Dinozor Fosilleri, Bergmann Kuralı’na Meydan Okuyor

Dinozor fosillerinden elde edilen kanıtlar, hayvan büyüklüğünün iklim tarafından belirlendiğini belirten Bergmann kuralına meydan okuyor.

Dinozorları işin içine kattığınızda, bazen bir kuralın aslında sanıldığı kadar basit olmadığını keşfedersiniz.

Yeni bir çalışma, 1800’lü yıllardan kalma bir bilimsel ilke olan ve yüksek enlemlerde, daha soğuk iklimlerde yaşayan hayvanların, daha sıcak iklimlerde yaşayan yakın akrabalarından daha büyük gövdeli olma eğiliminde olduğunu belirten Bergmann kuralını sorguluyor.

Çünkü dinozorlardan kalma fosil kayıtları bu kuralın aksi yönde veriler sunuyor.

Nature Communications dergisinde yayımlanan makalenin başyazarı Lauren Wilson, “Çalışmamız, dinozorlarda ve memelilerde farklı vücut boyutlarının evriminin sadece enlemin veya sıcaklığın bir fonksiyonu olmaya indirgenemeyeceğini gösteriyor.” diyor.

(İlgili: İlk Dinozorlarla Birlikte Diğer Canlılar da Hızla Büyüyordu)

“Bergmann Kuralı’nın yalnızca homeotermik hayvanların bir alt kümesi (sabit vücut sıcaklıklarını koruyanlar) için geçerli olduğunu yalnızca diğer tüm iklim değişkenlerini göz ardı ederek sıcaklık dikkate alındığında geçerli olduğunu bulduk. Bu da Bergmann ‘kuralının’ aslında kuraldan ziyade istisna olduğunu gösteriyor.”

Söz konusu çalışma, Wilson’ın lisans danışmanıyla tartıştığı basit bir soru üzerine başladı: Bergmann Kuralı dinozorlar için de geçerli mi?

Fosil kayıtlarından elde edilen yüzlerce veri noktasını değerlendirdikten sonra cevap net bir şekilde “hayır” gibi görünüyordu.

Veri seti, bilim insanlarının bildiği en kuzeydeki dinozorları, yani Alaska’nın Prince Creek Formasyonu’ndaki dinozorları içeriyordu. Bu dinozorlar dondurucu sıcaklıklar ve kar yağışı ile karşı karşıya kalmıştı. Buna rağmen araştırmacılar Arktik dinozorların hiçbirinin vücut boyutunda kayda değer bir artış bulamadı.

Araştırmacılar daha sonra aynı değerlendirmeyi tarih öncesi memelilerin ve dinozorların torunları olan modern memeliler ve kuşlar üzerinde denedi. Sonuçlar büyük ölçüde aynıydı: Enlem, modern kuş ve memeli türlerinde vücut büyüklüğünün bir belirleyicisi değildi. Modern kuşların vücut büyüklüğü ile sıcaklık arasında küçük bir ilişki vardı, ancak aynı durum tarih öncesi kuşlar için geçerli değildi.

Araştırmacılar, bu çalışmanın bilim insanlarının günümüz bilimsel kurallarını ve hipotezlerini test etmek için fosil kayıtlarını nasıl kullanabileceklerine ve kullanmaları gerektiğine dair iyi bir örnek olduğunu söylüyor.

Reading Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı ve makalenin diğer başyazarı Jacob Gardner, “Fosil kayıtları tamamen farklı ekosistemlere ve iklim koşullarına bir pencere açarak bu ekolojik kuralların uygulanabilirliğini yepyeni bir şekilde değerlendirmemizi sağlıyor” diyor.

Alaska Üniversitesi Kuzey Müzesi Müdürü ve makalenin yazarlarından biri olan Pat Druckenmiller, bilimsel kuralların fosil organizmalara da modern organizmalara uygulandığı şekilde uygulanması gerektiğini söylüyor.

Druckenmiller, “Evrimsel köklerini görmezden gelirseniz modern ekosistemleri anlayamazsınız. Her şeyin bugünkü haline nasıl geldiğini anlamak için geçmişe bakmak zorundasınız.” diyor.

University of Alaska Fairbanks. 6 Nisan 2024.

Makale: Wilson, L.N., Gardner, J.D., Wilson, J.P. et al. (2024). Global latitudinal gradients and the evolution of body size in dinosaurs and mammals. Nat Commun 15, 2864.