Eskişehir’de Friglere Ait Bir Dini Alanın Kalıntıları Bulundu

Eskişehir’deki kazılarda MÖ yedinci yüzyıla tarihlenen olası bir Frig dini alanında fırınlar ve ocaklar ortaya çıkarıldı.

Eskişehir’deki Midas Kalesi’nde yapılan kazılar sırasında, bölgeyi MÖ yedinci yüzyıl civarında iskan eden Friglere ait olduğu düşünülen fırınlar ve ocaklar keşfedildi.

2022 yılında başlayan çalışmalar, ünlü Yazılıkaya Anıtı’na ev sahipliği yapan 3 kilometrelik Midas Vadisi’nde yürütüldü.

Anadolu Üniversitesi’nden arkeolog Yusuf Polat’ın öncülüğünde yürütülen kazılar, 26 hektarlık Midas Kalesi alanında önemli buluntular ortaya çıkardı.

(İlgili: Anadolu’nun Gizemli Halkı Frigler: Prof Dr Brian Rose Röportajı)

Araştırmacılar, Frig dönemine ait kaya sunağının yakınında MÖ yedinci yüzyıla tarihlenen fırınlar ve ocaklar buldular. Frigler, Anadolu’da varlık göstermiş eski bir medeniyetti. Uzmanlar, bu yapıların dini ritüeller sırasında kurbanlık hayvanların pişirilmesi ve ekmek yapılması için kullanıldığını belirledi.

Ekibin kayalık plato üzerindeki “Agdistis kutsal alanı”na odaklandığını belirten Polat, “Ritüel hazırlıklarının yapıldığı ocakların bulunduğu, basit taş temelli ve ahşap yapılardan oluşan alanlar tespit ettik” diyor.

Polat, “Friglerin kutsal alanı olan Yazılıkaya/Midas Kale’de, palto üzerinde boyutlardaki Frig kaya altarının bulunduğu alanda, Hellenistik Dönem’e tarihlenen bir tapınağın varlığı, Ana Tanrıça kültünün Frigya’nın yüksek yerleriyle bağlantısını sürdürdüğünü göstermektedir. Bu alan Agdistis kutsal alanıdır ve Frig Döneminden, Hellenistik Döneme hatta elde veriler ile Roma Döneminde kutsal alan kullanılmıştır.”

Polat, Frig dönemine tarihlenen kaya sunağı çevresindeki çalışmalarda önemli sonuçlar elde ettiklerini ifade ederek, “Frig sunağı önünde ilk kez gerçekleştirilen kapsamlı kazılar sayesinde, sunağın önünde gerçekleştirilen ritüellerin hazırlıklarının yapıldığı, ocakların bulunduğu, basit taş temelli ve ahşap yapılar içeren alanların varlığını belirledik. İlk bulgularımıza göre, Orta Frig Dönemi olan MÖ 8. ila 7. yüzyıla tarihlenen kutsal alanda, ayrıca MÖ 7. ila 6. yüzyıla ait Lidya seramikleri ve üst katmanlarda birinci ve ikinci yüzyıllara tarihlenen Roma Dönemi seramikleri ve buluntuları tespit ettik” diyor.

Polat, kazı alanında üst üste sıralanmış, kaya platformuna oyulmuş dört kaya çanağı ile hemen yanlarında ana tanrıça Matar’ın soyut betimlemelerini temsil eden bir kaya idolü bulduklarını belirtiyor.

Yan yana yapılmış kaya çanakları ve üstten yakmaya uygun dörtgen planlı ocaklar bulduklarını belirten Polat, “Kaya çanaklarının varlığı ve çanakların hemen yanında bulunan idol, bu alanın ana tanrıça tarafından bereket ve bolluk ritüelleri için kutsandığının somut bir kanıtı” diyor.

Kazılarda bulunan ocakların ve fırınların ritüellerin nasıl organize edildiğine dair önemli bilgiler sunduğunu vurgulayan Polat, bölgedeki yaşamın 250.000 yıl öncesinden günümüze kadar devam ettiğini belirtiyor.

“Yüzey araştırmalarımız sırasında Alt Paleolitik döneme ait taş aletler bulduk. Daha sonra gelen medeniyetlerin hemen hepsi bu coğrafyada yaşamış çünkü bu derin vadiler savunmaya uygun ve çok verimliydi. Aynı zamanda sulak alanları olduğu için yerleşim için tercih ediliyordu”