Hasankeyf’teki Tarihi Zeynel Bey Türbesi Yeni Yerine Taşınıyor

Ilısu Barajı suları altında kalacak tarihi Hasankeyf’teki 554 yıllık Zeynel Bey Türbesi yeni kültürel park alanına taşınacak.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın “Anıt Eserlerin Yerinde Korunması veya Taşınması” çalışmaları kapsamında bütüncül olarak arkeopark alanına taşınması planlanan Zeynel Bey Türbesi’nin korunma ve taşınmasına ilişkin sözleşmenin imzalanmasının ardından yer tespiti yapıldı.

“Ilısu Barajı HES Projesi Kültürel Varlıkları Koruma Kurtarma Çalışmaları” çerçevesinde yüklenici firma tarafından hazırlanan 3 yöntemden oluşan proje, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile DSİ Genel Müdürlüğü’ne sunuldu.

Akkoyunlular döneminden kalan tek eser olarak bilinen Zeynel Bey Türbesi’nin taşınması çalışmaları kapsamında külliyeye ait ölçümler yapıldı, rölöve çalışmalarının büyük bir kısmı tamamlandı, yapının etrafı çevrilerek koruma altına alındı.

DSİ Hasankeyf Kültür Varlıkları ve Yeniden Yerleşim Şube Müdürü Şehmus Erkan Dursun, AA’ya yaptığı açıklamada, 15 milyon 838 bin liraya ihale edilen taşıma projesine ilişkin olarak, “Türkiye’de böyle bir sistem henüz yapılmadı. Yapının ağırlığı yaklaşık bin 100 tondur. Tek parça halinde bütüncül olarak taşınması öngörülüyor. Planlama bu şekilde. Bunun için yapının yurt dışında yapılan özel taşıyıcı sistemlerle taşınması öngörülüyor.” dedi.

Zeynel Bey Türbesi

Zeynel Bey Türbesi 1462-1482 yıllarında Hasankeyf’te hüküm süren Akkoyunlular’dan kalan tek eser olma özelliği taşıyor.

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu olan Zeynel Bey’in, Osmanlı İmparatorluğu’nun kazandığı 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı’nda hayatını kaybettiği biliniyor.

Türbe, dışarıdan silindirik, içeriden sekizgen miğfer başı şeklinde iki katlı bir yapıya sahip. Türbenin mimari önemi, Azerbaycan ve Türkistan yöresi mimari özelliklerini Anadolu’ya taşımış olmasından kaynaklanıyor. Göz alıcı renklere sahip gövde süslemesiyle dikkati çeken türbenin çini mozaiklerinin ise Anadolu’da bir benzerinin olmadığı belirtiliyor.

Hasankeyf’te 2004-2005 yıllarında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Zeynel Bey Külliyesi, 3 medrese, 1 imaret, 1 türbe, 1 han ve Dicle kenarına yapılmış bir hamamdan oluşuyor. Artuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı devirlerine ait yapılardan oluşan külliyenin medreselerinde geometrik ve bitkisel süslemeler ve çeşitli üsluplarda yazı örnekleri bulunuyor.