Dinozorlar Yok Olduğunda Köpekbalığı Çeşitliliği Etkilenmedi

66 milyon yıl önce gerçekleşen küresel felaket, dinozorların ve deniz sürüngenlerinin yok olmasına neden oldu. Peki köpekbalıklarına ne oldu?

66 milyon yıl önce gerçekleşen küresel bir felaket, tüm kuş olmayan dinozorların ve mosasaurlar ve plesiosaurlar gibi büyük deniz sürüngenlerinin yok olmasına sebep oldu. Peki köpekbalıklarına ne oldu?

Uppsala Üniversitesi’nden Mohamad Bazzi ve meslektaşları tarafından köpekbalığı dişleri üzerine yapılan bir araştırmaya göre, köpekbalığı dişi çeşitliliği Kretase dönemin sonundaki kitlesel yok oluş boyunca nispeten sabit kaldı. 

Araştırmacılar, mevcut sekiz düzende ve soyu tükenmiş bir düzende türler de dahil olmak üzere 1239 fosil köpekbalığı dişinin morfolojisini analiz ettiler. Dişler, 83,6 milyon yıl önceki geç Kretase’den, 56 milyon yıl önceki erken Paleojen’e kadar, dinozorların çağını sona erdiren K-Pg sınırı boyunca 27 milyon yıllık bir süreyi kapsıyor. 

(Kuşların Dinozor Olduğunu Nereden Biliyoruz?)

Bilim insanları, köpekbalığı diş çeşitliliğinin K-Pg sınırından önce zaten azaldığını, ancak kitlesel yok oluş sırasında nispeten sabit kaldığını buldular. Bazı uç yırtıcı grupları (süper avcılar), özellikle de üçgen bıçak benzeri dişlere sahip olanlar, çalışılan süre boyunca av türlerinin neslinin tükenmesiyle bağlantılı olabilecek seçici yok oluşlara maruz kalmıştı.

Fakat, K-Pg sınırından sonra görülen diş çeşitliliği, diğer köpekbalığı soylarının arttığını gösteriyor. Örneğin, balıkla beslenmek için uyarlanmış dar, sivri uçlu dişlere sahip Odontaspididae familyasındaki köpekbalıkları, erken Paleojen’de yüzgeçli balıkların hızla çeşitlenmesiyle aynı zamana denk gelen çeşitlilikte artışlar gösterdi.

Araştırmacılar, bu seçici yok oluş modelinin, uzman tetrapod yırtıcılarından daha genel kemikli balık diyetlerine ekolojik bir değişimi yansıtabileceğini öne sürüyorlar.

Bu çalışma, son Kretase kitlesel yok oluş olayı boyunca birden fazla köpekbalığı grubunda diş morfolojisinin ilk küresel araştırması olup ve K-Pg sınırının, diğer omurgalı soylarının çoğunda olduğu gibi köpekbalıkları için dramatik olmadığını gösteriyor. 

Public Library of Science. 10 Ağustos 2021.

Makale: Bazzi, M., Campione, N. E., Ahlberg, P. E., Blom, H., & Kear, B. P. (2021). Tooth morphology elucidates shark evolution across the end-Cretaceous mass extinction. PLoS biology, 19(8), e3001108.