Hasankeyf Höyük’te Neler Oluyor?

Birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Hasankeyf’in tarihi önemi her geçen gün ortaya çıkarken burayı sular altında bırakacak Ilısu Barajı inşaatı da hızla devam ediyor. 2011 yılında kazılmaya başlanan Hasankeyf Höyüğü birçok tarih öncesi gizemi barındırıyor. Höyükteki kazılar Hazirandan sonra tekrar başlayan çatışmalı ortam nedeniyle durmuş durumda.

Evrensel.net’in haberine göre kazı heyetine, ömrü 50-60 yıllık bir baraj için önemli bir arkelojik alanın yok edilmesinin ne kadar doğru olduğu, milyonlarca lira yatırım yapılan Ilısu Barajı Projesi’nin durmaması için höyükte çıkan buluntuların gizlendiği iddiaları soruldu.

“Bilgiler Spekülatif”

Geçtiğimiz Haziran ayında Hasankeyf Höyüğü kazı heyeti Başkanı Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam, Hasankeyf Höyüğü’nü “tarihin bilinen ilk inanç merkezi” olarak nitelemiş ve dünyanın bilinen en eski tapınağı olan Göbeklitepe ile karşılaştırmıştı. Uluçam Hasankeyf’in tarihinin 12.000 yıl öncesi olduğunu gösteren önemli bulgular elde ettiğini belirtmişti ve buldukları dikilitaşla ilk ibadet yerinin Hasankeyf’te olduğunu duyurmuştu.

Fakat daha önce, höyükteki buluntuların Hasankeyf’in tarihini 12.000 yıl önceye götürdüğünü, Göbeklitepe’den bile daha eski bir mabedin ortaya çıkarıldığını açıklayan Uluçam konuyla ilgili olarak şimdi ise; ” Size ulaşan bilgiler biraz spekülatif. Ulaşabildiğimiz en erken kültür katmanları akeramik Neolitik döneme yani MÖ. 11.500 yıl öncesine ait” dedi.

Höyüğü Türkiyeli arkeologlarla birlikte kazan Japonya Tsukuba Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yutaka Miyake ise, ellerinde Hasankeyf Höyüğünden 50’ye yakın Karbon14 tarihleri olduğunu belirtti ve “Bunların çoğu MÖ. 9500 ile 9000 yıllar arasına düşüyor. Buna dayanarak, biz Hasankeyf Höyük’ün tarihi 11.500 yıllık diyoruz.” dedi.

Hasankeyf Höyüğünü bir yerleşim yeri olarak değerlendirdiklerini söyleyen Miyake buna karşın yerleşmenin ortasındaki diğerlerinden farklı özellikler taşıyan törensel özellikte yapıya rastlandığını dile getirdi. Miyake buna benzer bir durumu daha geç bir döneme denk gelmekle birlikte Çayönü Höyüğü ve Nevali Cori’de rastlandığını aktardı.

Uluçam’ın Hasankeyf höyüğünün Göbeklitepe’den bile eski olduğuna yönelik sözlerini ilk kez duyduğunu ileri süren Miyake, höyüğün Göbeklitepe ile karşılaştırılmasında esas sorunun Göbeklitepe’nin tarihlendirilmesinden kaynaklandığı görüşünde.

Daha önce Göbeklitepe’nin Neolitik tabakalarının, MÖ. 8600 yılları civarına tarihlendirildiğini belirten Miyake, “Ben de daha önce bu tarihlere dayanarak, Prof. Uluçam’a Hasankeyf’in Göbeklitepe’den daha eski olabileceğini anlatmıştım.  Ancak son yıllarda Göbeklitepe III. tabakanın (görkemli yuvarlak yapıların bulunduğu tabaka), MÖ 9500-9000’e tarihlendirilebileceği öne sürülmeye başladı. Göbeklitepe’de karbon yaşlandırmaya uygun bitki kalıntılarına pek rastlanmadığını belirtiliyordu eskiden. Ancak son yıllarda iyi örnekleri toplanabildiğini duydum ve bu yeni tarihlerde o örneklerden alınmış olabilir. Bu tamamen yeni gelişmedir” dedi.

Buluntular Gizlenmiyor

Kazı heyeti Başkanı ve Batman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam, höyükteki buluntuların, milyonlarca lira yatırım yapılan Ilısu Barajı Projesi’nin devam edebilmesi için gizlendiği iddialarını reddetti.

Uluçam iddialara yönelik olarak, “Bilimsel arkeolojik kazıların hiç bir safhası ve bulgusu gizli kapalı değildir. Kayıt ve koruma altındadır. Üzerinde yapılması gereken işlemler atölye ve laboratuvarlarda tamamlandıkça müzeye teslim edilmektedir”