Eskişehir’deki Şarhöyük’te Kurtuluş Savaşı Siperleri Ortaya Çıktı

Eskişehir’de yürütülen Şarhöyük – Dorylaion kazılarında, Kurtuluş Savaşı’nda Türk askerleri tarafından kazılmış siperler bulundu.

Eskişehir il merkezinin üç kilometre kuzeydoğusunda yer alan ve Anadolu’nun önemli yerleşimlerinden biri olan Şarhöyük – Dorylaion, 2022 yılı itibariyle Cumhurbaşkanı Kararlı Kazı statüsü aldı. Eskişehir’de çok uzun süre boyunca kesintisiz yerleşim gören Şarhöyük – Dorylaion’daki kazılar, Anadolu Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mahmut Bilge Baştürk başkanlığında devam ediyor.

Şarhöyük’teki kazılar ilk kez 1989’da dönemin rektörü Yılmaz Büyükerşen’in girişimleriyle ve merhum Prof. Dr. Muhibbe Darga başkanlığında başlatıldı. 2005 yılında ise Anadolu Üniversitesi akademisyenlerinden merhum Prof. Dr. Taciser Tüfekçi Sivas tarafından sürdürüldü

Binlerce yıl kesintisiz yerleşim gören Şarhöyük’te, MÖ 5.000 yıllarına kadar uzanan arkeolojik malzemelere rastladıklarını belirten kazı başkanı Baştürk, Eskişehir’in yıllar içinde geçirdiği bütün kültürel tabakaları Şarhöyük’te görebildiklerini söylüyor.

(İlgili: Eskişehir’de Şarhöyük-Dorylaion Kazıları Başlıyor)

“Kalkolitik Dönem’e kadar gidebiliyoruz. Ova seviyesinde bölgede bulunan tek kalkolitik yerleşim. Çok güçlü Erken Tunç Çağı izleri var. Sonrasında Hitit, Frig, Klasik ve Helenistik Dönem oldukça kuvvetli bir şekilde temsil ediliyor. Bizans Kalesi ile Şarhöyük’te yerleşme bitiyor ancak eteklerinde yerleşme sürüyor. Şarhöyük, Kalkolitik Dönem’den başlayıp Türklerin Anadolu’yu fethine kadar uzanan süreçte kesintisiz bir yerleşime ev sahipliği yapmış bir bölge.”

Kurtuluş savaşı siperleri

Höyükte sürdürülen 2023 yılı kazılarında, Kurtuluş Savaşı’nda (1919-1922) Türk askerleri tarafından kazıldığı belirlenen siperlere ve bu siperlerde 1915-1917 yıllarında üretilen mühimmat bulundu.

Baştürk, Şarhöyük’ün Kurtuluşu Savaşı sırasında Kütahya-Eskişehir Muharebeleri’nde kullanıldığını belirlediklerini söylüyor.

Bütün ovaya hakim bir tepe olması nedeniyle Türk askerleri tarafından aceleyle açılmış siperlerde, Yunan askerlerinin kullandığı mühimmatlar da ortaya çıktı.

Baştürk, “Kurtuluş Savaşı’nda höyük üzerinde açılmış siperleri, kullanılan mühimmatı görmeniz mümkün. Bunları arkeolojik olarak kaydettik. Höyükte rastladığımız siperlerin Yunan arşivlerinde işgal kuvvetleri tarafından çekilmiş fotoğraflarını bulduk. Fotoğrafın üzerinde Yunanca ‘Antik Dorylaion Tepesi’nde Türk siperleri’ yazıyor. Bizim kazdığımız bölgedeki siperlerin fotoğrafını çekmişler.” diyor.

“Siperlerin içinde Türk ordusunun değil Yunan askerlerinin kullandığı mühimmatları bulduk. Yunan ordusu bölgeyi ele geçirdikten sonra çok sayıda mermi atıldığını tespit ettik. Buradan Yunan ordusunun çatışarak çekildiğini anlıyoruz. Mühimmatları incelediğimizde 1915-1917 yılları imalatı olduğunu belirledik. Bu siperler, Çanakkale’deki tabyalar gibi değil, aceleyle açılmış siperler. Doğrudan toprağa kazılmış çukurlar şeklinde. Buraya siper kazılmasının nedeni ise bütün ovaya hakim bir tepe olması.”

Arkeopark projesi için destek aranıyor

Şarhöyük’teki araştırmacılar, höyüğün eteklerine yakın bir noktada, tarihöncesinden Kurtuluş Savaşı’na kadar Eskişehir’in gelişiminin tüm aşamalarının görülebileceği bir arkeopark projesi geliştirdi. Burada kurulacak arkeopark ile, yerli ve yabancı turistler ile öğrencilerin Eskişehir’de yaşananları, höyük üzerindeki mimarinin replikalarını görebileceklerini bir çalışma yapılması planlanıyor.

Araştırmacılar eğer destek bulunabilirse, Şarhöyük’teki 7.000 yıl boyunca kesintisiz devam eden yerleşmenin aşamalarını bu arkeopark projesi ile insanlara anlatmayı amaçlıyor.