Dünyada Hala Yaşayan ve En Yaşlı 12 Ağaç

Dünyanın en yaşlı ağaçlarını hiç merak ettiniz mi? Bugüne kadar tespit edilen en yaşlı ve hala hayatta olan ağaçları bu listede derledik.

Yaşayan en yaşlı ağaçlardan bahsetmeden önce, şu an yaşamıyor olsa da, bazı bilinen en eski ağaçlara da değinmekte fayda var.

2007 yılında New York’ta bulunan Wattieza adındaki ağaç fosili, bilinen en eski ağaç olarak kayıtlara geçti. Bu ağaç, 385 milyon yıl önce, Orta Devoniyen döneminde yaşamıştı.



Bundan önce ise Archaeopteris adlı bir ağaç, en eski ağaç olarak kabul ediliyordu. Bu ağaç ise Üst Devoniyen dönemden, Alt Karbonifer dönemine kadar olan zaman aralığında yaşamıştı. (383 milyon – 323 milyon)

Ne yazık ki, aşağıdaki canlı ağaçlar listesinde bulamayacağınız bir ağaç da, doğu Nevada, ABD’deki Wheeler Tepesi’nde bulunan kütük Prometheus’tu.

1964 yılında Büyük Havza bristlecone çamı, o zaman dünyanın en eski yaşayan ağacı olduğunun farkına varmayan bir araştırma öğrencisi tarafından kesildi. Tanrıların ateşini çalarak insanlara veren efsanevi figür Prometheus’ın adını alan ağacın en az 4.626 yaşında olduğu düşünülüyordu.

Günümüzde hala yaşamlarını sürdüren en yaşlı ağaçlar ise şunlar;

12- Jaya Sri Maha Bodhi (Kutsal Hintinciri) – Sri Lanka

Jaya Sri Maha Bodhi (Kutsal Hintinciri) - Sri Lanka

Jaya Sri Maha Bodhi (Kutsal Hintinciri) – Sri Lanka

Buda’nın aydınlanmaya eriştiği ağaç olarak bilinen Jaya Sri Maha Bodhi, bir insan tarafından dikildiği bilinen dünyanın en eski yaşayan ağacı. Ağacın dikim tarihi, tam olarak MÖ 288 yılı.

YAŞ: 2305

11- President (Başkan) – California, ABD

President (Başkan) - California, ABD

President (Başkan) – California, ABD

Dev bir sekoya olan “Başkan”, gövde hacminin ölçüsüne göre dünyanın üçüncü büyük ağacıdır ve dünyadaki beşinci en eski klonal olmayan ağaçtır. 2012 yılı itibariyle gövde hacmi 1.300 metreküp olarak ölçüldü.

YAŞ: 3200

10- Oliveira do Mouchão – Portekiz

Oliveira do Mouchão - Portekiz

Oliveira do Mouchão – Portekiz

Oliveira do Mouchão ağacı, Portekiz’deki bir zeytin ağacıdır ve aynı zamanda Avrupa’nın en yaşlı ağaçlarından biridir.

Yaşı tam olarak tespit edilmeden önce yol yapımı için yok edilme tehlikesi altındaydı.

Yunanistan’ın Girit adasındaki Vouves Zeytin ağacı ile birlikte dünyanın en yaşlı zeytin ağaçlarından biridir ve binlerce yıllık geçmişine rağmen bugün hala zeytin üretir.

YAŞ: 3350

9- El Gran Abuelo – Şili

El Gran Abuelo - Şili

El Gran Abuelo – Şili

Gran Abuelo veya Alerce Milenario ağacının 3.622 yaşında olduğu düşünülüyor.

Güney Amerika’nın en eski yaşayan ağacı, Charles Darwin’in gemisinin kaptanı Robert FitzRoy’a onuruna, Fitzroya cupressoides olarak adlandırıldı.

YAŞ: 3622

8- Llangernyw porsuk ağacı – Britanya

Llangernyw porsuk ağacı - Britanya

Llangernyw porsuk ağacı – Britanya

Llangernyw porsuk ağacı, Llangernyw köyündeki Saint Digain Kilisesi’nin bahçesinde yaşayan eski erkek porsuk ağaçlarından biri.

Parçalanmış ve çekirdeği kaybolmuş olan ağaç, bir sürü muazzam filiz barındırıyor. Ağaç, zemin seviyesinden 10.75 metre yüksekliğinde.

Porsuk ağaçlarının yaş tespiti çok zor olsa da, 2002 yılında yapılan bir araştırmaya göre 4.000 ila 5.000 yaşında olduğu düşünülüyor.

