Efes’te “Özel Davet” Nedeniyle İnsanlar Kütüphaneye Alınmadı

Efes Antik Kenti ziyaretçileri, özel bir şirketin Celsus Kütüphanesi’ndeki organizasyonu yüzünden alana alınmayınca durumu protesto etti.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müze ve örenyerlerinin ziyaret saatleri, 2024 yılı turizm sezonu kapsamında geç saatlere kadar uzatıldı. Yeni uygulamaya göre, gece müzeciliği kapsamında bazı müze ve örenyerleri, ziyaretçilerini daha geç saatlere kadar ağırlıyor. Ancak bu durum, özellikle Efes gibi çok ziyaret alan örenyerlerinde ciddi problemlere yol açıyor.

Yapılan son düzenlemelerle birlikte, Efes Örenyeri saat 00.00’a kadar, Aspendos, Patara, Side ve Hierapolis Örenyerleri ise saat 23.00’e kadar ziyarete açık.

(İlgili: Müze ve Örenyeri Ziyaret Saatleri Geç Saatlere Kadar Uzatıldı)

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, bu düzenleme ile müze ve örenyerlerinin ziyaret saatleri genişletilerek, ziyaretçilere daha fazla hizmet sunulması amaçlanıyor.

Efes’i ziyaret edenler kütüphane alanına giremedi

17 Haziran 2024 günü, Kurban Bayramı tatilinde Efes Antik Kenti’ni ziyaret eden insanlar, örenyerinin girişinde bir yazıyla karşılaştı. Yazıda, Celsus Kütüphanesi’nin gece müzeciliğine kapalı olacağı yazıyordu.

Normal günlerde bile oldukça fazla insan tarafından ziyaret edilen Efes, bayram tatili nedeniyle daha da kalabalık oluyor. Örenyerini gezmeye başlayan ziyaretçiler, Celsus Kütüphanesi’ne geldiklerinde kütüphanenin bir barikat ile çevrildiğini gördü. Önüne masalar hazırlanan antik kütüphanede özel bir tur şirketinin organizasyonu olduğu anlaşıldı.

Bunun üzerine barikatın etrafında biriken kalabalık duruma tepki göstermeye başladı. Yuhalamalar ve ıslıklar eşliğinde organizasyona tepki gösteren ziyaretçiler, kütüphane alanına girmek istedi. Bunun üzerine bir süre sonra organizasyon ekibi alandaki masaları kaldırdı ve bu sırada kütüphanenin ışıkları da kapatıldı. Karanlıkta kalan kalabalık, durumu sosyal medyaya taşıdı.

O sırada Celsus Kütüphanesi’ni gezmek isteyen fakat içeri alınmayan Nurseli Karatepe isimli bir ziyaretçi, antik kentte yaşananları Arkeofili’ye anlattı:

Efes Antik kenti içerisinde Celsus kütüphanesinin gece müzeciliğine kapalı olacağının belirtildiğini fakat etkinliğin içeriği hakkında herhangi bir bilgi olmadığını belirten Karatepe, “Oraya gittiğimizde karşılaştığımız manzara, cruise gemisinden gelen turistler için hazırlanan özel bir organizasyondu. Ziyaretçiler barikatın arkasından sadece seyredebiliyordu. Bayram dolayısıyla da örenyeri oldukça kalabalıktı ve kütüphane alanındaki duruma tepki gösterilmeye başlandı.” dedi.

Karatepe, antik kütüphanenin önündeki protestoları şöyle anlattı: “Yuhalamaların ve ıslıkların ardından bir vatandaş bariyeri ve görevlileri aşarak içeri girdi. Devamında bütün kalabalık içeri girerek protestoya devam etti. Yuhalamalar, marşlar okunmasından rahatsız olan turistler de yemeği terk etti. Organizasyon ekibi alanı temizlerken kütüphanenin ışıklarını kapattı. Bu duruma da tepkiler sürdü ve temizlikten sonra ışıklar açıldı.”

Fazla kalabalık kontrol edilemiyor

Efes Antik Kenti, 2023 yılında 2 milyon 200 binden fazla insan tarafından ziyaret edildi. Bu yıl ‘gece müzeciliği’nin başlamasıyla ve örenyerinin gece yarısına kadar açık tutulmasıyla birlikte, antik kente daha fazla insan çekilmesi planlanıyor. Ancak aşırı kalabalıklar, gerekli önlemler alınmadığında örenyerleri için büyük tehlike arz ediyor.

Haziran ayının başlarında, bir Efes ziyaretçisinin paylaştığı videoda, yine akşam saatlerinde insanların Efes’teki antik sütunların üzerine çıktıkları ortaya çıkmıştı. Şimdi ise tatil nedeniyle daha da kalabalıklaşan antik kentte aynı anda bir de özel etkinlik düzenlenmesi, insanların tepkisine neden oldu.

Edinilen bilgilere göre Efes’teki bu “özel” organizasyonlar uzun zamandır devam ediyor ve belirli zamanlarda Antik Celsus Kütüphanesi, organizasyon davetlilerine ayrılarak halkın ziyaretine kapatılıyor.

Yunanistan, Akropolis’te kalabalık kontrol önlemleri aldı

Geçtiğimiz yıl, Yunanistan’da giderek kalabalıklaşan Akropolis, turistlerle dolup taştığı için yetkililer önlem almak zorunda kaldı.

Yetkililer 2023 yılında, Atina’nın en ünlü antik yerlerinden olan Akropolis’in tarihinde ilk kez kalabalık kontrol kısıtlamaları uygulayacağını duyurdu. Ülkenin kültür bakanı Lina Mendoni, her gün yaklaşık 17.000 turistin Akropolis’i ziyaret ettiğini ve “yalnızca Haziran ve Temmuz başındaki ziyaretlerin 2019’a kıyasla yüzde 80 arttığını” söylüyor.

O sırada Akropolis’i ziyaret etmiş turistlerden biri, kalabalığın büyüklüğünden şaşırdığını söylemiş ve “Bekleme süresi ve burada bulunan insan sayısı kesinlikle çok fazla.” demişti.

Celsus Kütüphanesi

Efes Antik Kenti’nde MS 2. yüzyılın başlarında inşa edilen Celsus Kütüphanesi, antik çağın mimari ve kültürel mirasında önemli bir yere sahip. 

Roma İmparatorluğu’nun Asya prokonsülü (vali) Tiberius Julius Celsus Polemaeanus anısına, onun mirasıyla oğlu Gaius Julius Aquila tarafından yaptırılan bu yapı, MS 114’te temelleri atılarak MS 135’te tamamlandı.

Antik dünyanın en önemli kütüphanelerinden biri olan yapı, en gelişmiş sanat ve mimarlık anlayışını yansıtıyor. Dört büyük mermer sütunun desteklediği ana cephe, detaylı kabartmalar ve heykellerle zenginleştirilmişti. İki katlı olarak inşa edilen yapının mermer dış cephesi 17 metre yükseklikte ve 21 metre genişliğindeydi.