Finlandiya’da Neolitik Döneme Ait Evcil Keçi Saptandı

Finlandiya’nın Kauhava kentinde bulunan bir mezar yapısında, Finlandiya’da bulunan en eski hayvan kılları olma özelliği taşıyan evcil keçi kılları keşfedildi.

Keçiler çok çeşitli ortamlarda yaşayabilir. C: Creative Touch Imaging Ltd

Analiz edilen keçi tüyleri, 1930’larda Batı Finlandiya’nın Kauhava kentinde bir mezar yapısında bulundu. Bunlar Finlandiya’da bulunan en eski hayvan kılları. Bulgu, İp Baskılı Seramik kültürü (Corded ware kültürü) döneminde uygulanan hayvancılığın kanıtlarını desteklerken, aynı zamanda defin törenlerinin ayrıntılarını da ortaya koyuyor.

Bu, Finlandiya’da, Neolitik İp Baskılı Seramik kültürü dönemine (Finlandiya’da yaklaşık MÖ 2800 – 2300) tarihlenen ilk somut kanıt. 4.000 yıldan fazla bir süre önce yaşayan bu hayvan, bir arkeolojik toprak örneğinde bulunan fosilleşmiş saçlarıyla tanımlandı.

Araştırma bulguları İp Baskılı Seramik kültürünün defin uygulamalarını anlatıyor. İncelenen toprak örneği, 1930’larda Batı Finlandiya’nın Kauhava kentinde bulunan bir mezar yapısından geliyor. Mezar ve çevresi, bir hayvan derisinin boyutlarını andıran koyu renkli bir toprak tabakasıyla çevrilmişti. Söz konusu alandan toplanan örnekte tüyler bulunduğundan, mezara yerleştirilen keçi derisi ile ilişkili olduğu varsayılabilir.

(Evcil Keçiler Bereketli Hilal’den Kafkasya’ya 8000 Yıl Önce Yayılmış)

Keşif, bir taramalı elektron mikroskobu ile çekilen görüntülere dayanıyor. Bu görüntülerde tespit edilen lifler, yapılarına göre tipik olarak keçi kılları olarak tanımlandı.

“Çalışmamızda, geçmişimizdeki ayrışmış haldeki organik materyalleri incelemek için mikroskoplar kullanılarak, geçmişimize dair tamamen yeni bilgiler edinilebileceği kanıtlandı. Artık onları nasıl bulacağımızı bildiğimiz için, diğer toprak örneklerinde de kıllar bulabildik.” diyor Tuija Kirkinen.

Bu yeni bulguların ışığında, evcil hayvanların ve bir çoban kimliğinin İp Baskılı Seramik kültürünün inanç sisteminin önemli bir bölümünü oluşturduğunu varsaymak mantıklı. Bu yorum, İp Baskılı Seramik mezarlarında bulunan sütlerin depolanması ve içilmesi için kullanılmış olabilecek evcil hayvan kemikleri ve çanak çömleklerden yapılan nesnelerle de destekleniyor.

Marja Ahola, “Avrupa’da başka yerlerde bulunan İp Baskılı Seramik mezarları genellikle daha iyi korunmuş olsa da, mezarın içine eşdeğer bir deri örneği bulunamamıştı. Bulgularımıza göre, mezardaki önemli bir evcil hayvan derisinin yerleştirilmesi, İp Baskılı Seramik kültürünün mezar ritüelleri ve inanç sistemi üzerinde, tamamen yeni kavramlar yaratıyor. ” diyerek detaylandırıyor.

Fosilleşmiş bir keçi kılının (solda), modern Fin Lustrace keçi kıllarına (sağda) kıyaslanması. Her iki görüntü bir taramalı elektron mikroskobu ile alındı. C: Krista Vajanto ve Tuija Kirkinen

Finlandiya’da bulunan en eski hayvan kılı

Bulgular, İp Baskılı Seramik kültürü döneminde uygulanan hayvancılığın kanıtlarını destekliyor. Fin arkeolojisi alanında, insanların bu dönemde de evcil hayvanları tuttukları uzun süredir kabul ediliyordu. Bu sonuç, dönem boyunca insanların sıklıkla hayvancılık için uygun olan çayır ortamlarında yaşadıkları gerçeğine dayanıyor.

(MÖ 3. Bin Yılda Güney Almanya’daki Kadınlar Dışevlilik Yapıyordu)

Süt artıkları da İp Baskılı Seramik Kültürünün çanak çömleklerinde bulunmuştu. Asitli Fin toprağında, yanmamış kemik sadece yaklaşık 1.000 yıl korunduğu için, hayvancılığın uygulamasını kanıtlamak zordu. Bu nedenle Finlandiya, Taş Devri’nden korunan az miktarda kemik içeren bir malzemeye sahip. Burada bilinen en eski evcil hayvan kemikleri, örneğin, Taş Devri’nin daha sonraki bölümlerine kadar uzanıyor. (MÖ 2200-1950 )

“Kauhava’daki İp Baskılı Seramik kültürü mezarında bulunan tüyler, Finlandiya’da bulunan en eski hayvan kılları ve keçilerin ilk kanıtı. Bulgularımız, keçilerin, bu kadar erken dönemde, Finlandiya kadar kuzeyde bile olduğunu gösteriyor” diyor Krista Vajanto.

(Hint-Avrupa Dil Ailesinin Kökleri Rusya ve Ukrayna Steplerinde Olabilir)

Çalışma, Helsinki Üniversitesi’nde arkeoloji disiplini ve Aalto Üniversitesi Nanomikroskopi Merkezi arasında işbirliği içinde yürütülüyor.

Science Daily. 23 Şubat 2018

Makale: Ahola, M., Kirkinen, T., Vajanto, K., & Ruokolainen, J. (2018). On the scent of an animal skin: new evidence on Corded Ware mortuary practices in Northern Europe. antiquity, 92(361), 118-131.