Gökdelen Yapılırken Londra’nın İlk Roma Bazilikası Bulundu

Arkeologlar, yeni bir gökdelen yapımı öncesinde Londra’nın yaklaşık 2.000 yıllık en eski Roma bazilikasının kalıntılarını keşfetti.

Bu buluş, başkentte son yıllarda yapılan en önemli arkeolojik keşiflerden biri olarak değerlendiriliyor.

Keşfedilen yapı, Roma dönemi Londra’sının sosyal ve idari merkezi olan forumun bir parçasıydı ve MS 70’lerin sonu veya 80’lerin başında inşa edilmişti. Bu, Romalıların Britanya’yı işgalinden sadece birkaç on yıl sonra ve Boudicca’nın MS 60 yılında şehri yakıp yıkmasından 20 yıl sonra gerçekleşmişti.

Şehrin yüksek bir noktasında, yükseltilmiş bir platform üzerine inşa edilen forum, yaklaşık bir futbol sahası büyüklüğündeydi ve dükkanlar ile çeşitli yapılarla çevrili geniş bir açık alan oluşturuyordu. Bu forumun tam kalbinde yer alan bazilika, günümüz belediye binalarına benzer bir işlev görüyor ve burada önemli siyasi ve yargısal kararlar alınıyordu.

(İlgili: Londra’da İlk Kez Eksiksiz Bir Roma ‘Yatak Mezarı’ Çıkarıldı)

Arkeologlar, kazılan bölümün bazilikanın en kritik noktalarından biri olan yargı kürsüsü içerdiğini düşünüyor. Bu kürsü, önemli yetkililerin yükseltilmiş bir platformda oturarak yeni Roma yerleşiminin başkentindeki temel meseleleri değerlendirdiği bir alandı.

Ancak bu yapı uzun süre ayakta kalmadı. Yaklaşık MS 100’de, aynı yere daha büyük bir forum inşa edildi ve eski bazilika bu yeni yapının içinde kayboldu.

Mola (Museum of London Archaeology) Geliştirme Direktörü Sophie Jackson, bu keşfi “şehirde son yıllarda yapılan en önemli keşiflerden biri” olarak nitelendiriyor. Jackson, “Bu keşif, 2.000 yıl sonra Avam Kamarası’nın başkan kürsüsünü ve toplantı salonunu bulmak gibi. Bazilikanın korunma düzeyi beklentilerimizi fazlasıyla aştı ve binanın en önemli bölümüne ulaşmış olabiliriz” diyor. Ayrıca, “Bu alanın potansiyelini henüz yeni keşfetmeye başladık” diye ekliyor.

Kalıntılar, 2023 yılında, Gracechurch Caddesi 85 numaradaki bir ofis binasının yeniden geliştirilmesi sırasında ortaya çıkarıldı. Bu alan, Londra’nın tarihi Leadenhall Pazarı girişinin hemen yanında bulunuyor.

Arkeologlar, Roma forumunun genel konumunu uzun zamandır biliyor olsalar da, bu kadar kapsamlı temeller ve duvarlarla karşılaşmayı beklemiyorlardı. Çakmaktaşı, ragstone (bir tür kumtaşı) ve Roma kiremitleriyle inşa edilmiş duvarlar, bazı bölgelerde 10 metreden uzun, 1 metre genişliğinde ve 4 metre derinliğinde uzanıyor.

Bu büyük keşif, sitenin geliştiricisi Hertshten Properties’i, proje planlarını değiştirerek halka açık bir sergi ve etkinlik alanı oluşturmayı düşünmeye yöneltti. Şirketin, bu amaçla revize edilmiş bir imar başvurusu yapacağı belirtiliyor.

İngiltere’nin tarihi mirasını koruyan kuruluş Historic England’ın CEO’su Duncan Wilson, “Bugünün hareketli finans merkezi olan Londra’nın altında, Roma forumunun kalbi olan bazilikanın podyumunu bulmak gerçekten özel bir şey” diyor. Wilson, bu olağanüstü keşfin ardından şehirde yeni bir ziyaretçi deneyimi sunacak bir halka açık sergi alanı oluşturulacağını belirtiyor.

The Guardian. 13 Şubat 2025.