Elit Wari Zanaatkarlarına Ait Gösterişli Bir Mezar Bulundu

Peru’da, Lima’nın kuzeyinde bir nekropol kazan arkeologlar, Peru’nun Wari döneminden 1.300 yıllık gösterişli bir mezar ortaya çıkardılar. Mezar, “Huarmey Lordu” olarak adlandırılan yüksek statülü bir adamın kalıntılarını içeriyor.

Aynı mezarda diğer altı kişinin kalıntıları da bulundu, bunların bazıları muhtemelen başka bir yere gömüldükten sonra yeniden buraya gömülmüştü. Varşova Üniversitesi’ne göre, kalıntılar dört yetişkin (muhtemelen iki erkek ve iki kadın) ve ergen olabilecek üç kişiyi içeriyor.

Mezardaki tüm kalıntılar, altın ve gümüş takılar, bronz aletler, bıçaklar, baltalar, sepetler, dokuma kumaşlar, sepetçilik için hammaddeler, ahşap ve deri eşyalarla birlikte gömülmüş. Çok sayıda obje, arkeologların, oraya gömülen insanların yetenekli zanaatkarlar ve Wari seçkinlerinin üyeleri olduğunu düşünmelerine neden oldu.

(İlgili: Peru’daki 1200 Yıllık Soylu Kadının Yüzü Canlandırıldı)

Varşova Üniversitesi’nden projeye liderlik eden arkeolog Miłosz Giersz, “Kraliyet nekropolünün bu kısmına “Elit Zanaatkarlar Galerisi” adını verebiliriz. İlk kez, aynı zamanda iyi zanaatkarlar ve sanatçılar olan erkek Wari seçkinlerinin mezarlarını bulduk.” diyor.

Giersz’in ekibi, Lima’nın yaklaşık 250 kilometre kuzeyindeki Ancash bölgesinde, modern sahil kasabası Huarmey yakınlarındaki Wari nekropolünde en son mezarı Şubat ayında keşfetti. Bu mezar, 2012 yılında Giersz ve Varşova Üniversitesi’nde doçent olan eşi Patrycja Prządka-Giersz tarafından keşfedilen daha büyük bir mezara oldukça yakın bir mesafede yer alıyordu. Bu daha büyük mezar, “Wari kraliçeleri” olarak kabul edilen üç yüksek statülü kadının kalıntılarını içeriyordu.

Kraliçeler, diğer 58 kişinin kalıntılarının yanına gömülmüştü. Bireylerin çoğu, daha sonra defnedilmiş olabilecek soylu kadınlardı, ancak bazıları daha düşük sosyal sınıflardandı ve kurban edilmiş gibi görünüyorlardı.

And imparatorluğu

Wari halkı, MS 500’den 1000’e kadar şimdiki Peru’nun dağlarında ve kıyılarındaki kasabalarda yaşadı. Altın ve gümüş takılar, boyalı çanak çömlekler ve dokuma kumaşlar dahil olmak üzere zengin sanat eserleri gelenekleriyle ünlülerdi.

Wari İmparatorluğu, daha güneydeki Tiwanaku İmparatorluğu ile kabaca aynı zamanda var oldu ve Chicago’daki Field Museum’dan arkeologların 2003 tarihli bir makalesine göre, iki And devleti genel olarak rakipti. Ancak hem Wari hem de Tiwanaku imparatorlukları, İnka İmparatorluğu MS 1200’den sonra hemen hemen aynı bölgelerde ortaya çıktığında çökmüştü.

Günümüz Huarmey yakınlarındaki site, Huarmey kalesi anlamına gelen “El Castillo de Huarmey” olarak bilinen piramidal bir yapıya sahip. Araştırmacılar yapıyı en azından 1940’lardan beri biliyorlardı, ancak, altın ve gümüş eserleri zaten yağmalamış olan mezar soyguncuları nedeniyle büyük ölçüde boş olduğunu düşündüler.

Ancak 2012 ve 2013 yıllarında Giersz ve Prządka-Giersz tarafından yapılan kazılar, en az bir el değmemiş mezarı olan eski bir Wari nekropolü olduğunu ortaya çıkardı.

Wari kraliçelerinin mezarının sonraki kazıları, Castillo de Huarmey’nin bir zamanlar büyük bir Wari mozolesi ve ilk And imparatorluğu tarafından kontrol edilen dünyanın sınırlarında uzanan bir bölge olan Peru Kuzey Kıyısında atalara tapınma yeri olduğunu ortaya çıkardı.

Ekip ayrıca, Wari kraliçelerinin mezarına mezar hediyesi olarak gömülen altın, gümüş, bronz, değerli taşlar, ahşap, kemik ve deniz kabuklarından yapılmış zengin nesneler de dahil olmak üzere 1.300’den fazla eseri ortaya çıkardı.

Wari mezarı

Giersz, “Huarmey Lordu” ve yeni bulunan mezara gömülen diğer insanların Wari seçkinlerinin üyeleri ve çok yetenekli zanaatkarlar olabileceğini düşünüyor.

“Onlarla birlikte bırakılan altın ve gümüş eserler bu varsayımı destekliyor. Castillo de Huarmey’deki kraliyet nekropolüne gömülen hem erkekler hem de kadınlar, en üst düzeyde zanaat üretimiyle doğrudan bağlantılıydı ve dönemlerinin en iyi lüks ürünlerini yaptılar.”

Elit bir nekropolün yanı sıra buluntular, Castillo de Huarmey’nin Wari İmparatorluğu’nun önemli bir idari merkezi olduğunu gösteriyor. Alanındaki en iyi el sanatlarının üretildiği bir yer, özellikle özel giysiler… metal süs eşyaları ve mücevherler.

Toronto’daki Royal Ontario Müzesi’nden arkeolog Justin Jennings, en son çalışmada yer almadı, ancak Peru’daki diğer Wari sitelerini kazdı. Jennings, en son keşifleri “muhteşem” olarak nitelendiriyor, ancak Castillo de Huarmey bölgesinin Wari dönemindeki işlevinin iyi anlaşılmadığı konusunda uyarıyor. Giersz’in önerdiği gibi, oraya gömülen insanlar seçkin zanaatkarlar olmayabilir.

Jennings, “Bunlar harika parçalar ve bunların mezarlarla ilişkilendirilmesi çok güzel. Ancak ölüler mezarlarına ne gireceğini seçemezler – mezar eşyaları hayatta yaptıklarını yansıtabilir, ancak diğer mesaj türlerini de yansıtabilirler.” diyor.

Bununla birlikte Jennings, eski Amerikan toplumlarının üst sınıflarının genellikle aynı zamanda seçkin zanaatkarlar, en ünlüsü de Mezoamerika’da daha sonraki Mayalar olduğunu söylüyor. Jennings, “Maya seçkinleri zamanlarının çoğunu seçkin ürünler yapmak için harcadılar, bu yüzden kesinlikle sıra dışı değil.” diyor.

Mezar eşyaları arasına bitmemiş nesnelerin eklenmesi de dikkat çekiciydi. Jennings, “Bence bu, bu bireylerin bazılarının bir şeylerin üretimine dahil olduğu fikrine biraz güven veriyor.” diyor.

Live Science. 22 Eylül 2022.