Fransa’daki Gizemli Kaya Yazıtı Sonunda Deşifre Edildi

Fransa’daki bir limanda bulunan 230 yıllık gizemli kaya yazıtı, onlarca yıllık denemeden sonra bir yarışma sonucu çözüldü.

Mayıs 2019’da Fransa’nın Plougastel-Daoulas kasabasındaki yetkililer, 20 satırlık oyma mesajı çözmek için halka sordu. Sadece düşük su seviyesinde erişilebilen bir koyda, taşa kazınmış olan yazı, iki tarihin (1786 ve 1787) yanı sıra tepesi kalp şeklinde haç ve gemi gibi semboller ve harfler içeriyordu.

Dünyanın dört bir yanından yarışmacılar, yazıt için 61 olası çeviri sundu. Yerel yetkililer daha sonra biraz farklı yorumlar sağlayan ancak benzer bir sonuç çıkaran iki çeviriyi seçtiler: Yazıt, Fransız Devrimi’nden birkaç yıl önce sahile yakın yerde ölen muhtemelen “Serge” adlı bir adamın hatıra anıtıydı.

(Antik Mısır’dan Aşk Büyüsü Papirüsü Deşifre Edildi)

Araştırmacılar, 1979’dan beri bu kayadaki esrarengiz mesajın biliyorlardı, ancak yazıtın dili kafa karıştırıcıydı. Metnin büyük bir kısmı, Orta Çağ’dan beri batı Fransa’da konuşulan Kelt dili olan 18. yüzyıl Breton’a benziyordu, ancak İskandinav “Ø” harflerinin yanı sıra Galce olabilecek sözcükleri de içeriyordu. Dahası, birtakım harfler baş aşağıydı ya da ters çevrilmişti, bu da yazarın sadece iyi okuma yazma bilmediğine işaret ediyordu.

Ancak Breton dil uzmanı François-Pol Castel, Bretonca bir yorumla öne çıktı: “Bu kelimeler sayesinde gerçeği göreceksiniz.”

Castel, “Yazıtın en üstündeki cümlenin çevirisi bu. Çok gizemli, değil mi?” diyor.

Kazanan çevirilerden biri, Kelt çalışmaları araştırmacısı ve İngiliz profesör Noël René Toudic tarafından yazıldı. Toudic’in çevirisinin bir kısmı şöyle: “Serge kürek çekme becerisi olmadan teknesi rüzgarla devrildiğinde öldü.”

Gazeteci Roger Faligot ve karikatürist Alain Robet tarafından sunulan diğer kazanan yazı, daha uğursuz bir hikayeyi anlatıyor ve yazıyı yazan kişinin, arkadaşının ölümünden birini sorumlu tuttuğunu gösteriyor:

“O, yaşam için cesaret ve lezzetin vücut bulmuş haliydi. Adada bir yerde vuruldu ve öldü.”

İki ekip çeviri çabaları için 2.000 Euro’luk bir ödülü paylaştı.


Live Science. 29 Şubat 2020.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login