Erkek Şempanze Yeni Doğan Yavruyu Yedi

Tanzanya’da yetişkin bir erkek şempanzenin, saniyeler önce doğmuş bir şempanzeyi kaçırarak öldürdüğü ve yediği gözlemlendi.

Anne şempanze ve ikinci yavrusu. Fotoğraf: Michio Nakamura

Şempanzelerin oldukça nadir gözlemlenebilen doğum anına tanıklık eden araştırmacılar, tüyler ürpertici bir gerçeği ortaya çıkardı. Doğum anını takip eden saniyeler içerisinde, dünyaya gelen bebek şempanzenin, aynı gruptaki yetişkin bir erkek şempanze tarafından kaçırılıp öldürüldüğü ve yendiği gözlemlendi. Elde edilen gözlem sonuçları, doğum yapan dişi şempanzelerin neden haftalar hatta aylar boyunca grubun kalanından izole bir hayat sürdüklerini ve saklandıklarını da açıklıyor.

Son birkaç yıldır, Tanzanya’nın Mahale Dağları’nda şempanzeler üzerinde çalışan Kyoto Üniversitesi’nden Hitonaru Nishie, bugüne kadar yalnızca 5 şempanze doğumunun gözlemlenebildiğini belirtiyor. (Şempanzeler Ölülerinin Dişlerini Temizlerken Görüntülendi)

Doğum sürecine bu kadar az tanıklık edilebilmesini, doğum yapmak üzere olan şempanzelerin, vakti geldiğinde, yaşadıkları grubu terk etmelerine ve annenin, bebek şempanze birkaç haftalık ya da bir aylık olana kadar geri dönmemesine bağlayan Nishie, anne şempanzenin bu tutumunun araştırmacılar tarafından “doğum izni” olarak tanımlandığını belirtiyor.

Nishie ve meslektaşı Michio Nakamura, bir Aralık günü, saat 11 sularında tanıklık ettikleri doğumun, kendilerini oldukça etkilediğini anlatıyorlar. Şempanze grubundan bir dişinin, grubun diğer 20 üyesinin önünde doğum yapmaya başladığında çok şaşırdıklarını dile getiren Nishie, grubun bir erkek üyesinin, annenin yavrusuna dokunmasına fırsat vermeden bebek şempanzeyi kaçırarak gözden kaybolduğunu aktarıyor. (Şempanzeler Neden Olmaksızın Kulaklarına Çimen Sokmaya Başladı)

Erkek şempanzeyi yaklaşık bir buçuk saat sonra, bir ağaca oturmuş vaziyette ve bebeğin vücudunun alt yarısını yerken bulduklarını belirten araştırmacılar, takip eden bir saat içerisinde erkek şempanzenin yavruyu tümüyle yediğini gözlemlediler.

Nadir bir olay

İlk kez böyle bir olayın gözlemlendiğini belirten Nishie, gözlem sonuçlarının şempanze annelerinin neden doğum yapmak için saklandıkları konusunda açık bir ipucu sunduğunu ifade ediyor.

University of Kent’ten Dr. Tatyana Humle, dişi şempanzenin ilk hamileliği olması durumunda, “annelik izni” olarak tanımlanan tutumla ilgili bir bilgisinin olamayabileceğini belirterek dişi şempanze için, “Bir dahaki sefere doğum izni yapacağını tahmin ediyorum” diyor. Nitekim dişi şempanze, ikinci hamileliği sırasında doğumdan hemen önce, bir aylığına ortadan kayboluyor.

Diğer birçok türün erkek hayvanları, kendileri ile ilişkili olmayan yavruları öldürmeleri ile bilinir. Bu durum, öldürdükleri yavruların anneleri ile çiftleşebilmelerine ve grup içerisinde daha çok kendi çocuğuna sahip olabilmelerine yarar. Dr. Humle, besin kaynaklarının azalması gibi yıkıcı durumlarda, dişi şempanzelerin, diğer dişilerin bebeklerini öldürdüklerini belirtiyor. Nishie, bebek şempanzelerin onları yakalayan erişkinler için basit bir besin kaynağı olabileceğini söylüyor.

Nishie, bebek şempanze, onu yakalayan yetişkinlere bir besin kaynağı olabilirdi diyor. (Şempanzeler Eski Diktatörlerini Öldürdü ve Yedi)

Ne olursa olsun bebek öldürme ve yamyamlığın şempanzeler arasında son derece nadir olarak görüldüğünü belirten Hulme, “Batı Afrika’da şempanze topluluğu ile çalışıyorum ve böyle bir vakaya tanık olmadım” diyor. Humle, bu tür şiddetin, kaynaklar için daha fazla rekabetin olduğu daha büyük gruplarda ortaya çıktığını belirtiyor.

New Scientist. 13 Ekim 2017.

Makale: Nishie, H., & Nakamura, M. (2017). A newborn infant chimpanzee snatched and cannibalized immediately after birth: Implications for “maternity leave” in wild chimpanzee. American Journal of Physical Anthropology.