Fas Sahilinde 90.000 Yıllık Ayak İzleri Bulundu

Dünya üzerinde bilinen en eski ve en iyi korunmuş insan ayak izlerinden bazıları Fas sahilinde bulundu ve yaklaşık 90.000 yıllık.

Fas’taki araştırmacılar, dünyanın bilinen en eski ayak izlerinden bazıları olan 85 adet iyi korunmuş insan ayak izini ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, 2022 yılında küçük bir sahilde kayaları incelerken Kuzey Afrika’nın kuzey ucu yakınındaki ayak izlerinden oluşan bir alana rastladı.

Güney Brittany Üniversitesi’nde kıyı dinamikleri ve jeomorfoloji alanında doçent olan çalışmanın baş yazarı Mouncef Sedrati, “Gelgitler arasında ekibime başka bir sahili keşfetmek için kuzeye gitmemiz gerektiğini söyledim. İlk izi bulduğumuzda şaşırdık. İlk başta bunun bir ayak izi olduğuna ikna olmadık ama sonra patikanın daha fazlasını bulduk.” diyor.

(İlgili: Güney Afrika’da 153.000 Yıllık Homo sapiens Ayak İzleri)

Kuzey Afrika ve Güney Akdeniz’de türünün bilinen tek insan izi patikası alanı olan alanın analizi, en az beş erken modern insandan oluşan bir grup tarafından sahile bırakılmış toplam 85 insan ayak izini içeren iki patikayı ortaya çıkardı.

Ekip, bir eserin üzerindeki veya yakınındaki belirli minerallerin en son ne zaman ısıya veya güneş ışığına maruz kaldığını belirleyen bir teknik olan optik olarak uyarılan lüminesans tarihlendirme yöntemini kullandı. Hafif eğimli kumsalın kumunun büyük kısmını oluşturan ince kuvars tanelerinin yaşını temel alan araştırmacılar, birden fazla nesilden oluşan bir Homo sapiens grubunun yaklaşık 90.000 yıl önce sahilde yürüdüğünü ve ayak izi patikalarını oluşturduğunu belirledi.

Araştırmaya göre bu olay, yaklaşık 11.700 yıl önce sona eren, son buzul çağı olarak da bilinen Geç Pleistosen döneminde gerçekleşti.

Sedrati, “Ayak izlerinin uzunluğunu ve derinliğini belirlemek için yerinde ölçümler yaptık. Ayak basıncına ve ayak izinin büyüklüğüne göre çocuklar, ergenler ve yetişkinlerden oluşan bireylerin yaklaşık yaşlarını tespit edebildik.” diyor.

Araştırmacılar, eski ayak izlerinin mükemmel şekilde korunmasını, sahilin düzeni ve ayak izlerinin nihai olarak korunması için gelgitlerin uzun mesafeye ulaşması gibi bir dizi faktöre bağlıyor.

Sedrati, “İstisnai olan şey, sahilin kil çökeltileriyle kaplı kayalık bir platform üzerindeki konumuydu. Bu çökeltiler, gelgitler sahili hızla gömerken kumsaldaki izleri korumak için iyi koşullar yaratır. Bu yüzden ayak izleri burada çok iyi korunmuş durumda.” diyor.

Ancak buzul çağı grubunun sahilde ne yaptığı konusu hala belirsizliğini koruyor ve bölgenin gelecekteki analizleri bu bilgiyi ortaya çıkarabilir. Ancak kayalık kıyı platformunun devam eden çöküşü, üzerinde korunan izler de dahil olmak üzere platformun yok olmasına yol açabileceğinden, araştırmacıların hızlı hareket etmesi gerekecek.

Sedrati, “Bu insan grubunun tarihini ve orada ne yaptıklarını öğrenmeyi umuyoruz” diyor.

Live Science. 30 Ocak 2024.

Makale: Sedrati, M., Morales, J. A., Duveau, J., M’rini, A. E., Mayoral, E., Díaz‐Martínez, I., … & Rivera-Silva, J. (2024). A Late Pleistocene hominin footprint site on the North African coast of Morocco. Scientific Reports, 14(1), 1962.