Antik Yunan döneminin en önemli yapıları şüphesiz tapınaklardı. Taştan yapılan tapınaklar ilk kez, MÖ. 6. yüzyıldan itibaren inşa edilmeye başlandı. Yunan tapınakları, ibadet edilen yerler olmaktan çok, tanrılar ve tanrıçalar adına inşa edilen anıtlardı. Bugün hala varlığını sürdüren bu görkemli Yunan tapınaklarının en güzel örnekleri, yalnızca Yunanistan’da değil, bu antik imparatorluğun gücünün uzandığı farklı şehirlerde de görülüyor. Bu yerlerin arasında, en iyi şekilde muhafaza edilmiş Yunan tapınaklarına ev sahipliği yapan İtalya da var.
Akropolis’in üst kısmında yer alan Partenon, akıl tanrıçası Athena’ya adanmış bir anıttır.
5. yüzyılın ortalarında inşa edilen tapınakların ilk örneklerinden olan Partenon, aslında Persliler tarafından yıkılmış eski bir tapınağın yerine inşa edilmiştir. Tapınaktaki Athena heykeli, fildişi, gümüş ve altından yapılmıştır. Ancak, bu değerli heykel tapınaktan çalınmış ve daha sonrasında da parçalanmıştır.
Tapınaklar Vadisi’ndeki bu özel tapınaklar, İtalya’nın Sicilya kentinde yer almalarına rağmen, Yunan mimarisinin en mükemmel örneklerini teşkil ediyorlar.
UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Tapınaklar Vadisi, Concordia’ya, Juno’ya ve Herakles’e ithaf edilmiş tapınakları içeriyor.
Atina Agora’sının kuzeybatısında, Agoraios Kolonos’ta yer alan Hephaistos Tapınağı, demircilik zanaatıyla uğraşarak silah ve zırh üreten ateşler tanrısına adanmıştır.
Hephaistos Tapınağı, bugün dünya üzerinde ayakta kalan Yunan tapınaklarından en iyi muhafaza edilmiş olanıdır. Tapınağın tasarımı aynı zamanda Partenon Tapınağı’nın tasarımına da destek veren, Atina’nın en ünlü mimarlarından İktinos’a aittir.
Paestum, aslen Güney İtalya’da yer alan bir antik Yunan şehridir. Paestum’da çok iyi muhafaza edilmiş 3 adet tapınak yer almaktadır.
Bu üç tapınağın en eskisi, M.Ö. 550 yılında evlilik ve doğum tanrıçası Hera’ya ithafen yapılmış olan Hera Tapınağı’dır. Bu tapınağın hemen yanında, ondan 100 yıl sonra yapılmış ve gene Hera’ya adanmış olan bir tapınak daha yer almaktadır. Paestum’daki tapınakların üçüncüsü, Athena Tapınağı, Hera tapınaklarından ayrı bir konumda yer almaktadır ve M.Ö. 500 yılında inşa edilmiştir.
Dorik Segesta Tapınağı, antik şehir Segesta’nın hemen dışında yer almaktadır.
Sicilya’nın kuzeybatı kesiminde yer alan tapınak, M.Ö. 5. yüzyılın başında inşa edilmiştir. Dorik Segesta Tapınağı’nın inşaatının aslında bitmediğini gösteren kanıtlar da bulunmuştur. Blokları kaldırmak için kullanılan kayışlar, hala taban bloklarının içinde bulunmaktadır.
Apollo Epicurius Tapınağı, Mora’nın dağlıklarındaki arkeolojik kazı alanı Bassae’de bulunan sıradışı bir Yunan tapınağı.
Tapınağın sıradışı olmasının sebebi, sütunların diziliminde standart şekilde doğudan batıya değil de, kuzeyden güneye doğru sıralamanın tercih edilmiş olması. Dağın dik yamaçlarındaki yer kısıtlaması sebebiyle böyle bir tercih yapıldığı tahmin edilmektedir. Tapınak, doğa olaylarına karşı korunması amacıyla, geniş bir plastik levha ile kaplanmıştır.
Erektheion, Atina Akropolisi’nin kuzey kısmında yer almaktadır ve Yunan kahraman Erekhtheion’a ithaf edilmiştir.
Tapınağın en önemli özelliği, güney cephesinde yer alan ve “Karyatidler” olarak bilinen 6 kadın heykeli şeklindeki sütunun taşıdığı saçaklıktır.
Libya’da antik Yunan kolonisi Cyrene’de yer alan Zeus Tapınağı, M.Ö. 5. yüzyıl öncesine tarihlendirilmektedir.
Tapınağın birden fazla kez tahrip edilip yeniden inşa edildiği bilinmektedir. M.S. 115 yılında, bir Yahudi isyanı sırasında yıkılan tapınak, isyandan 5 yıl sonra Roma idaresinde restore edilmiştir. Daha sonrasında, M.S. 365 yılında büyük bir deprem nedeniyle yeniden yıkılan tapınak, modern dönemde İngiliz ve İtalyan arkeologlar tarafından tekrar inşa edilerek günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.
Attika yarımadasında, Sounion şehrinde bulunan Poseidon Tapınağı’na, muhteşem manzarasıyla eşlik eden deniz, tapınağın üç bir yanını çevrelemektedir.
Eğer, tapınak el değmemiş olsaydı Hephaistos Tapınağı’na çok benzeyeceği düşünüldüğünden, iki tapınağı aynı mimarın, yani İktinos’un inşa etmiş olabileceği ileri sürülmektedir.
Yunanistan’ın başkenti Atina’da yer alan Olympian Zeus Tapınağı, Zeus’a adanmış çok büyük bir tapınaktır.
heritagedaily
foto:wikimedia
You must be logged in to post a comment Login