Freiberg/PA

Davies, “Ne yediklerini kesin olarak bilemesek de, o zamanlar yapraklardan oluşan birikintilerde bol miktarda besleyici kabuklu yemişler ve tohumlar vardı ve bunlar diğer omurgasızları ve hatta amfibiler gibi küçük omurgalıları besleyen yırtıcı hayvanlar bile olabilirler.” diyor.

Canlılar, muhtemelen iklimi onlar için çok kuru hale getiren küresel ısınma veya yiyecek için onları saf dışı bırakan sürüngenlerin yükselişi nedeniyle soyu tükenmeden önce yaklaşık 45 milyon yıl boyunca ekvator bölgesinde yaşadı.

Fosil, yeni yılda Cambridge’deki Sedgwick Müzesi’nde halka açık sergilenecek.


The Guardian. 21 Aralık 2021.

Makale: Davies, N. S., Garwood, R., McMahon, W. J., Schneider, J. W., & Shillito, A. P. (2021). The largest arthropod in Earth history: insights from newly discovered Arthropleura remains (Serpukhovian Stainmore Formation, Northumberland, England). Journal of the Geological Society.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login