Hayvanların Yüz İfadelerini Anlamak için Yeni Yöntem Geliştirildi

Araştırmacılar, hayvan iletişimini daha iyi anlama çabalarının bir parçası olarak yüz ifadelerini analiz etmek için yeni bir yöntem geliştirdiler.

İnsan Yüz Hareketi Kodlama Sistemi veya FACS, ilk olarak yetmişli yıllarda, yüz ifadelerini, Eylem Birimleri (AU) adı verilen kas hareketinin bireysel bileşenlerine ayırmak için yaratıldı.

Davranış uzmanları, bu sistemi kas hareketleri arasındaki ilişkileri ölçmek için kullanılan Sosyal Ağ Analizi ile birleştirerek NetFACS olarak bilinen bir istatistik programı geliştirdiler.

Süreç, araştırmacıların insanlarda ve insan olmayan hayvanlarda belirli yüz hareketlerinin kullanımı, hareketlerin kombinasyonu ve yüz iletişim sisteminin bir bütün olarak kullanımına ilişkin soruları yanıtlamasına olanak tanıyor.

Portsmouth Üniversitesi Karşılaştırmalı ve Evrimsel Psikoloji Merkezi’nden Dr. Jerome Micheletta; iletişimin, sosyalliğin tanımlayıcı bir özelliği olduğunu ve yüzlerin, başkalarına kimlik, niyetler ve bazen de duygular hakkında zengin bilgiler sunduğunu söylüyor.

(İlgili: Köpekler Nasıl Karşı Konulamaz İfadelere Sahip Oldu?)

Buna rağmen, yüz iletişimini neyin karmaşık hale getirdiği ve gelişmiş yüz iletişimine sahip olan türler ile olmayan türler arasında nasıl ayrım yapılacağı hakkında çok az şey biliyoruz. FACS sistemi yüz hareketlerinin hassas ve objektif bir şekilde etiketlenmesine yardımcı olurken, bu yeni çerçeve, araştırmacılar tarafından bunları analiz etmek ve sonuçta türler arası iletişimin evrimine dair anlayışımızı geliştirmek için kullanılabilir.

Hayvan davranışlarına ilişkin bilgimizi ilerletmek önemli çünkü bu, bizi koruma sorunlarını anlama ve insan kaynaklı tehditlerin önemini değerlendirme konusunda daha güçlü bir konuma getirir.

Nottingham Trent Üniversitesi’nden Profesör Bridget Waller; yüz ifadelerini birbiriyle bağlantılı, iletişim kurmanın bir yolunu oluşturmak için etkileşime giren yüz hareketleri olarak gördüklerini söylüyor. “Yöntemimiz yüz ifadelerinin dinamik doğasını dikkate alıyor ve bu nedenle karmaşıklığını daha iyi yansıtıyor.”

NetFACS projesi, Portsmouth, Nottingham Trent, Lincoln ve St Andrews üniversiteleri ile Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi arasındaki bir işbirliği.

Ekip, üç makak türünü (hint şebeği, berberi şebeği ve sorguçlu kara şebek) inceleyerek NetFACS sistemini denedi. Dr. Micheletta, bu türlerle ilgili ilginç olan şeyin, sosyal tolerans ve dolayısıyla sosyal karmaşıklık bakımından farklılık göstermeleri olduğunu söylüyor.

Daha karmaşık ilişkilere ve sosyal rollere sahip, büyük gruplar halinde yaşayan hayvanların daha büyük ve daha karmaşık iletişim sergileyeceğine yaygın olarak inanılıyor.

Bu teoriyi test etmek için uzmanlar, makakların saldırganlık, itaatkârlık ve yakınlık bağlamlarında, sosyal etkileşimdeki 3.000’den fazla yüz davranışlarını kodladı.

Ekip, makaklar için Yüz Hareketi Kodlama Sistemini (MaqFACS) kullanarak, daha toleranslı makak türlerinin daha karmaşık yüz iletişimine sahip olduğunu ortaya koydu.

eLife’da yayınlanan makaleleri, sorguçlu kara şebeklerin, berberi ve hint şebeklerine kıyasla daha fazla yüz davranışı çeşitliliği kullandığını söylüyor. Baş yazar Dr. Alan Rincon’ın belirttiğine göre; MaqFACS, her üç türde de bir hayvanın saldırgan mı, itaatkar mı yoksa uysal mı olduğunu yüz davranışlarından tahmin etme konusunda iyi sonuç veriyor.

Ancak tahmin doğruluğu, daha hoşgörülü ve sosyal açıdan karmaşık türler olan sorguçlu kara şebekler için düşük düzeyde kaldı; bu da onların daha karmaşık bir yüz iletişim sistemine sahip olduklarını gösteriyor.

Genel olarak bu sonuçlar, sosyal ve iletişimsel karmaşıklık arasında öngörülen bağlantıyı destekliyor ve dolayısıyla iletişimin evrimini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.

Dr. Micheletta, sonraki adımlarının, makakların yüz repertuvarını daha ayrıntılı olarak araştırmak ve sosyal statü ve sosyal entegrasyon gibi sosyal faktörlerin yüz iletişimiyle nasıl bağlantılı olduğuna bakmak olduğunu söylüyor.

Buna ek olarak, sosyal ilişkilerin doğası ve kalitesi (hakimiyet ilişkileri, akrabalık, sosyal bağlar) ile yüz iletişimi arasındaki ilişkiye de bakmayı planladıklarını belirten Dr. Micheletta, ayrıca NetFACS’ı geliştirmeye, özellikle de yüz iletişiminin zamansal dinamiklerini daha ayrıntılı olarak incelemeye olanak sağlayacak işlevleri uygulamaya devam edeceklerini söylüyor.

University of Portsmouth. 5 Ekim 2023.

Makale: Alan V Rincon et al. (2023). Higher social tolerance is associated with more complex facial behavior in macaques. eLife.