Diyarbakır’daki 500 Yıllık Osmanlı Camii Harap Oldu

Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yangına neden olan çatışmalarda kentteki ilk Osmanlı eseri Fatihpaşa Camii büyük hasar gördü. Yangında caminin orijinal kapısı tamamen yanarken, altın varaklı minberi de kullanılamaz hale geldi.

Geçirdiği yangından sonra fotoğrafları yayınlanan tarihi camiinin görüntüsü içler acısı.

Fatih Paşa Camii

Fatih Paşa Camii, 1516-1520 yılları arasında, dönemin Diyarbakır Valisi Bıyıklı Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Fatih Paşa Mahallesinde bulunan bu cami üst örtüsünün kurşun ile kaplanmasından ötürü halk arasında Kurşunlu Cami adıyla anılmaktadır.

Yapı cami gelişimi içinde önemli bir yer tutmaktadır. Plan olarak Diyarbakır yapılarından ayrılır. Merkezdeki kubbenin dört yarım kubbeyle desteklenmiş olması Sinan üslubunu vurgulamaktadır. Plan ve mimari özellikleri bakımından değerlendirildiğinde camii Diyarbakır’daki diğer Osmanlı Dönemi camiilerinden ayrılmaktadır. Burada görülen kubbeyi genişletme sistemi Diyarbakır’daki diğer camilerde rastlanılmamaktadır.

Cami Sinan’ın İstanbul Şehzade Camii’nde yarattığı ideal merkezi yapı için kendisine fikir verecek bir mimari gelişime hazırlık olduğu düşünülmektedir. Kare planlı caminin son cemaat yerinin sağında ve solunda birer mekân bulunmaktadır. Son cemaat yeri sekiz sütunun taşıdığı yedi kubbe ile örtülmüştür. Yedi kubbeli son cemaat yerine yer yer dışardan mihrabiyeler açılarak bu bölüm büyük oranda hareketlendirilmiştir. Siyah ve beyaz taşlardan yapıldığı için zengin bir görünümü vardır.

Camiinin hemen sağında yer alan minare caminin gösterişini bir kat daha arttırmıştır. Silindirik tek şerefeli minaresi k Klasik Osmanlı Minare Mimarisini yansıtmaktadır.