Hatay’da Bulunan Paris’in Yargısı Mozaiği

1932 yılında Antioch (Antakya) Antik Kenti’ndeki Atrium Evi’nde bulunan Paris’in Yargısı Mozaiği, MS 2. yüzyılın ilk yarısına tarihleniyor.

Yaklaşık 4 metrekarelik bir alan kaplayan mozaik taban, 1936 yılından beri Louvre Müzesi’nde bulunuyor.

Kuşlarla dolu üzüm ve sarmaşık yaprakları ile süslenmiş bir bordürle çevrili kare bir alan içerisinde Paris’in yargısının efsanevi öyküsü tasvir ediliyor. Mozaik paneli çevreleyen motifin, Kral Attalos’un Pergamon’daki sarayı için yapılmış MÖ 2. yüzyıl tarihli bir mozaikten esinlenilerek yapıldığı düşünülüyor.

Mozaik panelde tasvir edilen mitolojik hikaye bir düğünle başlar. Deniz tanrıçası Thetis ölümlü bir adamla evlenir ve tüm tanrı ve tanrıçalar davet edilir. Biri hariç: anlaşmazlık tanrıçası Eris. Bu duruma öfkelenen Eris, düğünün yapıldığı yere üzerinde “en güzeline” ibaresinin yazılı olduğu altından bir elma fırlatır. Hera, Aphrodite ve Athena olmak üzere üç tanrıça da elmanın kendisi için olduğunu iddia eder. Bu duruma karışıp arada kalmak istemeyen tanrıların kralı Zeus, Troya prensi Paris’i hakem olarak seçer. Aşk tanrıçası Aphrodite, Paris’e dünyadaki en güzel kadının, Helena’nın aşkına sahip olacağına söz verdiği için yarışmayı kazanır. Sadece bir problem vardır; Helena, Sparta kralı Menelaus ile evlidir.

Mozaikteki sahnede İda Dağı’nın dik yamaçlarında sürülerini güden genç prensin, üç tanrıçadan hangisinin en güzel olduğunu seçmeye çalıştığı görülüyor. Yanında tanrıların habercisi Hermes duruyor. Karşısında ise Aegis’i, miğferi ve mızrağıyla donatılmış bilgelik tanrıçası Athena; ortada heybetli bir şekilde oturan Hera; ve başarısından emin olan Aphrodite, bir kayanın üzerinde kayıtsızca oturuyor. Sahne, Eros ve Psyche’nin bakışları altında tasvir ediliyor.

Paris’in Yargısı, antik çağın repertuarında popüler bir temaydı, ancak yine de hikayenin tasvir edildiği mozaik örnekleri oldukça az.

Paris’in Yargısı Mozaiği, birkaç farklı mozaik panelle birlikte, Antakya’daki zengin bir Romalının evindeki yemek odasını süslüyordu. Farklı müzelere dağıtılmış olan diğer panellerde ise bir Satyr, bir Maenad, Dionysos ile Herakles arasındaki içki yarışması ve Adonis ile Aphrodite tasvir ediliyor.