Galile Denizi Yakınında 1.400 Yıllık Zengin Koleksiyon Bulundu

Arkeologlar, Galile Denizi yakınlarında Bizans dönemine ait, neredeyse 1.400 yıllık nadir bir altın sikke ve takı koleksiyonu ortaya çıkardı.

Koleksiyon, 97 saf altın sikke ve inciler, yarı değerli taşlar ve cam kakmalı küpeler de dahil olmak üzere düzinelerce mücevher parçası içeriyordu. Kazı ekibi, Golan Tepeleri yamaçlarında yer alan antik Hippos (Sussita olarak da bilinir) kentinde çalışırken bu koleksiyonu buldu.

“Bu, bölgede o döneme ait bulunan en büyük beş altın koleksiyonundan biri” diyor Haifa Üniversitesi’nden arkeolog ve kazı eş direktörü Michael Eisenberg. “Takı parçalarının ve küçük madeni paraların eklenmesi, buluntuyu hem daha ilginç hem de nümizmatik açıdan önemli kılıyor. Şimdiye kadar Hippos’ta bu türden bir keşif yapılmamıştı.”

(İlgili: Sutton Hoo’daki Mezarlar, Bizans için Savaşan Kişilere Ait Olabilir)

Metal dedektörcü Edie Lipsman, Temmuz ayında büyük bir taş ve iki antik duvarın yakınında yürürken koleksiyonu buldu. “Dedektör çılgına döndü, inanamıyordum — altın sikkeler birbiri ardına ortaya çıkmaya başladı” diyor Lipsman.

Sikkeler, Bizans İmparatoru I. Justinus’un (518-527) saltanatından İmparator Herakleios’un (610-641) ilk yıllarına kadar uzanan döneme tarihleniyor. Bazı sikkelerde kumaş kalıntıları bulundu, bu da koleksiyonun bir zamanlar kumaşa sarılı olduğunu gösteriyor.

Söz konusu koleksiyon; yüksek ayar altından basılmış büyük solidus sikkeleri, bir solidusun yarısı değerindeki semissis ve üçte biri değerindeki tremissis’lerden oluşuyor.

“1.400 yıla yakın bir süre toprağın altında kalmış altın sikke ve takılar yepyeniymiş gibi bulmak çok nadir bir deneyim” diyor Eisenberg.

Tremissis’lerden biri özellikle dikkat çekiciydi; muhtemelen 610 yılında, İmparator Phocas’a karşı isyan eden General Yaşlı Herakleios ve oğlu tarafından Kıbrıs’ta basılmıştı. Genç Herakleios zafer kazanarak 610-711 arasında hüküm süren Bizans Herakleios Hanedanı’nı kurdu.

“Bu nadir keşif, dönemin siyasi ve ekonomik tarihine önemli bir katman ekliyor” diyor kazının nümismatikçisi (sikke uzmanı) Danny Syon.

Koleksiyonun neden gömüldüğü bilinmese de, tarih kayıtları 7. yüzyılda Hippos’un çalkantılı bir yer olduğunu gösteriyor. 614 yılında, İran ve Orta Doğu’nun bir kısmını kapsayan Sasani İmparatorluğu orduları Bizans Filistin’ini işgal etti. Bölgedeki Hıristiyan kentlerin halkı, Hippos dahil, düşman askerleri yaklaşırken servetlerini gizledi.

Bölge uzun yıllar boyunca savaşlarla sarsıldı. Sasani İmparatorluğu Kudüs’ü 614’te alsa da yaklaşık 15 yıl sonra Bizanslılar geri aldı. 636’da Müslüman orduları bölgeyi yeniden ele geçirdi. Bu dönemde Hippos gerilemeye başladı ve 749 yılında Galile’de meydana gelen bir depremden sonra tamamen terk edildi.

Araştırmacılar, yeni bulunan koleksiyonu detaylı şekilde incelemeyi, sikkeleri okumayı, takıları belgelemeyi ve buluntuları bölgesel bağlama oturtacak derinlemesine araştırmalar yapmayı planlıyor.

Henüz ne zaman sergileneceği bilinmese de Eisenberg, “Bence yakında bazı müzeler ilgilenmeye başlayacaktır” diyor.

Live Sience. 26 Eylül 2025.