Homo sapiens, Çin’e 45.000 Yıl Önce Ulaştı

Kuzey Çin’de 1960’larda kazılan bir arkeolojik alana yeni bir bakış, Homo sapiens’in yaklaşık 45.000 yıl önce orada bulunduğunu doğruladı.

Bir araştırma ekibi, Doğu Asya’da 45.000 yıl öncesine dayanan gelişmiş maddi kültürü ortaya çıkardı. Araştırmacılar, Shanxi Eyaletindeki Shiyu bölgesinden daha önce kazılmış bir arkeolojik koleksiyonu incelediler.

Çalışmanın ilk yazarı Prof. Yang Shixia; “Yeni çalışmamız, Kuzey Çin’in Shiyu bölgesinden 45.000 yıl öncesine tarihlenen ve bıçak teknolojisi, sapa takılan ok uçları, uzun mesafeli obsidyen ticareti ve delikli bir grafit diskin kullanımını içeren bir İlk Üst Paleolitik arkeolojik topluluğu tespit etti.” diyor.

(İlgili: Çin Seddi’ni ‘Biyokabuklar’ Ayakta Tutuyor)

Bu keşif, kültürel ve teknolojik yeniliklerden oluşan bir arkeolojik alanı ortaya çıkardı. Artık kayıp olan bir insan kafatası kemiğiyle birlikte bu çalışma, Homo sapiens’in yaklaşık 45.000 yıllık göçü hakkında da bilgi sağlıyor. 

Bulgular, türümüzün bölgeye genel olarak düşünülenden binlerce yıl önce, muhtemelen günümüz Sibirya ve Moğolistan üzerinden kuzeye doğru bir rota üzerinden ulaştığı anlamına geliyor.

Araştırmacılar, 1963’teki orijinal kazı sırasında bulunan üç hayvan kemiği örneğinin tarihlerini belirlediler ve bunların, kesik izlerinden anlaşıldığı gibi insan eliyle değiştirildiğini ortaya koydular. Radyokarbon yöntemleri, Shiyu’nun ana kültürel katmanını kesin olarak 45.800 ila 43.200 yıl öncesine tarihledi.

Shiyu’daki arkeolojik bulgular üzerine yapılan bilimsel çalışmalar, 45.000 yıl öncesine dayanan gelişmiş bir maddi kültürü ortaya çıkardı. Buna, Levallois uçları, çarpma sonucu oluşan kırıkların kanıtını taşıyan saplı ok uçları, yüzlerce kilometre uzaktaki kaynaklardan getirilen obsidyenler, delikli bir grafit disk ve iyi şekillendirilmiş kemik uçları da dahil.

Taş aletlerin kullanım-yıpranma analiziyle birlikte memeli fosillerinin tafonomik analizinin sonuçları, Shiyu sakinlerinin sivri uçlu ve saplı ok uçlarıyla donatılmış “at avcıları” olduklarını, dolayısıyla yetişkin tek tırnaklıları avlama ve seçici olarak öldürme yeteneğine sahip olduklarını gösteriyor.

Shiyu sayesinde 45.000 yıl önce Kuzey Çin’de yaşayan uzman avcıların hayatlarını görme şansına sahip oluyoruz. Bölgede yaşayan insanlar, Üst Paleolitik dönemden kalma bir dizi yenilikçi aletten oluşan son derece gelişmiş bir alet çantasına sahipti: Orta Paleolitik Levallois uçları da dahil olmak üzere kazıyıcılar, bızlar ve aletler, çeşitli sivri uçlu aletler, dişli aletler ve deliciler.

Şekillendirilmiş grafit disk ve kemik aletlerle birlikte benzersiz taş aletler seti, buradaki ilk insanların zengin bir kültüre sahip olduğunu gösteriyor. Obsidyeni yüzlerce kilometre uzaktaki kaynaklardan uzak mesafelere taşıyabilme yeteneği , aynı zamanda karmaşık ve uzun mesafeli kaynak edinimi ve göç taktiklerini gösteriyor.

Shiyu, toplumlar ve yer değiştiren halklar arasındaki temas yoluyla, miras alınan özelliklerin yeni yeniliklerle harmanlandığı ve böylece Homo sapiens’in küresel yayılmasına ilişkin geleneksel anlayışı karmaşıklaştıran bir kültürel melezleşme sürecini yansıtıyor.

Chinese Academy of Sciences. 18 Ocak 2024.

Makale: Yang, SX., Zhang, JF., Yue, JP. et al. (2024). Initial Upper Palaeolithic material culture by 45,000 years ago at Shiyu in northern China. Nat Ecol Evol.