YAŞ: 4.000 – 5.000

7- Sarv-e Abarkuh – İran

Sarv-e Abarkuh - İran

Sarv-e Abarkuh – İran

İran’ın Yezd şehrinde, Sarv-e Abarqu ya da Zoroastrian Sarv adı verilen bir selvi ağacı.

Ağacın en az 4000 yaşında olduğu tahmin ediliyor ve İran’ın kültürel bir anıtı olarak kabul ediliyor. Ağaç, aynı zamanda 25 metrelik yüksekliği ve 18 metrelik çapı ile önemli bir turistik merkez.

YAŞ: 4.000

6- Porsuk ağacı – Zonguldak, Türkiye

Porsuk ağacı - Zonguldak, Türkiye

Porsuk ağacı – Zonguldak, Türkiye

Zonguldak’ta 2016 yılında keşfedilen ağaç, tam 4112 yaşında çıktı ve dünyanın bilinen en yaşlı Porsuk ağacı oldu.

Bronz Çağ’a tarihlenen Porsuk ağacının (Taxus baccata), Anadolu’nun bilinen en yaşlı ağacı olduğu ortaya çıktı. Ağaç aynı zamanda dünyanın en yaşlı ağaçları arasına girdi.

Yapılan incelemelerde ortaya çıkan sevindirici sonuçlardan biri de ağacın hala oldukça sağlıklı olması ve insanlar tarafından zarar görmediği sürece en az 4.000 yıl daha yaşayabileceği.

YAŞ: 4112

5- Methuselah – California, ABD

Methuselah - California, ABD

Methuselah – California, ABD

California’daki White Mountains, dünyada yaşayan en yaşlı ağaçlara ev sahipliği yapıyor. Methuselah, 4845 yaşındadır ve bu bölgede bilinen en yaşlı ikinci ağaçtır.

Pinus Longaeva türü olan Methuselah, daha önce dünyanın yaşayan en yaşlı klonal olmayan organizması olarak düşünülüyordu. Ta ki 2002 yılında başka bir ağaç onun yerini alıncaya dek.

YAŞ: 4845

4- Old Hara – California, ABD

Old Hara, dünyadaki en eski klonal olmayan ağaçtır ve arkasında büyüleyici bir hikayesi vardır.

Aynı zamanda Great Basin bristlecone çamı olarak da bilinen Pinus longaeva, Kaliforniya, Nevada ve Utah dağlarının yüksek rakımlarında bulunan bristlecone çamının uzun ömürlü bir türüdür.

Old Hara, tarihi doğrulanmış, 5.067 yaşında olan en yaşlı klonal olmayan ağaçtır ve California’da White Mountains’ta bulunuyor.

Ağaç, 2012’de Tom Harlan tarafından tarihlendirildi ve 5.067 yaşında olduğu tespit edildi. Ağacın kesin yeri, onu korumak için gizli tutuluyor ve ne yazık ki internette ağacın hiçbir fotoğrafı bulunmuyor.

YAŞ: 5.067

3- Old Tjikko – İsveç

Old Tjikko - İsveç

Old Tjikko – İsveç

En az 9.558 yaşında olduğu tahmin edilen Old Tjikko, klonal bir ağaçtır; bu, bin yıllar boyunca yeni dallar, gövdeler ve kökleri yenilediği anlamına gelir.

Old Tjikko, üçüncü en eski klonal ağaçtır ve dünyadaki en eski Avrupa Ladini’dir. Fulufjället dağlarının diğer yerlerinde, 8000’den daha yaşlı olduğu düşünülen 20 farklı bitki bulunmuştur.

YAŞ: 9.558

2- Jurupa Meşesi – California, ABD

Jurupa Meşesi - California, ABD

Jurupa Meşesi – California, ABD

Jurupa Meşesi, Kaliforniya’daki Haç meşesi ağaçlarının klonal bir kolonisidir.

Kaliforniya’nın en eski bitkisi ve dünyanın ikinci en eski klonal bitkisi olduğu düşünülmektedir. Jurupa Meşesi, çalı yangınlarından ve 13.000 yıllık yıkımdan kendini kurtararak günümüze kadar hayatta kalmıştır.

YAŞ: 13.000

1- Pando – Utah, ABD

Pando - Utah, ABD

Pando – Utah, ABD

Trembling Devi olarak da bilinen Pando, tek bir organizma olduğu tespit edilen, erkek titrek kavağın dev bir klonal kolonisidir.

Pando, 80.000 yıldan fazla yaşındayken, dünyadaki en eski klonal ağaç kolonisidir. Aynı zamanda tahmini 6.000.000 kilogramlık Pando, dünyanın bilinen en ağır canlı organizmasıdır.

YAŞ: 80.000

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login