Fas’ta Türünün İlki Roma Gözetleme Kulesi Bulundu

Fas’taki arkeologlar, bölgede türünün ilk örneği olduğunu söyledikleri bir Roma gözetleme kulesinin kalıntılarını keşfettiler.

Polonya ve Fas’tan araştırmacılar, keşfi kuzey Fas’taki antik Volubilis kenti yakınlarında yaptı. İşçiler gözetleme kulesini ilk inşa ederken, o zamanlar Mauretania Tingitana adlı bir Roma eyaletinin güney sınırı boyunca bir yer seçmişlerdi. Kule, bir zamanlar bölgenin en büyük şehri olan yerin yaklaşık altı kilometre güneyinde kalıyor.

Roma İmparatorluğu’ndan benzer askeri gözetleme kuleleri, daha önce Almanya, İskoçya ve Romanya’da bulundu. Araştırmacılar, Fas’ta da bu tür kulelerin var olduğuna dair bir önseziye sahip olsalar da, şimdiye kadar hiç bulunamamıştı.

(İlgili: Konya’da Roma Dönemi Sınır Gözetleme Kuleleri Bulundu)

Keşif, Roma ordusunun bir zamanlar bölgeyi işgal ettiğini doğruluyor ve Romalıların imparatorluklarının eteklerinde inşa ettikleri sınır tahkimat sistemleri hakkında daha fazla bilgi sağlıyor.

Arkeologlar, Romalıların bölgeyi MS 1. ve 3. yüzyıllar arasında işgal ettiğini varsayıyorlar, ancak gelecekteki araştırmaların, bu zaman dilimini daraltmalarına yardımcı olacağını umuyorlar. Ayrıca, Antoninus Pius 138-161 yılları arasında imparator olarak hüküm sürerken Roma askerlerinin gözetleme kulesini kullandığından şüpheleniyorlar.

Alandaki kazılar sırasında araştırmacılar, kulenin temeline ait kalıntılar ve 81 cm yüksekliğindeki duvarları ortaya çıkardılar. Ek olarak içeride bir merdivenin bölümlerini buldular.

Arkeologlar, kulenin güney tarafında, muhtemelen yapıyı çevreleyen kaldırım taşı parçaları keşfettiler. Ayrıca sandalet çivileri, ciritler ve kemer parçaları da dahil olmak üzere Roma ordusunun kullanmış olabileceği eserlere rastladılar.

Polonya’nın Fas Büyükelçisi Krzysztof Karwowski, “Roma savunma kulesinin temelleri, Volubilis çevresindeki Roma savunma sisteminin harika bir kanıtı.” diyor. “Bu, Polonya ve Fas’tan arkeologlar arasındaki mükemmel işbirliği sayesinde oldu. Daha fazla keşif için sabırsızlanıyoruz.”

Uydu görüntülerini kullanan arkeologlar, Roma birliklerinin tahkimat inşa etmiş olabileceği alanları belirlediler. Sonra dikkatlice kazmaya başladılar.

Varşova Üniversitesi’nde arkeolog olan Maciej Czapski, “En güneyde olduğu için bu yeri seçtik. Roma ordusunun varlığı ile ilgili bir yer olabileceğini düşündük.” diyor.

Arkeologlar yer seçimi konusunda şanslıydı. Czapski, 500 ila 550 metre ötede kazmaya başlasalardı, toprağın altının boş çıkacağını söylüyor.

Yine de, bölgedeki Roma yönetimi hakkında birçok soru var. Arkeologlar bölgenin savunma sistemleri, siyasi dinamikleri ve Romalılar ile yerel sakinler arasındaki ilişki hakkında daha fazla bilgi edinmeyi umuyorlar. Gelecek bahar, siteye geri dönecekler ve ek kuleler aramaya devam edecekler.

Czapski, “Romalıların insan ve mal akışını nasıl kontrol ettiklerini, yani sınır bölgesini nasıl kontrol ettiklerini öğrenmek istiyoruz.” diyor.

Smithsonian Magazine. 3 Kasım 2022.