Egeli Tarımcılar Britanya’daki İnsanların Yerini Almış

Günümüzde Türkiye ve Yunanistan’ın bulunduğu bölgeden çıkan göçmen dalgası, yaklaşık 6.000 yıl önce Britanya’ya geldi ve buradaki avcı toplayıcı nüfusun yerini aldı.

Cheddar Adamı’nın rekonstrüksiyonu, 10.000 yıl önce yaşayan ilk Britanyalı’nın koyu bir cilt rengine sahip olduğunu ve mavi gözlü olduğunu gösteriyor. C: Channel 4

MÖ 8500 yılına kadar uzanan antik kalıntı örneklerini inceleyen bilim insanları, son Buzul Çağı’ndan beri Britanya Adaları’nda yaşayan koyu tenli göçebelerin, tarıma geçildikten sonra genetik kayıtta nispeten az iz bıraktığını ortaya çıkardı. Bu durum, buradaki insanların, MÖ 4000 yıllarında yeni gelen tarımcılarla çok fazla etkileşim içine girmediklerini gösteriyor.

İlginç olarak bu durumun aksine, aynı Egeli göçmenler, önceki DNA çalışmalarına göre, yaklaşık 1000 yıl önce kıta Avrupa’ya tarım uygulamalarını getirdikleri zaman, yerel nüfus ile yoğun bir şekilde karışmıştı.

(10.000 Yıl Önceki İlk Britanyalı Koyu Tenli ve Mavi Gözlüydü)

Evrimsel genetik profesörü Mark G. Thomas, “Bunun neden olduğunu söylemek zor, ancak nedeni Britanya’daki son avcı toplayıcıların sayısının nispeten az olması olabilir.” diyor.

“Bu iki popülasyon tamamen karışmış olsa bile, usta kıta çiftçilerinin ve onların torunlarının nüfus büyüklüklerini koruma kabiliyetleri, zamanla avcı toplayıcı soyunu önemli ölçüde azaltırdı.”

Araştırmacılar, Britanya’nın ilk çiftçilerinin kalıntılarının, şu anda İspanya ve Portekiz’de bulunanlara genetik olarak oldukça benzer olduğunu ortaya koydu. Bu durum, bu nüfusun Akdeniz’de doğudan batıya ve daha sonra da yukarıya, Britanya’ya gittiğini gösteriyor.

Çarpıcı bir şekilde, yeni gelenler, Britanya’nın diğer bölgelerine yayılmadan önce ilk olarak batı kıyıların gelmiş gibi görünüyor. Bu durum ise Egeli tarımcıların mümkün olan en kısa rotayı kullanarak İngiliz Kanalından geçmediklerini, bunun yerine daha vahşi Atlantik yoluna göğüs gerdiklerini gösteriyor.

Evrimsel Biyoloji Enstitüsü’nden Carles Lalueza-Fox, “Bu rota, Akdeniz kıyı yayılım yolunun bir devamı, ancak elbette çok daha karmaşık deniz koşullarında.” diyor.

Çalışmaya dahil olmayan Lalueza-Fox, bulguların megalitik yapıların Avrupa’nın Atlantik kıyılarına yayılmasıyla ilgili bilinenlerle de eşleştiğini söylüyor.

Lalueza-Fox, “Bu çalışma, kuzeybatı Avrupa’nın oldukça marjinal bir bölgesini etkileyen karmaşık nüfus hacmini vurgulamakta ve modern insan genetik çeşitliliğinin şeklini anlamak için tüm bölgeleri eski verilerle araştırmanın gerekliliğine dikkat çekmekte.” diyor.

Yapılan araştırmada Thomas ve meslektaşları, Taş Devri sırasında Avrupa’daki pigmentasyon seviyelerinde, inceledikleri genetik örneklerden görüldüğü gibi önemli bir farklılığa dikkat çekiyor.

Britanya’dan giden avcı toplayıcıların muhtemelen mavi veya yeşil gözleri ve koyu veya hatta siyah tenleri olmasına rağmen, Avrupa’dan göç eden çiftçi popülasyonların ise kahverengi gözlere ve orta derece koyu tenli cilde sahip olduğuna inanılıyor.

(Avrupa’da Görülen Açık Renk Ten Geni, Orta Doğu’dan Gelmiş)

Geçtiğimiz yıl yapılan bir araştırmada, yaklaşık 10.000 yıl önce yaşayan ilk Britanyalının deri renginin siyah ve gözlerinin mavi olduğu ileri sürülmüştü. Bu analizler, Gough Mağarası’nda bulunan ve Cheddar Adamı olarak da bilinen Britanya’nın en eski tüm iskeleti üzerinde yapılmıştı.


Phys. 15 Nisan 2019.

Makale: Selina Brace, Yoan Diekmann et al. 2019. Ancient genomes indicate population replacement in Early Neolithic Britain. Nature.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login