Dünyadaki Hayvan Yaşamının İlk Kanıtı Bu Sünger Fosili Olabilir

Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, bir jeolog, Dünya’daki hayvan yaşamının en eski fosil kaydını bulmuş olabilir.

Araştırma, yaklaşık bir milyar yıl önce, şu anda dik dağların yer aldığı kuzeybatı Kanada bölgesinin, antik sünger kalıntılarının mineral tortularda korunabileceği tarih öncesi bir deniz ortamı olduğunu söylüyor.

Jeolog Elizabeth Turner, 1980’lerden beri kazı yaptığı Kuzeybatı Toprakları’nın yalnızca helikopterle erişilebilen uzak bir bölgesindeki kayaları keşfetti. İnce kaya bölümleri, modern sünger iskeletlerine benzeyen üç boyutlu yapılar içeriyordu.

Araştırmaya dahil olmayan Almanya’nın Göttingen Üniversitesi’nden jeobiyolog ve sünger uzmanı Joachim Reitner, “Bunların eski süngerler olduğuna inanıyorum – yalnızca bu tür organizmalarda bu tür bir organik lif ağı var.” diyor.

(Sibirya’da 24.000 Yıllık Çok Hücreli Canlı Hayata Geri Döndü)

Bitişik kaya katmanlarının tarihlendirilmesi, örneklerin yaklaşık 890 milyon yaşında olduğunu gösteriyor ve bu da onları daha önce bulunan en eski tartışmasız sünger fosillerinden yaklaşık 350 milyon yıl daha yaşlı yapacak.

İsveç Uppsala Üniversitesi’nde süngerler konusunda uzman olan ve araştırmaya dahil olmayan Paco Cardenas, “En çarpıcı şey ise bunların tarihleri.” diyor. “900 milyon yıl öncesine ait sünger fosilleri keşfetmek, erken dönem hayvan evrimi anlayışımızı büyük ölçüde geliştirecek.”

Birçok bilim insanı, ilk hayvan gruplarının, yumuşak süngerler veya kas ve sinirleri olmayan, ancak farklı işlevlere ve spermlere sahip hücreler de dahil olmak üzere basit hayvanların diğer özelliklerine sahip sünger benzeri yaratıkları içerdiğine inanıyor.

Elbette, bir milyar yıl öncesine dayanan herhangi bir şey hakkında çok az bilimsel fikir birliği veya kesinlik var, bu nedenle diğer araştırmacılar muhtemelen Turner’ın bulgularını incelemeye ve tartışmaya devam edecekler.

Araştırmaya dahil olmayan Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden paleobiyolog David Bottjer, “Bence oldukça güçlü bir kanıt var. Bence bu yayınlamaya çok değer – kanıtları diğer insanların dikkate alması için ortaya koyuyor.” diyor.

Bilim insanları, Dünya’daki yaşamın yaklaşık 3,7 milyar yıl önce ortaya çıktığına inanıyor. İlk hayvanlar çok daha sonra ortaya çıktı, ancak tam olarak ne zaman gerçekleştiği hala tartışılıyor.

Şimdiye kadar bilinen tartışmasız en eski sünger fosilleri, Kambriyen dönemi olarak adlandırılan yaklaşık 540 milyon yıl öncesine aitti.

Ancak moleküler saat adı verilen ve iki türün muhtemelen birbirinden ayrıldığı zaman geriye dönük genetik mutasyon oranını analiz ettikleri bir mantık yürüten bilim insanları, eldeki kanıtların süngerlerin çok daha erken, yaklaşık bir milyar yıl önce ortaya çıktığını gösterdiğini söylüyor.

Ancak şimdiye kadar destekleyici bir fiziksel kanıt bulunamadı.

Uppsala Üniversitesi’nden Cardenas, araştırmanın moleküler saat tahminlerini doğruladığını ekleyerek, “Bu, Kambriyen’den önce ve hatta çok daha önce bir sünger fosilinin bulunduğu ilk sefer olacak – en heyecan verici olan bu.” diyor.

Hayvanların, korunma olasılıkları daha yüksek olan sert iskeletler, dış iskeletler ve kabuklar geliştirdiği Kambriyen döneminden önce fosil kanıtları yetersizdi.

Çalışmanın aurentian Üniversitesi’nde bulunan yazarı Turner, “Bu tür fosiller daha karmaşık hayvanlara ait – tabii ki süngerler gibi daha basit hayvanların ilk ortaya çıkan bir geçmişi olmalı.” diyor.

890 milyon yıl öncesine tarihlenmesi çok önemli. Çünkü süngerin kimliği doğrulanırsa, ilk hayvanların atmosferdeki ve okyanustaki oksijenin, bilim insanlarının hayvan yaşamı için gerekli olduğunu düşündükleri bir düzeye ulaştığı bir zamandan önce evrimleştiğini gösterir. Ancak son araştırmalar, bazı süngerlerin çok az oksijenle hayatta kalabileceğini gösteriyor.

AP. 28 Temmuz 2021.

Makale: Turner, E.C. (2021). Possible poriferan body fossils in early Neoproterozoic microbial reefs. Nature.