Efes’te Yangın Geçirmiş 7. Yüzyıl Mahallesi Bulundu

Efes Antik Kenti kazılarında, bir yangın tabakasının altında milattan sonra 7. yüzyıla tarihlenen dükkanlar ve bir mahallenin kalıntıları bulundu.

Efes Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Sabine Ladstatter, 2022 kazı sezonunda Erken Bizans Dönemi’ne ait dükkanlar ile yerel bir mahalleyi ortaya çıkardıklarını söylüyor. Ladstatter, “Bu, şu anda antik kentin kült yapılarından olan yamaç evlerin 50 yıl önce bulunmasından bu yana Efes’teki en önemli keşif.” diyor.

(İlgili: Efes Antik Kenti’nin Gladyatörleri Vejetaryendi)

Dükkanların ve mahallenin bulunduğu bölgedeki buluntuların mükemmel şekilde korunarak günümüze kadar ulaşmış. Bölge görünüşe göre milattan sonra 614-615 yılında aniden yok olmuş. Odalardaki tüm ev eşyalarının üzerini kalın ve yoğun bir yangın tabakası örtmüş. Böylece hepsi gelecek nesiller için korunmuş.

Ladstatter, kronolojik olarak farklı zamanlara tarihlenseler bile, bu buluntuların Pompeii ile karşılaştırılabileceğini söylüyor.

Yeni keşfedilen mahalle, Roma kentinin siyasi merkezi olan Yukarı Agora’nın hemen bitişiğindeki Domitian Meydanı’nda yer alıyor. Araştırmacılar bundan sonraki çalışmalarda, yıkımla ilgili detaylara ve kentin tarihi için çıkarılabilecek sonuçlara odaklanacak.

Büyük bir yangın çıkmış

Alandaki arkeolojik buluntular, ani, dramatik ve önemli bir yangın tahribatına işaret ediyor. Araştırmacılar, bu yangının tam gününü belirlemenin mümkün olmadığını fakat buradaki yanmış tohumlardan yola çıkarak en azından yangının yılının belirlenebileceğini söylüyor.

Araştırmacılar alanda şimdiye kadar depreme dair herhangi bir ize rastlamadı. Ayrıca bölgede bir insan kalıntısına bulunmadı. Ancak kazılarda askeri çatışmanın kanıtı olarak ok ve mızrak uçları ortaya çıkarıldı.

Ladstatter, “Efes’ten yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Sardes Antik Kenti’nde de aynı tarihlerde yıkıma tanıklık eden sikke buluntuları Efes’in bulguları ile örtüşmektedir. Bunlar daha önce Sasanilerin Batı Anadolu saldırıları ile ilişkilendirilmiş ancak bu şimdiye kadar yapılan araştırmalarda tartışma konusu.” diyor.

Çok zengin buluntular

Yapılan kazılarda şimdiye kadar 170 metrekarelik alanda birkaç dükkandan oluşan küçük ölçekli bir yapı ortaya çıkarıldı.

“Bu yerleşim alanındaki odalar 3-4 metre yüksekliğe kadar korunmuş ve tamamen büyük bir yıkım tabakasıyla örtülmüş. Tabakaların altından inanılmaz derecede zengin bir buluntu topluluğu ortaya çıktı. Sayıları binlerle ifade edilen seramik kaplar bulundu. Bunların arası midye ya da istiridye gibi deniz ürünlerinin kalıntılarıyla dolu. Tuzlanmış uskumru ile doldurulmuş amforalar çıkarıldı. Ayrıca şeftali, badem ve zeytin çekirdeklerinin yanı sıra kömürleşmiş bezelye ve baklagillere ait tohumlar da diğer buluntular arasında. Özellikle dört altın sikke ve bronz sikkelerin bulunduğu birkaç dükkanın kasası dikkat çekici. Kazılan odalar mutfak, depo, taverna, kandil ve Hristiyan hacı hediyelik eşyalarının bulunduğu dükkan ve ekli bir satış odası olan bir atölye. Burada Hristiyan hacılara hediyelik olarak satılan ve boyunda taşınabilen çok sayıda küçük hacı şişesi keşfedildi.”