Dünya Üzerinde İzole Kalmayı Başarabilmiş 5 Kabile

Dünyada temas kurulmamış muhtemelen yüzden fazla kabile var ve bunlar, insanlığın çeşitliliğinin hayati derecede önemli bir parçası.

Küresellik ile tanımlanan bir çağda, dünyadaki birçok insanın bu küresellikten kaçındığını veya aktif olarak buna direndiğini unutmak kolay. Bu şekilde yaşayan ve iletişime geçilmemiş birçok yerli kabile var. Bu kabileler, komşu kabileler, diğer ülkeler ve genel olarak dış dünya ile etkileşimden kaçınıyorlar – bazen şiddete başvurarak.

Ancak çoğu zaman dış dünya, bu kabilelere müdahale etmekte ve bu süreçte yerli halkın topraklarını, kültürünü ve yaşamlarını tehdit etmekte ısrar ediyor.

(İlgili: ABD’li Misyonerin Ölümü, Temas Kurulmamış Kabileyi Tehlikeye Soktu)

Kendini dünyanın her yerindeki kabile halklarının yaşamlarını ve haklarını savunmaya adamış bir sivil toplum kuruluşu olan Survival International, bugün 100’den fazla temas edilmemiş kabilenin var olduğunu tahmin ediyor (bu sayı çok daha yüksek olabilir).

İşte gezegendeki en izole kalmış kabilelerden bazıları:

1- Sentinel – Hindistan

Medya tarafından sık sık “dünyanın en izole kalmış insanları” olarak adlandırılan Bengal Körfezi’ndeki Kuzey Sentinel Adası sakinleri, son derece münzevi bir hayat sürüyor ve adaya gelen ziyaretçilere şiddetle tepki verdikleri biliniyor.

Sentinel veya Kuzey Sentinel Adası sakinleri olarak anılsalar da, kendilerine ne dediklerini bilmiyoruz; dilleri, akraba oldukları komşu adalardaki Andaman kabileleri tarafından bile bilinmiyor.

Tahminlere göre Sentinel nüfusu yaklaşık 50 ila 200 kişi arasında değişiyor ve sayılarını avcı-toplayıcı bir yaşam tarzıyla destekliyorlar. Balık ve yengeç tutmak için kano yapıyor, yay, ok ve mızrakla küçük av hayvanları avlıyorlar.

1950’lerden bu yana, Hindistan hükümeti adayı yasak bölge ilan etti ve ilgili herkesin güvenliği için ziyaretleri kesinlikle yasakladı.

Sentinel yerlileri, izole kalmış pek çok yerli grup gibi, bir ziyaretçinin getirebileceği birçok hastalığa karşı savunmasız. Ziyaretçiler ise, adaya yaklaşan teknelere, helikopterlere ve insanlara ateş ettiği bilinen oklara karşı savunmasız.

Ada, 2018’de bir Amerikan misyonerinin yasadışı yollardan oraya seyahat etmesiyle dünya çapında manşetlere taşındı. Kendisi kısa süre sonra kabile üyeleri tarafından öldürüldü.

2- Yaifo ve daha fazlası – Papua Yeni Gine

Papua Yeni Gine’de henüz temas kurulmamış 40’tan fazla kabile olabilir. Bazen yamyamlık ve kafa avcılığı gibi uygulamalarla ilişkilendirilen bu topluluklar, dış dünyayla son derece sınırlı bir temas sürdürürken çoğunlukla avcı-toplayıcı bir yaşam tarzı yaşıyorlar. Ama her zaman temassız kalamadılar. Örneğin: Yaifo kabilesi, bir İngiliz kaşif onlarla temas kurmak için bir keşif gezisi sırasında kaybolduğunda birçok dedikodu yayılmıştı (Kendisine bir şey olmadı).

Korowai kabilesi ise yüzyıllar boyunca sadece izole olmakla kalmadı, aynı zamanda onlarla ilk kez 1970’lerde karşılaşan Batılı antropologlar tarafından hiçbir şekilde bilinmiyordu. Pek çok yerli grupta olduğu gibi, Papua Yeni Gine’deki izole gruplar, kontrolsüz turizm, askeri saldırganlık ve topraklarında madencilik ve ağaç kesimi tehdidi gibi sayısız tehditle karşı karşıya.

3- Moxihatetema – Brezilya / Venezuela

Yanomami Rezervi, bazı küçük ülkelerden daha büyük bir alanı kaplıyor – yaklaşık 10 milyon hektar (yaklaşık 24 milyon dönüm). Bu geniş alan içinde, kendilerini dış ilişkilerden, hatta diğer Yanomami kabilelerinden bile izole etmeyi seçen yaklaşık 100 kişilik bir kabile olan Moxihatetema yaşıyor.

2016’da çekilen hava fotoğrafları, kabilenin geliştiğini ve hatta genişlemiş olabileceğini gösteriyor. Bununla birlikte, Moxihatetema, diğer Yanomami akrabaları ile aynı ciddi dış tehdide maruz kalıyor: operasyonları rezervin ekosisteminde çevresel hasara yol açan ve yerli kabilelerle temasları bazen kanlı biten yasadışı altın madencileri.

4- Mashco-Piro – Peru

Peru Amazonu, onlarca yıldır bu toplulukların sonuncusu olarak kabul edilen Mashco-Piro da dahil olmak üzere, temas kurulmamış birkaç kabileye ev sahipliği yapıyor.

Bununla birlikte, son yıllarda, bu kabilenin tahmini 600-800 üyesinden bazıları, yabancılara ulaşmaya, nehir yolcularını işaret etmeye ve hükümet kontrol noktalarında görünmeye, yiyecek veya başka yardım istemeye başladı. Amazon’daki Mashco-Piro ve diğer yerli kabileler, topraklarındaki yasadışı ağaç kesme operasyonlarının yanı sıra bazen uyuşturucu kaçakçılarıyla ölümcül çatışmalar nedeniyle giderek artan bir şekilde tehdit altında.

Bu arada Mascho-Piro ismi, bu insanların yanında asla ağzınızdan çıkmaması gereken bir isim. Oldukça aşağılayıcı olan mascho, yerel bir lehçede yabani anlamına geliyor. Bunun yerine tercih edilen terim, akraba veya akrabaya benzer bir anlamı olan nomol.

5- Ayoreo – Paraguay

Bu Güney Amerika halkının dalları, Amazon havzasının dışında Amerika’da dokunulmamış son yerli gruplar olarak kabul ediliyor. Ayoreo halkı, dünyadaki en hızlı ormansızlaşma oranlarından bazılarının muzdarip olduğu devasa bir orman olan Gran Chaco’nun yerlisi.

Mashco-Piro ve diğer münzevi kabilelerde olduğu gibi, atalarının topraklarının çoğu ağaç kesme, otlatma ve rant yağmalanmasına yenik düştü. Yıllarca yabancılardan kaçtıktan sonra, bir grup Ayoreo 2004’te evlerini yerle bir eden buldozerlerden kaçarak dış temas kurdu. Kabile liderleri on yıllardır topraklarının sahipliğini geri kazanmak için insan hakları örgütleriyle birlikte çalışıyor. Ancak buldozerlerin aksine bu süreç oldukça yavaş ilerliyor.

Discover Magazine. 28 Kasım 2021.