İklim Değişikliği Norveç’te Eski Okları Ortaya Çıkardı

Son yıllarda iklim değişikliği nedeniyle Norveç’te tek bir buz tabakasından Taş Devri’nden Ortaçağ’a kadar olağanüstü sayıda ok ortaya çıktı.

Araştırmacılar, bazılarında ok ucu hala takılı veya yakınlarda olmak üzere toplam 68 ok sapı buldular. Hemen hemen tüm objeler, güney Norveç’in bir bölgesi olan Jotunheimen’de 18 hektardan daha büyük olmayan bir dağlık alanda bulundu.

Radyokarbon analizine göre en eski oklar MÖ 4100’lerden, en yenileri ise yaklaşık MS 1300’den kalma. Bununla birlikte, tarihler bin yıl boyunca eşit olarak dağılmıyor ve bu da bazı dönemlerdeki çevresel koşulların diğer zamanlara göre düşen okları koruma olasılığının daha yüksek olup olmadığı hakkında soruları gündeme getiriyor. Ren geyiği avcılığındaki en yoğun ve en düşük zamanların da bunda bir rolü olabilir.

(Norveç’te Thor ve Odin’e Adanmış Pagan Tapınağı Bulundu)

Ok uçlarının bazıları kemik, arduvaz, demir, kuvarsit gibi çeşitli malzemelerden yapılmıştı. Hatta bir tanesi ise midye kabuğundan yapılmıştı. Birkaç ok ucunda, onları tahta saplarına sabitlemek için kullanılan sicimi ve katranı bile duruyordu.

Arkeologlar, buzda saklanan yaklaşık 300 ren geyiği boynuzu ve kemiği örneğine ve ren geyiklerinin hala bölgede sıkça görüldüğü gerçeğine dayanarak, bölgenin bin yıl boyunca önemli bir avlanma alanı olarak hizmet ettiğinden eminler.

Alandaki diğer eserler arasında, arkeologların et paketlemek için kullanılmış olabileceğini söylediği, iyi korunmuş kumaşlar ve 3000 yıllık bir ayakkabı yer alıyor.

Çalışmaya dahil olmayan Colorado Boulder Üniversitesi’nden William Taylor, buluntuların bir “hazineyi” temsil ettiğini söylüyor.

Taylor, “Tek bir yerde eriyen buzdan bu kadar çok eserin kurtarılması çok sıra dışı. Şanslıysanız bir avuç obje bekleyebilirsiniz. Bu son derece nadir ve son derece önemli.” diyor.

Eserleri oldukları yerde donduran buz zamanla değiştiğinden ve deforme olduğundan, oklar başlangıçta düştükleri yerlerden hareket etmişti. Makalenin ortak yazarlarından Lars Holger Pilø, bu durum onlarla ilgili faaliyetler hakkında çok fazla sonuç çıkarmayı zorlaştırıyor diyor.

“Buz, bir eser koruyucusudur, ancak aynı zamanda tarihin bir yok edicisidir.”

New Scientist. 25 Kasım 2020.

Makale: Lars Holger Pilø et al. 2020. Interpreting archaeological site-formation processes at a mountain ice patch: A case study from Langfonne, Norway. The Holocene.