Erken İnsanlar Kemik İliği Yemek İçin Kıyıcı Aletler Kullanmış

Araştırmacılar, kıyıcı alet tipi olarak bilinen taş aletlerin, hayvanların kemiklerini kırarak açmak için kullanıldığını buldular. Bu tür aletler iki milyon yıldan fazla bir süre boyunca kullanılmıştı. Eski Dünya’nın her yerindeki tarih öncesi merkezlerde çok miktarlarda bulunan bu aletlerin kimse tam olarak işlevini anlayamadı.

Revadim’de bulunan bir kıyıcı alet. C: Prof. Ran Barkai

Şimdi ise araştırmacılar, Aşdod’un doğusundaki Revadim’in tarih öncesi bölgesinde bulunan çakmaktaşı aletlerin işlevlerini ortaya çıkardılar. Gelişmiş araştırma yöntemlerini uygulayarak, 53 adet aletin kullanım-aşınma izlerini ve bazı aletlerde bulunan organik kalıntıları incelediler. Ayrıca deneysel arkeoloji yöntemleri ile aletlerin birer kopyalarını yapıp kullandılar.

Araştırmacılar; Afrika, Avrupa ve Asya’daki sayısız yerde bulunan bu tür aletlerin, Revadim’deki tarih öncesi insanlar tarafından alageyik, ceylan ve muhtemelen sığır gibi orta büyüklükteki hayvanların kemiklerini, besleyici ve yüksek kalorili kemik iliğini çıkarmak için, düzgün bir şekilde parçalamak amacıyla kullanıldığı sonucuna ulaştı.

(Tarihöncesi İnsanlar İlikli Kemikleri Konserve Gibi Saklıyordu)

Prof. Ran Barkai, ‘’Yıllardır, işlevlerini anlamak için İsrail’deki tarih öncesi bölgelerden taş aletler üzerinde çalışıyoruz. Günümüzden 500.000 ila 300.000 yıl öncesine dayanan bir açık hava sitesi olan Revadim, bu aletler için önemli bir kaynak bölgesiydi ve oldukça iyi korunmuş bulgular açısından zengin. Yıllar geçtikçe, Revadim’in, büyük olasılıkla geç dönem Homo Erectus türleri olmak üzere insanlar tarafından defalarca yeniden ikamet edilen çok tercih edilen bir bölge olduğunu keşfettik. Sahada filler, sığırlar, geyikler, ceylanlar ve diğerleri dahil olmak üzere pek çok av türünün kemikleri bulundu.” diyor.

Araştırmacılar, Revadim’in tarih öncesi insanlarının, etkili ve çok amaçlı alet türleri geliştirdiklerini ekliyorlar. Araştırmacılar, bölgede bulunan bazı taş aletlerin işlevlerini keşfettikten sonra, kıyıcı aletlere odaklandılar. 

Ran Barkai, deneysel ilik çıkarma çalışmasında kullanılmak üzere bir kıyıcı aletin replikasını üretiyor. C: Prof. Ran Barkai

Prof. Barkai, ‘’Kıyıcı aletler, yaklaşık 2.6 milyon yıl önce Afrika’da icat edildi ve ardından sonraki iki milyon yıl boyunca bu aletler insanlarla birlikte göç etti. Bu aletlerin büyük miktarları, Afrika, Avrupa, Orta Doğu ve hatta Çin’deki Eski Dünya’daki hemen hemen her tarih öncesi bölgede bulundu. Ancak şimdiye kadar, gerçekte ne için kullanıldıklarını bulmak için hiçbir zaman metodik laboratuvar testlerine tabi tutulmamışlardı.’’ diyor. 

Araştırmacılar, kullanım aşınması izleri ve organik kalıntılar için Revadim’den 53 adet aleti analiz ettiler. Pek çok örneğin sert malzemelerin kıyılmasının bir sonucu olarak önemli kenar hasarına sahip olduğu bulundu ve bazılarında, neredeyse yarım milyon yıl boyunca korunmuş hayvan kemiği dokusu kalıntıları da görüldü.

Bu bulguların ardından deneysel arkeoloji de yapıldı: Araştırmacılar, Revadim civarından çakmaktaşı topladılar, tarih öncesi kıyıcı aletlerin birer kopyasını yaptılar ve bunları orta büyüklükteki ölü hayvanların kemiklerini kıymak için kullandılar. Replika aletlerdeki kullanım-aşınma izleri ve organik kalıntılar ile tarih öncesi aletler arasındaki karşılaştırmalar, çalışmanın sonuçlarını önemli ölçüde doğruladı. 

Prof. Barkai, ‘’İlk insanlar kemik iliğini çıkarmak için hayvan kemiklerini ikiye böldüler. Bu büyük bir beceri ve hassasiyet gerektiriyordu. Çünkü kemiği kırmak kemik iliğine zarar verebilir. Bu çalışmada incelediğimiz kıyıcı aletler, açıkça olağanüstü derecede popülerdi. Çünkü yapımı kolaydı ve bu amaç için oldukça etkili bir aletti. Görünüşe göre bu kadar uzun bir süre boyunca muazzam bir şekilde kullanılmasının sebebi de buydu. Bu çalışma, ilk insanların alet çantası hakkındaki bilgimizi genişletti. Yaşam tarzlarını anlamaya, göçlerini takip etmeye ve insan evriminin sırlarını çözmeye doğru bir adım daha yaklaştık.’’


Science Daily. 21 Ocak 2021.

Makale: Flavia Venditti, Aviad Agam, Jacopo Tirillo, Stella Nunziante-Cesaro, Ran Barkai. (2021). An Integrated Study Disloses Chopping Tools Use From Late Acheulean Revadim (Israel). PLOS ONE. 16 (1).

İstanbul Üniversitesi Tarihöncesi Arkeolojisi mezunu. Aynı okulda Tarihöncesi Arkeolojisi bölümünde yüksek lisans yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login